MUAMMOLAR
1
ODAM
Qon to`kar yuzdin damodam ashku, vahkim, har zamon
Bog`lanib ohimdin aylar ko`kka mayl ul qatra qon.
2
AHMADDurd dardin istabon jon bermagay ahli yaqin.
3
BOQIY VA BOQIR
Jannat gulu nasrinig`a bo`lsang mushtoq, Gah yor yuzi.ga, gah kafi poyig`a boq.
4
BAHO
Dayr aro kir, pandni go`sh aylagil, Boda beshak sof erur, no`sh aylagil.
5
TAQIYO`rtanur ul mustaqimim emdi g`amdin har zamon.
6
TOJYuz ko`ngul saydin ajal domidin ozod ayladi,
To jamoling toblig` zulfini barbod ayladi.
Tanimda dog`lar uzra g`amingki o`rtadi dog`,
Ko`rundi o`zgacha ul dog`din tanimg`a farog`.
Oh o`qin jondinki cheksam ul parivash yodidin,
Qolmas ul yodimda ham faryod oning bedodidin.
Jonondin ayru topti ko`ngul umrdin malol,
O`zdin kechibdur emdiyu aylar vafo xayol.
Qoshing go`shasi chekkali g`amza dosin
Yangi oyning ustida ko`rguzdi yosin.
Yoshun, ey gulki, ul gulrux jamoli
Erur ham sodavu ham toza holi.
Nuqtayi mushkinki ul yuz uzra bo`lmish jilvagar
To hisobin anglasun el yuz yoshur, ey siymbar.
Ul niholekim qadingg`a yo`q shabih, andoq nihol
Boshida ko`rguzsa yuz xurshid o`lur sendin misol.
O`t tushti vahm dudi aro furqatidin,
To kuydiyu o`rta-ndi ko`ngul hirqatidin.
Har ne topsang davr aro, soqiy, ayoqqa sol oni,
Yuz ko`rardin o`tti ish, tut zmdi molomol oni.
Vasli sa`yidin emish ishq ahli ichra mojaro,
Zavqdin, ko`rkim, yuzum oltundek o`lmish ishq aro.
Nechakim yor sitam etgan ila uzdi vafo,
Yodin etgancha oti virdi zabon bo`ldi mango.
Oyu quyosh aylamish yuzung bila da`vo,
Bizga alardin ajab ko`rundi bu ma`no.
Ko`z uchi qoshi yosidur sohir,
Oni yod ol olardin, ey somir.
Oy yuzida holini ko`rgach, ul oy topti jamol,
Oxir ul yuzdinki yopti, vahki, pinhon bo`ldi xol.
Bu gulshan ichraki yo`qtur baqo guliga sabot,
Ajab saodat erur chiqsa yaxshiliq bila ot.
Oning ayogig`a yetkur mening boshimniyu bas.
Jon qushi chu bo`ldi donayi xolig`a zor,
Shod o`ldiyu halqa ayladi zulfini yor.
Qaro erdi ko`zum hajringdin, ey moh,
Yana ko`rdum yuzungni shukrililloh.
Yuzung bila yuzuma kosh bo`lsa uyla visol,
Ki bo`lmasa oralarinda g`ayr ul xatu xol.
Qasdi jonimg`a chu mujgoning ikki saf tuzdi,
Biri qosh yosi, biri g`amzang o`qin ko`rguzdi.
Gul avroqin sabo qildi parishon,
Qabul etti nechakim topti imkon.
Girihni turradin to ochti mohim,
Parishon qildi filhol oni ohim.
Og`iz labig`a chu qo`ydum, yana talab qilayin,
Ki g`ayr naqshi gum o`lg`ay, yana tarab qilayin.
Xalq ichra zuhuri husn ul siyminbar
Ko`rguzdi, vayo bo`ldi qiyomat yaksar?
Kim jilvagar erdi gar kichik, yoxud ulug`,
Bir-bir harakatin ayladi zeru zabar.
Jumlayi ashyog`a bo`ldum oshiqu oshuftahol,
Olamu odam yuzin chin qildi mir`ot ul jamol.
Ham qoshi birla orazi xush erur,
Ham ko`zi birla qaddi dilkash erur.
Chok bag`rim tarfin aylading ikki parkand,
Birini tashlabon oxir birin etting payvand.
So`zga evurdi ikki labingni takallumung,
Yo bargi gulni iki oyirdi tabassumung.
Har kecha ko`nglum g`aming tog`ida faryod aylagay,
Uylakim faryod, faryodini Farhod aylagay.
Gar yuzungdin husn eli yuzinda bir xol etsa fosh,
Ul aroda besarupo zarradek kirgay quyosh.
Soching g`ubori gahi yuz yopar, gahi yuz ochar,
Ne zulfdurki yopar oyni, chunki mushk sochar.
Ruxsorasi uzra, ey ko`ngul, xol nedur?
Zulfi ayog`i ostida pomol nedur?
Qoni oni ko`rgan seni ko`rsa, meni ham,
Kim oyidin ayru elga ahvol nedur?
Yuzinkim qatra xay serob qilmish,
Guldurkim, suv ichgandin ochilmish.
Jon qilg`ay ikki yuzung guli sori shitob,
Gar bo`lmasa ikki sunbulungdin qullob.
Sabodin ko`rdi chun mashshota ikki zulfini darham,
Oningdek uchlarin kestiki, qat` o`ldi girihlar ham.
Saf chekti har taraf yuzidin kirpik, ey ko`ngul,
Ul shaklni ko`rub xiradu sabrdin to`ngul.
Majlisda shayx bu kecha ko`p shayn boshladi,
Sindurdi sham`u nuqlni havz ichra tashladi.
Lutfung yeli chun esti bu mardudg`a filhol,
Idbor nihoyatqa yetib keldi yuz iqbol.
O`qungg`a tan, va`dangg`a jon xush qilmish erdi xotirin,
Kesti chu paykoning birin, kuydurdi payg`oming birin.
Ko`runsa ko`zga nogah-nogah ul oy,
Ko`zum hayron qolur yuziga, ey voy.
Chun ul oyg`a qul o`ldi bu g`amkash,
Qulidin yuz yoshurdi ul mahvash.
Javr ila qahringki haddin oshti bag`oyat,
Vahki, ne bor ibtido anga, ne nihoyat,
Ul sho`x oncha javrda ko`rguzdi ihtimom,
Kim ot chiqardi, balki anga ushbu erdi kom.
Ko`nglum halok bo`ldi, chu ishqingni boshladi,
Oxir boshinda har neki bor erdi, tashladi.
Sayr ichra qachonkim yuzungga yetti quyosh,
Ter oqib, aning chehrasidin bordi yosh.
Zulf ochmaki, yuzungdur manga sham`i majlis,
Mahv qil tun raqamin kun yuzidin, ey munis.
To jamoling toblig` zulfini barbod ayladi.
7
SAMUDTanimda dog`lar uzra g`amingki o`rtadi dog`,
Ko`rundi o`zgacha ul dog`din tanimg`a farog`.
8
JUNAYDOh o`qin jondinki cheksam ul parivash yodidin,
Qolmas ul yodimda ham faryod oning bedodidin.
9
JA`FARJonondin ayru topti ko`ngul umrdin malol,
O`zdin kechibdur emdiyu aylar vafo xayol.
10
HASANYangi oyning ustida ko`rguzdi yosin.
11
HAMZAYoshun, ey gulki, ul gulrux jamoli
Erur ham sodavu ham toza holi.
12
XOLIDNuqtayi mushkinki ul yuz uzra bo`lmish jilvagar
To hisobin anglasun el yuz yoshur, ey siymbar.
13
XUSRAVUl niholekim qadingg`a yo`q shabih, andoq nihol
Boshida ko`rguzsa yuz xurshid o`lur sendin misol.
14
DOVUDO`t tushti vahm dudi aro furqatidin,
To kuydiyu o`rta-ndi ko`ngul hirqatidin.
15
DARVEShHar ne topsang davr aro, soqiy, ayoqqa sol oni,
Yuz ko`rardin o`tti ish, tut zmdi molomol oni.
16
ZUNNUNVasli sa`yidin emish ishq ahli ichra mojaro,
Zavqdin, ko`rkim, yuzum oltundek o`lmish ishq aro.
17
RUSTAMNechakim yor sitam etgan ila uzdi vafo,
Yodin etgancha oti virdi zabon bo`ldi mango.
18
RAJABOyu quyosh aylamish yuzung bila da`vo,
Bizga alardin ajab ko`rundi bu ma`no.
19
ZAYNI VA ZAYDOni yod ol olardin, ey somir.
20
ZOHIDOy yuzida holini ko`rgach, ul oy topti jamol,
Oxir ul yuzdinki yopti, vahki, pinhon bo`ldi xol.
21
SA`DBu gulshan ichraki yo`qtur baqo guliga sabot,
Ajab saodat erur chiqsa yaxshiliq bila ot.
22
SALMON
Qilur esang manga somon, ayo rafiq, havas, Oning ayogig`a yetkur mening boshimniyu bas.
23
SHOHShod o`ldiyu halqa ayladi zulfini yor.
24
SHUKURULLOHQaro erdi ko`zum hajringdin, ey moh,
Yana ko`rdum yuzungni shukrililloh.
25
SIDDIQYuzung bila yuzuma kosh bo`lsa uyla visol,
Ki bo`lmasa oralarinda g`ayr ul xatu xol.
26
SAFIY VA SAFOQasdi jonimg`a chu mujgoning ikki saf tuzdi,
Biri qosh yosi, biri g`amzang o`qin ko`rguzdi.
27
ZIYOGul avroqin sabo qildi parishon,
Qabul etti nechakim topti imkon.
28
TOHIRGirihni turradin to ochti mohim,
Parishon qildi filhol oni ohim.
29
TOLIBOg`iz labig`a chu qo`ydum, yana talab qilayin,
Ki g`ayr naqshi gum o`lg`ay, yana tarab qilayin.
30
ZAHIRXalq ichra zuhuri husn ul siyminbar
Ko`rguzdi, vayo bo`ldi qiyomat yaksar?
Kim jilvagar erdi gar kichik, yoxud ulug`,
Bir-bir harakatin ayladi zeru zabar.
31
OMIRJumlayi ashyog`a bo`ldum oshiqu oshuftahol,
Olamu odam yuzin chin qildi mir`ot ul jamol.
32
ODILHam qoshi birla orazi xush erur,
Ham ko`zi birla qaddi dilkash erur.
33
G`ARIBChok bag`rim tarfin aylading ikki parkand,
Birini tashlabon oxir birin etting payvand.
34
G`AYBIYSo`zga evurdi ikki labingni takallumung,
Yo bargi gulni iki oyirdi tabassumung.
35
FARHODHar kecha ko`nglum g`aming tog`ida faryod aylagay,
Uylakim faryod, faryodini Farhod aylagay.
36
FARRUXGar yuzungdin husn eli yuzinda bir xol etsa fosh,
Ul aroda besarupo zarradek kirgay quyosh.
37
QUBODSoching g`ubori gahi yuz yopar, gahi yuz ochar,
Ne zulfdurki yopar oyni, chunki mushk sochar.
38
QOSIMRuxsorasi uzra, ey ko`ngul, xol nedur?
Zulfi ayog`i ostida pomol nedur?
Qoni oni ko`rgan seni ko`rsa, meni ham,
Kim oyidin ayru elga ahvol nedur?
39
KAMOLYuzinkim qatra xay serob qilmish,
Guldurkim, suv ichgandin ochilmish.
40
KOKOJon qilg`ay ikki yuzung guli sori shitob,
Gar bo`lmasa ikki sunbulungdin qullob.
41
LOLOSabodin ko`rdi chun mashshota ikki zulfini darham,
Oningdek uchlarin kestiki, qat` o`ldi girihlar ham.
42
LATIFSaf chekti har taraf yuzidin kirpik, ey ko`ngul,
Ul shaklni ko`rub xiradu sabrdin to`ngul.
43
MUHSINMajlisda shayx bu kecha ko`p shayn boshladi,
Sindurdi sham`u nuqlni havz ichra tashladi.
44
MURODLutfung yeli chun esti bu mardudg`a filhol,
Idbor nihoyatqa yetib keldi yuz iqbol.
45
NEKIYO`qungg`a tan, va`dangg`a jon xush qilmish erdi xotirin,
Kesti chu paykoning birin, kuydurdi payg`oming birin.
46
NOSIR
Ko`runsa ko`zga nogah-nogah ul oy,
Ko`zum hayron qolur yuziga, ey voy.
47
VALIChun ul oyg`a qul o`ldi bu g`amkash,
Qulidin yuz yoshurdi ul mahvash.
48
VARQAJavr ila qahringki haddin oshti bag`oyat,
Vahki, ne bor ibtido anga, ne nihoyat,
49
HUMOMUl sho`x oncha javrda ko`rguzdi ihtimom,
Kim ot chiqardi, balki anga ushbu erdi kom.
50
XILOLKo`nglum halok bo`ldi, chu ishqingni boshladi,
Oxir boshinda har neki bor erdi, tashladi.
51
YUSUFSayr ichra qachonkim yuzungga yetti quyosh,
Ter oqib, aning chehrasidin bordi yosh.
52
YUNUSZulf ochmaki, yuzungdur manga sham`i majlis,
Mahv qil tun raqamin kun yuzidin, ey munis.