Òîï ðåéòèíã www.uz
SITTAI ZARURIYA

 I. «RUH-UL-QUDS»
1. Zihӣ ba xomai qudrat — musavviri ashyo,
Hazor naqshi aҷib har zamon az ӯ paydo.
2. Chӣ xomaest, ki dar korgohi «kun fayakun»
Nagashta be raqami ӯ zi qatra to daryo.
3. Chӣ qudratest, ki dar borgohi charxi baland,
Nagashta be sababi ӯ zi zarra to bayzo.
4. Mute`i amri tu gar sifliyast, agar ulvӣ,
Iyoli ҷudi tu gar ummahot, agar obo,
5. Qavӣ ba lutfi tu gar xud za`if, ag`ar az`af,
Zabun ba hukmi tu gar xud qavӣ va gar aqvo.
6. Zalili ishqi tu Maҷnun zi chehrai Laylӣ,
Xarobi husni tu Vomiq zi orazi Uzro.
7. Ba nuri rӯi tu parvona gashta sargardon,
Valek sham`i shabiston nihoda nom ӯro.
8. Ba nori shavqi tu bulbul shuda chu xokistar,
Valek zebi gulistonash karda vasf ado.
9. Kase ba ҷohu g`ino nest az tu mustag`nӣ,
Tuӣ ganiyu musallam turost istig`no.
10. Chu soz kardӣ zi tarkibi ҷismi insonӣ,
Zi xok ta`biya soxtӣ ba zebu baho.
11. Chu az zamin-sh bardoshtӣ ba sad e`zoz,
Ba martaba guzarondӣ zi torami xazro.
12. Ba xoki ҷismash boroni rahmat afshondӣ,
K-az on muloimat ovard tinatash paydo.
13. Ba dasti hikmati xud karda tinatash taxmir,
Se ziddi digarash afzuda az aҷoibho.
14. Chahor zidro kardӣ ba yakdigar tarkib,
Ki xoku otash buvad on gah ob buvadu havo.
15. Zi ustuxonu zi mux v-az uruq to a`sob,
Zi lahmu xunu rabototu me`da to am`o.
16. Digar dimog`, ki on shud maqarri panҷ havos,
Ki botinӣ ba laqab guftaandashon hukamo.
17. Digar tiholu kabad, boz qalbu boz reh.
Digar masonavu g`azrufu murra boz kalo.
18. Ba yakdigar hama payvastu chor tab` omad,
Ki xunu balg`amu safrost ba`d az on savdo.
19.Chu gasht paykarash orosta ba zeboӣ,
“Nafaxtu fihӣ min ruhӣ”*on budash mabdo.
20. Havosi zohiriyash niz chun, ki kardӣ rost,
Zi nuri aql ba koxi dimog` toft ziyo.
21. G`arib kishvare orostӣ zi shahri badan,
Ki mulk to malakut on chi hast, hast on mo.
22. Dar ӯ nishondӣ dilro ba taxti sultonӣ,
Ki shud ba rasmi salotin xidevi mulkoro.
23. Xirad vazorati on shohro muayyan shud,
Gadovu  shohu vaziron, kamina banda turo.
24. Bas, on gahe ba ulumash chu rahnamun gashtӣ,
Naxust kardӣ ta`limi «allamal-asmo»*.
25. Zi ilmi ma`rifatash chunki bahravar kardӣ,
Maloikash ba suҷud omadand abdoso.
26. Zi ofarinishi xud on chӣ kardaӣ mavҷud,
Uyunu bahru ҷibolu nuҷumu arzu samo.
27. Dar on aҷuba namudorӣ az hama kardiӣ,
Amonatatro ham dodiyash ba rasmi xifo.
28. Chu gasht mazhari kul ba`d az on laqab dodesh,
Miyoni moxalaqalloh olami kubro.
29. Chahor tab` nihodӣ ba vaz`i gulshani dahr,
Yake rabe`u digar sayf, bas xarifu shito.
30. Vazid chun ba gulistoni dahr bodi rabe`,
Namud nakhatash amvoti bog`ro ehyo,
31. Nasimi nomiya z-avsofi Isavӣ bar kard,
Sari giyoh chu yavm-un-nushur az g`abro.
32. Ki did piri furӯrexta ba xoki zamin,
Ki sar barovarad atfolson ba nash`u namo.
33. Rasad zi tifliashon to shabob zebu ҷamol,
Zi shiri doyai abron hama ba qutu g`izo.
34. Chu chand rӯz bar in raft, dodӣ oroyash,
Zi shohidoni rayohin ba gulshani dunyo.
35. Furӯxt gul chu ҷavononi lolarux oraz,
Kashid sarv chu xuboni naxlqad bolo.
36. Bunafsha bar girehi turra bast marg`ula,
Suman ba ҷilva darovard orazi zebo.
37.    Ba zulfi mushkin afgand tobho sunbul,
K-az on salosil betob shud dnli shaydo.
38. Zi nisfi pӯsti noranҷ bahri nargis shӯx,
Piyola kardiyu ӯ mast gasht be sahbo.
39. Zi bargi nastaran on son nuҷum binmudӣ,
 Ki shud kavokibi she`ro ba nazdi ӯ chu suho.
40. Chaman zi qomati sarv ar namud ra`noy,
Du ro`y kardy o`ro ham az guli ra`no.
41. Zi vaz`i g`unchai nargis namudy on huqqa,
Ki bahri murg`i nazar gasht bayzason ma`vo.
42.  Magar, ki qosidi gulzor shud hamesha bahor
Ki ranghoi zarash ta`biyaast paykoso.
43. Ruxi chamanro az xomai qazo kardy
Zi lavn-lavn rayohin chu gunagun debo.
44. Rabe`i navbati xubii bog` chun guzarond,
Chu barnaxӯrda arӯse zi husnu lutf safo.
45. Fikand otashi ayyomi sayf dar olam,
Chu barqi oh zi anfosi oshiqi shaydo.
46. Namud dil zi rayohin sӯi favokeh mayl,
Chu az sarobi suvar sӯi luҷҷai ma`no.
47. Libosi barg chu ashҷori bog`ro pӯshid,
Shud az namoishi har yak chu gunbadi mino.
48. Shamol chun ba taharruk fikandashon omad,
Ba chashmi aql namudor sayru davri samo.
49. Tuyuri har yak az on charxro chu anҷum shud,
Zi shox bar shox oyanda burҷ-burҷoso.
50. Valek anҷumi sobit shuda favokehi u,
Ba burҷi shox savobit misoli pobarҷo.
51. Namuda misli shahob on ki ӯ zi avҷi baland,
Xati tavil kashon ӯ fitad sӯi gabro.
52. Chu az harorati mehr fikandӣ andar dahr,
Ba soni kori saqar shӯ`lahoi tanfarso.
53. Pai iloҷi vay az mevahoi bori rutab,
Mizoҷi insonro soxtӣ qarini shifo.
54. Zihӣ hakim, ki bo hikmati tu Aflotun,
Buvad ba nazdi Falotun chu baqlat-ul-humqo.
55. Baso kason, ki zi poshandagoni tuxmi amal,
Hazor xirmani vodӣ zi mazra`i dunyo.
56. Valek bastiyashon halqu bahra pesh girift,
Hame ba gohi g`izo xӯshachinu donarabo.
57. Zi xoni sayf ba ma`murai ҷahon chu rasand,
Ni`am ba shohu gado loyuaddu valo yuhso.
58. Bad-in g`anoimi mufrit zi turktozi harif,
Sipohi bard, rasonidӣ az pai yag`mo.
59. Chaman zi alvon shud korgohi rangrezӣ,  
Hazor rang zi har ҷins shud dar ӯ paydo.
60. Zamin zi bӯstonafrӯz gasht xunolud,
Zi teg`i kufr ba-don son, ki toraki shuhado.
61.Xazon ba bӯstonafrӯz qatl kard on nav`,
Ki toҷ az saru sar shud hame zi ҷism ҷudo.
62.Durangii guli ra`no padid shud ba xazon,
Chu soxtӣ qalaqi lolai xitoiro.
63. Dalel on ki durangist kori gulshani dahr,
Chi dar bahoru xazonu, chi dar sabohu maso.
64. Du rangu dah rang chӣ buvad, ki har varaq az barg,
Nigoshta ba dusad rang shud zi kilki qazo.
65. Chu naxli mum shud az barghoi rangorang,
Bisoti bog` bad-on son, ki korgohi Xito.
66. Rasondӣ az aqibash toxttozi sarsari day,
Ki raft yak-yak az on hullaho ba bodi fano.
67. Sahobi simfishoi pardahoi simobӣ,
Chunon kashid zi davri ufuq ba rӯi havo.
68. Ki mehr gӯӣ hargiz nabudu gar ham bud,  
Harorat az asarash zarrae nabud aslo.
69. Na balki bud yake porai yax mudavvarshakl,
Daruni sog`ari basta zi shiddati sarmo.
70. Zi barf shud kurai arz-bayzai kofur,
Dar ӯ furӯ shuda gum gasht bayzai bayzo.
71. Shuda ba gulshani ashҷor har taraf uryon,
Chu hinduvon hama az turktozi Chin ba ҷafo.
72. Shab az savodu darozӣ chu gesӯi xubon,
Ba qatli oshiq karda ayon yadi tulo.
73. Chunon rasondӣ shiddat zi bardi day, ki bimurd,
Az on fusurdagӣ otash chunon ki ahli vabo.
74. Shito, chunon, ki dar ӯ mirad otash az shiddat,
Chi mumkin ahli ҷahonro buvad nishoni baqo.
75. Digar zi bodi bahori hayotashon dodӣ,  
Ki raft rӯhi nabotӣ ba paykari mavto.
76. Chunin, ki silsila bastӣ ba halqu gardani davr,
Hame ba davru tasalsul kashid in aҷzo.
77. Ba sun` nӯh falak orostӣ sare`u rafe`,
Dar ӯ kavokibi soir zi mehr to ba suho.
78. Muqimi manzili avval nigori simtane,
K-az ӯ rasad ba shabistoni dahr nuru safo.
79. Gahe chu orazi xubon mudavvaru raxshon,
Gahe chu qomati oshiq hame nahifu duto.
80. Ba huҷrai duvvum andar qalamzani chobuk,
Nishondӣ omada bar sar ba imlovu insho.
81. Muloime, ki baroyad ba rang har gah rasad,
Ba soni ob, ki zohir shavad ba lavni ino.
82. Ba manzari seyumin shohidi tarannum soz.
Muqim kardiyu ӯ lek dar maqomi navo.
83. Ba soz karda ayon nag`mahoi dovudӣ,
Vale ba nutq misoli Maseh rӯhafzo7.
84. Ba mulki chorumӣ mahpaykare firistodӣ,
Ki Mah gadoӣ az ӯ karda naqdi nuru ziyo.
85. Agar ba vaz` chu oinai Sikandar8 shud,
Vale ba shohvashӣ hukm ronda bar Doro.
86. Makoni panҷum dodӣ, ba teg`zan kardӣ,
Ki az mahobati ӯ bast xun dili xoro.
87. Dami qatilash gulgunai uzori aҷal,
Ҷisomi qotilash oinai ҷamoli balo.
88. Shashum makonro bo poksirate dodӣ,
Ba nuri sham`i saodat munavvarash simo.
89. Ba rishtahoi tahoratash donai tasbeh,
Zi hullahoi saodatash taylasonu rido.
90. Ba kutvolii haftum hisor kardӣ amr,
Bade` paykari qatron nihon qiri liqo.
91. Chu shaxsi hilmgaron ҷunbish onchunon ki shuda,
Zi burҷi hisnash to digare ba muddatho.
92. Pai furӯg`i shabistoni hashtumin kardӣ,
Hazor lӯ`bate dar ҷilva, ҷumla mahsimo.
93. Farozi ҷumla nӯhum qal`a chun bino kardӣ,
Ba davri qal`a figandy buruҷro marvo.
94. Chu hisnro ba adad soxtӣ duvozdah burҷ,
Ki har yake ba digar nav gasht ҷilvanamo.
95. Az on duvozdah shud avvalin charogohe,
Ki az baroi hamal gasht sohatash mar`o.
96. Digar yake ba gulu lola marg`zori nazah,
Ki savri charx xiromad dar ӯ zi bahri charo.
97. Chu xingi charx barorostӣ zi bahri xirom,
Ba zeri zinash kashidӣ zi paykari ҷavzo.
98. Zi bahri on ki hame kaҷravist shevai charx,
Chu charx rutbai xarchang soxtӣ volo.
99. Kanomi digare orostӣ ba shavkatu zeb,
Maqarri sher, vale manzile zi gov ҷudo.
100.    Ba mazra`i digar az xӯsha dona afshondӣ,
Nuҷum gasht hamon donaho bari dono.
101.    Pai kashidani ӯ rost soxtӣ kaffa,
Ba rostӣ, ki g`alat nest, bar Xudoy ravo.
102. Ba burҷi digar aqrab ba ҷunbish ovardӣ,
Chu kaҷdume, ki kunad xona dar qadim bino.
103. Farozi burҷi digar soxtӣ kamonxona,
Ki charx tiri balo afkanad sӯi dunyo.
104. Zi sahmi novaki ӯ ҷaddiro ramonidӣ,
Ki ҷast chun buzi kӯhӣ ba avҷ az on payDo.
105. Ba dalv Yusufi xurshedro zi chohi ufuk,
Burun kashida nakardӣ dar on maziq raho9.
106. Ba hut Yunusi mahro rasonda kardӣ amn,
Zi hodisotash harchand buvad ranҷu ano10".
107. Burun zi charx hazoron-hazor xayli malak,
Pai ibodatu tasbeh xonda hamdu sano.
108. Zi Arshu Kursiyu Lavhu Qalam aҷuba base,
Padid kardiyu bar aql az on nazora amo.
109. Rasid kor ba ҷoe, ki shahsuvori rusul,
Buroq toxt bar on avҷ dar shabi Isro.
110. Bidodӣ az karamat qurbi «qoba qavsayn»ash,
Ki kӯft kӯsi ҷalolat ba avҷi «av`adno*.
111. Ba vasli xesh rasondӣ, ҷamol binmudӣ,    
Bidodӣ, on chi talab kard be rahinu baho.
112. Navad hazor suxan gufta boz gardondӣ,
Ki garm bud zi sayri chunin hanӯzash ҷo.
113. Zalomi kufr zi rӯi zamin barafkandӣ,
Ba ӯ chu ravshan kardy shariati garro.
114. Ba hikmati tu shudash ҷumlai milal mansux,
Chi dini Odamu chi Nӯhu Isivu Mӯso.
115. Ba avҷi qurbati xeshash chu roh binmudӣ,  
Ba xalqi olam shud rahnamoi dini hudo.
116. Sabab muhabbati ӯvu zuhuri sun`at bud,
Ki xalqi moxalaqalloh soxtӣ ifsho.
117. Chunonchi, har chi bipӯshid xil`ati xilqat,
Padid gasht ba yak amri «kun»*, ki kardӣ ado.
118. Binihӣ kamtar az on metavoniyash, ki kunӣ,  
Chunon nabud, ki nabuvad asar az ӯ paydo.
119. Aҷabtar on ki digar sad hazor olam agar,
Bino kuniyu tavonӣ, ki soziyash haqqo.
120. Va gar ba nim nafas xohiyash, ki nest kunӣ,
Ravad ba kamtar az on niz sar ba sar ba fano.
121. Zi budashon na tafovut ba korxonai sun`,
Nabudashon ham yakson ҷalolu qadri turo.
122. Buzurgvor Xudoyo, ba haqqi tasbehat,
Ki zokirand bad-on xayli olami bolo.
123. Ba zoti pokat, k-ash misl nabuvadu monand,
Ba fayzi qudsat, k-ash shabeh nabvadu hamto.
124. Ba hurmati nabiyulloh, ki hast chun xurshed,
Ba farri makramatash xayli zarra ҷumla guvo.
125. Ki to muqayyadi dori fano buvad Fonӣ,
Bidor sirati ӯ dar tariqi faqru fano11.
126. Chu murg`i rӯhi vay az mahbasi badan parvoz
Kunad namuda tavaҷҷuh ba sӯi mulki baqo.
127. Ba rӯzi hashr, ki shohi rusul barafrozad,
Pai shafoati ahli xato ba Arsh livo.
128. Ba lutfi xesh chunon kun, ki ӯ fitad nazarash
Ba sӯi bandai osӣ chu chashmi shah ba gado.
129. Bas on gah az vay boshad talab zi tu baxshish,  
Zi banda kasbi husuli murod baynahumo.
130. Zi iqtizoi qazo in qasida shud tahrir,
Aҷab naboshad ta`rixash az «hisobi qazo».
131. Ba fikri nom chu raftam sahargah az hotif,
Xitobi ismash «Ruh ul-quds» shud az as.mo.
132. Umed on ki ba anfosi qudsiyam baxshӣ,
Takallume, ki saroyam pai tu hamdu sano.
































 I.    RUH UL-QUDS» (MUQADDLS RUH)
1. Ashyolarga surat beruvchi (Allohning)
qudrat qalamiga tasannokim, har zamon
undan minglab ajoyib naqshlar paydo bo`lgay.
2.  Ajib qalamdirki, (Haqning) «Bo`l!» desa
bo`ladigan san`atxonasida   qatradin
daryogacha uning raqamisiz paydo bo`lmagan.
3. Ajab qudratdirki, yuksak charx qasrida
quyoshdan eng kichik  zarragacha o`sha
qudratsiz vujudga kelmagan.
4. Sening amringga   tubanlar ham, ulug`lar
ham mute, bobolar ham,  momolar
ham sening saxovating tufayli
yaratildilar  (zurriyotlar qoldirishdi).
5. Sening marhamating bilan ojiz va juda zaif
bo`lganlar quvvat paydo qiladi.
Sening hukming bilan qudratli va juda kuchli
bo`lgan har qanday narsa zabun (ojiz)ga aylanadi.
6. Layli chehrasida Sening   ishqingni ko`rgan
Majnun notavonu  Uzro orazida Sening husningni
ko`rgan Vomiqning holi xarobdir.
7. Sening jamoling nuriga parvona sargardon
bo`ldi, lekin unga sham`i shabiston
(tun zulmatini yorituvchi shu`la) deb nom qo`ydilar.
8. Sening shavqing o`tidan bulbul yonib go`yo kul bo`ldi,
ammo unga gulistonning ziynati deb ta`rif berdilar.
9. Mansabdoru g`ani (mulkdor) bo`lgan har
bir kishi senga hojatmand. Haqiqiy g`ani
Sensan. Boshqalarga muhtoj bo`lmaslik
(ehtiyojsizlik) faqat senga musallam (xosdir).
10. Inson jismini turfa tarkiblardan yaratding.
A`zolarini tuproqdan joy-joyiga
qo`pib, zebo va bebaho qilib yasading.
11. Yuz e`zoz-ehtirom ila yerdan (tuprog`ini) ko`tarding
va ko`k gumbazida yuksak martabaga o`tqazding.
12. Tuproqdan yaralgan jismiga rahmat
yomg`irini yog`dirding. Shuning uchun fe`l-atvorida
muloyimlik paydo bo`ldi.
13. O`zingning hikmatli qo`ling bilan xilqatini qordinge*.
Qolgan uch zid unsurlar o`zga ajoyibotlardan ko`paydi.
14. To`rt bir-biriga zid unsurlarni yagona tarkib (inson vujudi)ga
birlashtirdingki, ular tuprog`u olov va suvu havo edi.
15. Suyaklarning    iligidan tuklaru asab torlarigacha,
(badanning) lahm go`shtu qonu zardobu oshqozon va
qorin ichidagi a`zolarni bir-biriga bog`lading.
16. Yana hakimlar botiniy a`zo atagan dimog`durkim,
u besh his etuvchi vositalarning qarorgohidir.
17. Yana taloqu jigar, yana qalbu yana bod (el), yana bavl (siydik) 
xaltachasiyu burun kemirchagi va (o`t) safro va savdolarni (barpo qilding).
18. Hammasi bir-biriga payvasta 
(bog`liq)  bo`lib to`rt xilt keldi:
Bular qonu balg`amu safro, undan keyin savdodir.
19. Surati go`zal qiyofada paydo bo`lgandan so`ng
(insonga), o`z (dargohingdagi) ruhdan jon ato
qilgan mabda` (mansha`) ham Uzingsan.
20. Zohiriy his-sezgilarni ham   (O`zing)  tiklaganingdan
keyin aql nuridan dimog` qasriga ziyo shu`lasi taraldi.
21. Badan shahridan ajab bir mamlakat bunyod etding,
mulkdan to malakut (farishtalar olami)gacha
nima bor bo`lsa, o`shalar unda ham bordir.
22. Unda  (badan shahrida)   yurakni podshohlik
taxtiga o`tqizding, sultonlik rasmida mulku
mamlakatning sohibi bo`ldi.
23. U shohning (yurakning) vaziri bo`lib, aql tayinlandi.
Gadoyu shohu vazirlar barchasi Sening kamtarin bandalaringdir.
24. Uning  (Odam Atoning)  ilm o`rganishi
uchun rahnamolik qilgan chog`ingdayoq, dastlab
barcha ismlarni unga (O`zing) ta`lim berding.
25. O`zing uni ma`rifat ilmidan
bahramand qilding, shuning uchun maloikalar
qullarday unga sajda qildilar.
26. Yaratgan   maxluqotlaringdan mavjud
bo`lgan barchasini; buloqlaru dengiz, tog`laru
yulduzlar, yeru osmonlarni.
27. O`sha mo``jizalar (ajoyibotlar) olamida
hamma narsani namoyish qilding va maxfiy
tarzda omonatingni ham unga topshirding*.
28. (U inson) mazhari kull (barcha narsani
o`zida zohir qiluvchi vujud)ga aylandi, so`ngra
Alloh yaratgan narsalar ichida unga olami kubro
(katta olam) deb laqab (nom) berildi.
29. To`rt tabiat (fasl)ni dahrgulshani dajoriy
etding: biri bahor, boshqasi yoz, yana kuzu qishdir.
30. Dahr gulistonida bahoriy shamol esishi
bilan, tabiatning (bog`ning) o`lik taniga jon kirib,
(to`rt tomonga) xushbo`y hidlar taraldi.
31. Shamol giyohlarga Iso nafasini keltirdi
(ya`ni, hayot nafasi esdi) va giyohlar qiyomatda qayta
tirilgan jasadlardek boshlaridagi tuproqni yorib, unib chiqdilar.
32. Aftodahol chol yer tuprog`ida ajib manzarani ko`rdi:
giyohlar bolalar kabi nash`u namo topmoq uchun yerdan bosh ko`tarmoqda.
33. Bolalikdan shabob (yigitlik) ayyomiga qadar
ularga zebu jamol yetadi, barcha taomlariyu ozuqalari
doyalik qiluvchi bulutlarning sutidandir.
34. Bir necha kun Sen shu tariqa rayhonlar
shohidligida dunyo gulshaniga oroyish berding.
35. Lola yuzli jononlarday gul ham o`z orazini sotdi.
Sarv esa nihol qadli go`zallardan qomatini yuqori ko`tardi.
36. Binafsha o`rilgan sochlarining atrofida jingalakchalar
bog`ladi. Suman go`zal orazini jilvaga soldi (jilvagar qildi).
37. Sunbul mushkin zulfini tobladi, bunday
silsiladan shaydo dillar betob bo`ldilar.
38. Sho`x nargis uchun yarimta noranj (apelüsin)ning po`stidan
piyola qildingki (to`ldirdingki), u qadahiz ham mast bo`ldi.
39. Nastarin (shoxchalarida g`ujum-g`ujum ochiladigan
oq gul) bargida shunday yulduzlarni ko`rsatdingki, go`yo
yorug` yulduzlar to`plami uning nazdida xira yulduzga o`shab qoldi.
40. Chaman sarv qomatidan ra`noday jilvalangan bo`lsa,
uni ra`no gulidan ikki yuzli (ikki xil rangli) qilib qo`yding.
41. Nargis g`unchasi tuzilishini huqqa (og`zi
pardozlangan go`zal xaltacha) dek namoyon qilding, nazar
qushiga tuxum qo`yilgan oshyondek ko`rindi...
42. Magar, bahor hamisha   gulzor xabarchisiga aylandi,
tab`idagi zarrin ranglari xabarchilikdan nishonadir.    
43. Taqdir qalami bilan chaman chehrasini rang-barang
rayhonlar ila pardozlangan nafis matodek qilding.
44. Bahor bog`dagi ko`rkamlik navbatini shunday
o`tkazdiki, unda husnu lutfu safosini (pokligini)
yo`qotmagan kelinchakday manzara saqlandi.
45. Yoz mavsumining otashi olamga shunday tushdiki,
u shaydo oshiqlar nafasidan chiqqan «oh» chaqinini eslatardi.
46. Ko`ngil rayhonlardan mevali bog` tomonga,
sarobli suratlardan ma`no qatlamiga mayl ko`rsatdi.
47. Barglar libosi bog` daraxtlari ustini yopdi, har birining
tovlanishi (ko`rinishi) feruza osmon gunbazidek namoyon bo`ldi.
48. Shamol daraxtlarni shunday kuchli harakatga
keltirdiki, aql ko`ziga yeru osmon aylangandek bo`ldi.
49. Daraxtlardagi har bir qush charx yulduzlari kabidir,
shoxdan shoxga o`tishlari yulduzlarning
burjdan burjga o`tishlariga o`xshaydi.
50. Valekin daraxt mevalari sobit yulduzlardek
shox burjlarida barqaror, oyoqda mustahkam turgandek turishardi.
51. Ular  (mevalar)  yuksaklikdagi uchar
yulduzdek uzun xat tortib yerga tushib ketardi.
52. U dahr ichiga quyosh haroratidan shunday otash
soldiki, jahannam olovi shu`lalariday tanni
toliqtiruvchi issiqlik vujudga keldi.
53. Uning  (baland haroratning)  ilojini
qilish uchun yangi pishgan mevalarni inson
mizojiga muvofiq shifo qilib qo`yding.
54. Qanday ulug`  hakimsanki,  Aflotun ham,
Sening hikmating oldida semiz o`tday gapdir.
55. Orzu-havas urug`ini sepuvchi anchagina kishilar
dunyo ekinzori vodiysining minglab xirmoniga ega bo`ldilar.
56. Biroq ular (xirmon ko`targanlar) yegulik va
foydaga bog`lanib qoldilar va hammalari ba`zida
ozuqa uchun boshoq teruvchiyu dona tortuvchi bo`ldilar.
57. Yoz mavsumi dasturxonidan    jahonga ma`murchilik
etdi va shohu gadoga beadad va behisob ne`matlar tuhfa qilindi.
58. Bu behisob g`animat ne`matlarga kuz faslining g`oratgar
sovuq lashkarlarini talon-toroj qilish uchun yetkazding.
59. Chaman alvon rangdan bo`yoqchilar korxonasi tusiga kirdi,
har bir jinsdagi   narsalarda   ming xil rang jilosi paydo bo`ldi.
60. Yer, gultojixo`rozlardan qonga bo`yaldi, go`yo kofirlar
tig`idan shahid bo`lganlar boshini eslatardi...
61. Xazon gultojixo`rozlarni shunday qatl (yo`q) qildiki,
go`yo toj boshdan, bosh tanadan judo bo`lganday holat vujudga keldi.
62. Ra`no gulining ikki xil ko`rinishda tovlanishi
xazon paytida ravshan bo`lib qoldi, Xitoy lolasini
ham shundan beqaror (o`zgaruvchan) qilib yasading.
63. Dahr gulshani ishining ikki rangda ko`rinishi
(sabotsizligi) bahoru xazonda ham, saharu
shomda ham namoyon bo`lib qoldi.
64. Ikki rangu o`n rang nima bo`libdiki, bargning
har bir varag`ida qazo (taqdir) qalami bilan
ikki yuz rang aks ettirilgandir.
65. Bog` bissti (to`shamasi) rang-barang
barglardan mumli daraxtlarga o`xshab qoldi,
go`yo bu manzara Xitoy nigorxonasi kabidir.
66. Xazon ortidan qishning sovuq va kuchli  
shamolini yetkazding. gulli, nozik matoni eslatuvchi
o`sha (nafis) yaproqlarni birin-ketin fano shamoli olib ketdi.
67. Kumushrang bulutlar simobiy pardalarni
ufq atrofidan havo yuziga qalin qilib tortdi.
68. Mehr  (quyosh) bor bo`lsa ham go`yo aslo mavjud
bo`lmagandek, haroratidan zarracha asar qolmagan edi.
69. Balki aylana (yumaloq) shakldagi bpr parcha
muz bor ediyu, u ham sovuq shiddatidan qadah
ichida band bo`lib qolganday turardi.
70. Qordan yer kurrasi oppoq tuxum tusiga
kirdi, unda bayza (quyosh) bayza (tuxumdek oppoq
er kurrasi)ga singib, g`oyib bo`lib ketdi.
71. Daraxtlar gulshani har tarafdan yalang`och
bo`libqoldi, ular (daraxtlar) Chin bosqinlaridan
jafo chekkan hindularga o`xshardi.
72. Tun qoraligi va uzunligi bilan go`zallar sochiday,
oshiqlar qatliga uzatilgan uzun qo`lni eslatardi.
73. Qishning sovug`idan shunday shiddat yetkazdingki,
vabodan halok bo`lgan odamlar kabi so`lg`inlikdan olov ham so`ndi.
74. Qishning shunday shiddatli holatidan olov so`ngach,
jahon ahlida baqo (yashab qolish)ga umid bo`lishi mumkinmi?
75. Yana bahor shabbodasidan ularga hayot berasan,
o`simliklarning o`lik jismida yashash ruhi uyg`ondi.
76. Davrning bo`g`izu bo`yniga shunday zanjir bog`ladingki,
barcha bo`lak-bo`lak narsalarni atrofiga zanjir halqalariday tortdi.
77. Qudratingdan to`qqiz falakni tez va yuksak darajada
oro berding, unda (to`qqiz falakda) yulduzlar, quyosh
(mehr)dan to Hulkar turkumidagi xira yulduzgacha sayr qilib yuradi.
78. Avvalgi manzilning muqimi bir kumush tanli nigor
(oy) durki, undan dahr tunining zulmatiga nur va safo yetadi.
79. Ba`zan u (oy) go`zallar chehrasiday mudavvaru
(yumaloq) porloq, gohida oshiqlar qomatiday rosa ozg`inu egikdir.
80. Ikkinchi hujra ichida imloyu insho uchun chaqqon
qalam uruvchi kotib yulduz — Atorud (Merkuriy)ni o`tqizding.
81. U har doim rang istab chiqqanida, idish rangida
namoyon bo`luvchi suvdek muloim ranglarga erishadi.
82. Uchinchi manzara (falak)ga shohid sifatida sozanda
— Zuhra (Cho`lpon yulduzi)ni muqim qilding, lekin u navo maqomidadir.
83. Sozda Dovud (payg`ambar)day nag`malarni ayon qiladi,
valekin nutqda Masihday ruh bag`ishlaydi.
84. To`rtinchi mulkka (manzilga) bir mohpaykar
(Quyosh)ni yubordingki, Oy undan gadoylik qilib, nuru ziyo undiradi.
85. Agar ko`rinishda Iskandar oynasiday (zebo) bo`ldi,
ammo shohlikda Doroga hukm yuritardi.
86. Beshinchi makonin tig` uruvchi  (Mirrix yulduzi)ga
berding. Uning qo`rqinchli ko`rinishidan
xatto toshning qalbidagi qon ham qotib qoldi.
87. Uldiruvchi nafasi — ajalshshg gulgun uzori,
qotil jismi balo oinasining jamolidin.
88. Oltinchi makonni bir pok siyrat —Mushtariy
(Yupiter sayyorasi)ga berding. uning saodat
sham`i nuri bilan chehralar munavvardir.
89. Uning tahorati    rishtalariga  tasbih  
donalarini (joylading), Saodat hullalari
(nafis matosi)dan boshu bo`yniga solib yuriladigan chodir etding.
90. Yettinchi qasr (qal`a) soqchisi — Zuhal
(Kayvon sayyorasi)ga amr qilding, go`zal qora
jussasiga tim qora chehrasini yashirdi.
91. U sabrli kishilarday shunday sekin harakat
qiladiki, qal`aning bir burjidan boshqa
burjiga qadar uzoq muddatda yetib boradi.
92. Sakkizinchi (falak) shabistonini
yoritish uchun minglab oy yuzli o`yingoh
(yulduzlarni) jilvasoz qilding.
93. Barchasidan yuqorida to`qqizinchi qal`ani
(osmonni) bunyod qilding, o`sha qal`a atrofida
yaxshi niyat bilan burjlarni bunyod etding.
94. Qal`aga o`n ikki adad burj yasading, ularning
har biri o`zgacha navda jilvalanadigan bo`ldi.
95. Ana o`sha o`n ikki  (burj)dan dastlabkisi,
hamal (qo`y burji) uchun o`tloq maydoniga aylandi.
96. Yana boshqa biri gulu lolalarga serob pokiza chamanzorki,
charx savri (ho`kiz burji) unda o`tlash ishtiyoqida sayr etadi.
97. Charxning bo`z otini xirom qilish uchun yasantirganingda,
egari ostida javzo (yonma-yon) turgan ikki qiz) ko`rinishidan (nusxa) chizding.
98. Charxning hamma qilmishlari kajravlikdan iborat bo`lgani uchun ham
charxday qisqichbaqa  (to`rtinchi burj) maqomini ham yuksak qilding.
99. Boshqasining  manzilini   shavkatu  zebolikda 
bezading, valekin Sherning qarorgohini Ho`kizdan ayri qilding.
100. Boshqa bir ekinzorda Boshoqdan dona sochding,
donolar nazdida ular (donalar) yulduzlardir.
101. Uni (donalarni) tortish uchun rost tarozu (mezon)-ni
yasading, rostlikda Xudo yo`lida g`alat aslo mumkin emas.
102. Eski binoda o`ziga in qurgan chayonday boshqa
bir burjda aqrabni (chayonni) harakatga keltirding.
103. Charx dunyoning turli taraflariga balo tig`ini yog`dirsin deb,
boshqa bir baland burjda kamonxona (o`q otish maydoni) yasading.
104. Uning (kamonning) o`qi xavfi bilan jadyi (burjini)
hurkitding, u tog` echkisidan sakragani uchun ham yuksakda paydo bo`ldi.
105. Qovg`ada ufq chohidan quyosh Yusufini
tortib olib, boshqa u tor yerga yo`llamading.
106. Katta baliqqa (Hutga) oy yuzli Yunusni yetkazib, osoyishta qilding,
garchi bunday hodisalarning har qancha ranju mashaqqatlari bo`lsa ham.
107. Charxdan tashqarida ming-minglab farishtalar to`dasi,
ibodatu tasbeh ilinjida hamdu sano aytadilar.
108. Arshu Kursiyu Lavhu Qalamdan ko`p ajoyibotlar, oshkor qildingu,
ammo ularga nazar solishda aql-(ning ko`zi) ko`rdir.
109. Ish shu joyga yetdiki, payg`ambarlar shahsuvori
(Muhammad alayhissalom)ning buroqi Isro (me`roj) kechasi
tun zulmatida o`sha avj yuksakka (huzuringga) qarab yugurdi.
110. Behad karamnngdan hazrat payg`ambarga «qoba qav-sann» —
ikki qosh oralig`idagi masofaday yaqinlik berding. Ulug`lik nog`orasini,
«av adno» — balki, ikki qosh orasidagi masofadan ham yaqinroq maqomda chaldi...
111. O`z vaslingga yetkazib jamolingni ko`rsatding nima
talab qilgan bo`lsa, shartsiz, bahssiz berding.
112. To`qson ming so`z aytib yana (shundai tez) qaytardingki,
U sayr etib qaytganda, hali (yotgan) joni sovimagan edi.
113. Kufr zulmatini yer yuzidan daf aylab unga
(Muhammad alayhissalomga) yorqin shariatin oshkor qilding.
114. Sening xikmating bilan jumla dinlar mansux (rad) bo`ldi, inchunin,
Odamu Nuh, Isoyu Muso (payg`ambarlar)ning dini ham.
115. Unga (Muhammad alayhissalomga) eng yuksak qurbat — yaqinlik (maqomiga)
yo`l ochding, olam xalqiga ul zoti sharif haq din rahnamosiga aylandi.
116. Hazrat payg`ambarning muhabbatiyu san`atingni
izhor qilish bahonasida jumla maxluqotni yaratding.
117. Har narsaki, yaratilishning hashamatli kiyimini kiydi,
birgina «bo`l» amri bilan uni (Sen) paydo qilding.
118. Birgina u amr bilan qudratingdan ozginasini oshkor
qilding, shunday bo`lmaganda, undan asar ham ko`rinmas edi.
119. Ajabrog`i buki, yana boshqa yuz ming olam bino qilish
(yaratish) istaging bo`lsa, qodirsan, shubhasiz yaratasan.
120. Va agar (mulki borliqni) yarim nafasda yo`q qilishni istasang,
undanda kamroq vaqt ichida hamma narsa sarbasar fano domiga ketadi.
121. Borliqlarning yaratish korxonasi uchun biror tafovuti (ta`siri) yo`q,
yo`qliklar ham Sening azamatu qadring oldida baribir (hech narsani o`zgartirmaydi).
122. En ulug` Xudoyim, yuqori olam ahli (farishtalar)ning
seni zikr qiladigan tasbihlarining haqqi Xurmati!
123. Pok zotingning mislu monandi (qiyosi, o`xshashi) yo`qdir,
pokiza fayzingga naziru teng ham topilmaydir.
124. Nabiyulloh haqqi hurmatiki, ul zot oftobga o`xshaydi,
ulug`lik va salobatiga jumla zarralar guvoh.
125. Toki, Foniy (Navony) bu o`tkinchi dunyoga bog`liq ekan,
uning siyratini faqru fano tariqida tutgil.
126. Uning ruhi qushday badan zindonidan parvoz qilib,
baqo mulki tomon tavajjuh qilsa.
127. Qiyomat kuni rasullar shohi (Muhammad alayhissalom) yuqoriga ko`tarilib,
gunoh qilgan ummatlarini himoya qilish uchun Arshga shafoat tug`ini tutsa.
128. Unga (Muhammad alayhissalomga) lutfingni shunday ziyoda qilki,
shohning ko`zi gadoga tushganday, osiy bandalar tarafiga (uning) nazari tushsin.
129. Bas, o`sha paytda undan (Muhammad Mustafodan) talab,
Sendan kechirishdir, shu ikki narsa asosida bandaning murodi hosil bo`ladi.
130. Taqdir taqozosi bilan bu qasida yozildi.
Uning ta`rixi «hisobi qazo»dan chiqsa ajab emas.
131. Munosib nom fikrida tafakkurga cho`mgan edim hotifdan
(g`aybdan) xitob keldi: nomlardan ismi «Ruhul-quds» (Muqaddas ruh) bo`ldi.
132. Umidim uldirki, pok nafasimga takallum (so`zlash qobiliyatini)
ato etsangu, u bilan senga hamdu sano aytsam.