G`AZALLAR
201
201
Ikki ko`zumki, dardu balo jo`yboridur,
Ohim buxori ustida abri bahoridur.
Ushshoq tiyra axtari har yon shafaq aro
Go`yo sipehr sabzasining lolazoridur.
Bilmay deding uzulmish ekin subhai aqiq,
La`lnng g`amida qon kibi ashkim qatoridur.
G`am gulshanida qaddim erur ul yig`ochkim,
Paykonu bori hajring aning bargu boridur.
Har kimki Yusufum g`amidin o`ldi dasht aro
Har tun magar bo`ri ko`zi sham`i mazoridur.
Bu dasht tufrog`in dema mushkinki, har ovuch
Bir mushkbo` g`azzolai tan xokisoridur.
Bergil tutub piyola Navoiyg`a, ruhkim,
Jonin yeturgan og`ziga la`ling xumoridur.
Ohim buxori ustida abri bahoridur.
Ushshoq tiyra axtari har yon shafaq aro
Go`yo sipehr sabzasining lolazoridur.
Bilmay deding uzulmish ekin subhai aqiq,
La`lnng g`amida qon kibi ashkim qatoridur.
G`am gulshanida qaddim erur ul yig`ochkim,
Paykonu bori hajring aning bargu boridur.
Har kimki Yusufum g`amidin o`ldi dasht aro
Har tun magar bo`ri ko`zi sham`i mazoridur.
Bu dasht tufrog`in dema mushkinki, har ovuch
Bir mushkbo` g`azzolai tan xokisoridur.
Bergil tutub piyola Navoiyg`a, ruhkim,
Jonin yeturgan og`ziga la`ling xumoridur.
202
Jong`a yo`q ko`nglumdinu ko`nglumda yo`q jondin xabar,
Menga ne o`zdin xabar, ne mundinu ondin xabar.
Uyla masti nozdur ul sho`xkim bilmas o`zin,
Ne ajab, gar yo`q anga men zori hayrondin xabar.
Voizo, do`zah o`ti dog`in o`garsen, angladim
Kim, senga yo`qtur hamono dog`i hijrondin xabar.
Garchi qosid nutqi jonafzo edi, lekin menn
Qildi jondin bexabar, gar berdi jonondin xabar.
Uyla mahvung bo`lg`an ermishmenki bo`lmaytur menga
Zaxm aro paykonlaringni tortib olg`andin xabar.
Soqiyo, davr ahli javri sa`b erur, mast et meni
Ul sifatkim, bo`lmag`ay o`lguncha davrondin xabar.
Ey Navoiy, shoh lutfidin ko`ngulni jam` tut,
Gar parishon kelsa bok ermas Xurosondin xabar.
Menga ne o`zdin xabar, ne mundinu ondin xabar.
Uyla masti nozdur ul sho`xkim bilmas o`zin,
Ne ajab, gar yo`q anga men zori hayrondin xabar.
Voizo, do`zah o`ti dog`in o`garsen, angladim
Kim, senga yo`qtur hamono dog`i hijrondin xabar.
Garchi qosid nutqi jonafzo edi, lekin menn
Qildi jondin bexabar, gar berdi jonondin xabar.
Uyla mahvung bo`lg`an ermishmenki bo`lmaytur menga
Zaxm aro paykonlaringni tortib olg`andin xabar.
Soqiyo, davr ahli javri sa`b erur, mast et meni
Ul sifatkim, bo`lmag`ay o`lguncha davrondin xabar.
Ey Navoiy, shoh lutfidin ko`ngulni jam` tut,
Gar parishon kelsa bok ermas Xurosondin xabar.
203
Quyosh yuzida xating sabzasig`a maskandur,
Bu vajdindur agar rangi sabz ravshandur.
Ko`ngulda ancha o`qungdin o`kuldi paykonkim,
Bashoq bila bu balo mazrayida xirmandur.
Qilib itobki, dushmanlarimg`a bo`ldung do`st,
Alarki do`stlarim erdi; emdi dushmandur.
Uzun firoq tuni barqdin netib kuymay,
Ki ajdaho xasim ustiga sho``la afgandur.
Ko`ngul ne nav` balo toshidin omon topqay,
Figor jismim uyi ravzan uzra ravzandur.
Ko`ngulni raz qizining suhbati bila sof et,
Ki dahr zoli ajab hiylasozu purfandur.
Navoiy o`ldn pariro`ylar havosidakim,
Deduk xiradlig`, ul asru telba erkandur.
Bu vajdindur agar rangi sabz ravshandur.
Ko`ngulda ancha o`qungdin o`kuldi paykonkim,
Bashoq bila bu balo mazrayida xirmandur.
Qilib itobki, dushmanlarimg`a bo`ldung do`st,
Alarki do`stlarim erdi; emdi dushmandur.
Uzun firoq tuni barqdin netib kuymay,
Ki ajdaho xasim ustiga sho``la afgandur.
Ko`ngul ne nav` balo toshidin omon topqay,
Figor jismim uyi ravzan uzra ravzandur.
Ko`ngulni raz qizining suhbati bila sof et,
Ki dahr zoli ajab hiylasozu purfandur.
Navoiy o`ldn pariro`ylar havosidakim,
Deduk xiradlig`, ul asru telba erkandur.
204
Shikanj turrasidinkim girih yozilmaydur,
Binafshaedurur, ammo hanuz ochilmaydur.
Ko`zung jafo aro andoqki bor bilmas o`zin,
G`arib usruk erurkim o`zini bilmaydur.
Chu hur husnun etar vasf hozini jannat,
Sennng jamolingga go`yo nazora qilmaydur.
Damim bahori bulutida dard kojindin
Ko`zumga hech nafas yo`qki, o`t chaqilmaydur.
Erur mulk aro ishqim so`zi, tutung ma`zur,
Ki bu fasona hanuz el aro yoyilmaydur.
Takabbur aylama, dehqon, dekim, bu gulshanda
Qachon gule ochilibdurki, ul sochilmaydur.
O`lar Navoiyi bedilki, xalqning ko`ngli
Topildi, lek aning ovorasi topilmaydur.
Binafshaedurur, ammo hanuz ochilmaydur.
Ko`zung jafo aro andoqki bor bilmas o`zin,
G`arib usruk erurkim o`zini bilmaydur.
Chu hur husnun etar vasf hozini jannat,
Sennng jamolingga go`yo nazora qilmaydur.
Damim bahori bulutida dard kojindin
Ko`zumga hech nafas yo`qki, o`t chaqilmaydur.
Erur mulk aro ishqim so`zi, tutung ma`zur,
Ki bu fasona hanuz el aro yoyilmaydur.
Takabbur aylama, dehqon, dekim, bu gulshanda
Qachon gule ochilibdurki, ul sochilmaydur.
O`lar Navoiyi bedilki, xalqning ko`ngli
Topildi, lek aning ovorasi topilmaydur.
205
Birov g`ami yana ko`nglumga qo`zg`olon soladur,
Birov demayki, bu oshubni falon soladur.
Necha yaqin bo`ladur ul og`iz yo`qi, lekin
Takallumi yana ko`nglum aro gumon soladur.
Taajjub aylamangiz daf`a-daf`a faryodim
Ki, shavqi ko`ngluma yodin zamon-zamon soladur.
Rafiqlar, bilingizkim, musofirim yodi
Boshimg`a har nafas tarki xonu mon soladur.
Desam shikib bila o`zni zabt aylay, ishq
Yana bu sho``lani ko`nglumga nogahon soladur.
Ne nav` bulbuli zor etmasun fig`onki, sipehr
Bu gulshan ichra bahor o`lmayin xazon soladur.
Navoiy o`lsa ko`han piru kuysa ayb etmang
Ki, mundoq o`t anga bir sho`xi navjuvon soladur.
Birov demayki, bu oshubni falon soladur.
Necha yaqin bo`ladur ul og`iz yo`qi, lekin
Takallumi yana ko`nglum aro gumon soladur.
Taajjub aylamangiz daf`a-daf`a faryodim
Ki, shavqi ko`ngluma yodin zamon-zamon soladur.
Rafiqlar, bilingizkim, musofirim yodi
Boshimg`a har nafas tarki xonu mon soladur.
Desam shikib bila o`zni zabt aylay, ishq
Yana bu sho``lani ko`nglumga nogahon soladur.
Ne nav` bulbuli zor etmasun fig`onki, sipehr
Bu gulshan ichra bahor o`lmayin xazon soladur.
Navoiy o`lsa ko`han piru kuysa ayb etmang
Ki, mundoq o`t anga bir sho`xi navjuvon soladur.
206
Qasrinnng har kunguri uzra balo toshimudur,
Yo`qsa botil ishq da`vo qilg`an el boshimudur.
G`am tuni bilman shafaqdur, yo falak mir`otida
Aks ko`rguzgan ko`zumning la`ligun yoshimudur.
Kofiremu qatl aylar Ka`ba toqi ichra mast,
Yo`qsa ul xunrezning usruk ko`zu qoshimudur.
Bir humoyun qush kecha sadqang bo`lur, ey mug`bacha,
Qof anqosimudur, yo dayr xuffoshimudur.
Bog`bonkim, sarv uzra aylamish payvand gul,
Sarv bo`yluq gulruxumdur, yo`qsa bo`ydoshimudur.
Ilgida jomu ko`rar may ichra olam holini;
Yorab, ul Jamshid yo mayxona qalloshimudur.
Tonglag`i kavsaruchun dersen bugun may ichmagil,
Tek tur, ey zohid Navoiy sen kibi noshiymudur.
Yo`qsa botil ishq da`vo qilg`an el boshimudur.
G`am tuni bilman shafaqdur, yo falak mir`otida
Aks ko`rguzgan ko`zumning la`ligun yoshimudur.
Kofiremu qatl aylar Ka`ba toqi ichra mast,
Yo`qsa ul xunrezning usruk ko`zu qoshimudur.
Bir humoyun qush kecha sadqang bo`lur, ey mug`bacha,
Qof anqosimudur, yo dayr xuffoshimudur.
Bog`bonkim, sarv uzra aylamish payvand gul,
Sarv bo`yluq gulruxumdur, yo`qsa bo`ydoshimudur.
Ilgida jomu ko`rar may ichra olam holini;
Yorab, ul Jamshid yo mayxona qalloshimudur.
Tonglag`i kavsaruchun dersen bugun may ichmagil,
Tek tur, ey zohid Navoiy sen kibi noshiymudur.
207
Sham` ul oy hajrida har tun kuymakim ogohidur,
Dudi ermaskim, mening holimg`a o`tlug` ohidur.
Chiqti jon rozi emon ko`yungga borg`ay, negakim,
Har qayon azm etsa dardu g`am aning hamrohidur.
Gar samanding gardidin qolmon, ne tongkim, bordur ul
Kahraboni kim bu xasdek jismi bargi kohidur.
Bir mahi xirgahnishin ko`nglumni olmish, ey rafiq,
Yo`q ajab gar xasta ko`nglum nolasi xirgohidur.
Er ko`ngli istamish ko`nglumga surmak tig`i kin,
Har ne dilxohi aning men telbaning dilxohidur.
Misri izzat istag`an zindoni g`amdin qochmakim,
Mohi Kan`on taxtig`a bois mazallat johidur.
Ey Navoiy, men xud asrabmen g`ami ishqin nihon,
Aylagan zohir ko`ngulning nolai jonkohidur.
Dudi ermaskim, mening holimg`a o`tlug` ohidur.
Chiqti jon rozi emon ko`yungga borg`ay, negakim,
Har qayon azm etsa dardu g`am aning hamrohidur.
Gar samanding gardidin qolmon, ne tongkim, bordur ul
Kahraboni kim bu xasdek jismi bargi kohidur.
Bir mahi xirgahnishin ko`nglumni olmish, ey rafiq,
Yo`q ajab gar xasta ko`nglum nolasi xirgohidur.
Er ko`ngli istamish ko`nglumga surmak tig`i kin,
Har ne dilxohi aning men telbaning dilxohidur.
Misri izzat istag`an zindoni g`amdin qochmakim,
Mohi Kan`on taxtig`a bois mazallat johidur.
Ey Navoiy, men xud asrabmen g`ami ishqin nihon,
Aylagan zohir ko`ngulning nolai jonkohidur.
208
Ul o`tlug` chehrag`a zarbaft xil`at ne yaroshibdur,
Magar xil`atqa ul yuz lam`asidin o`t tutoshibdur.
Falakning borgohig`a kumoch o`lmish quyosh jurmi,
Anga ohim sutundek dudi mundoqkim uloshibdur.
Maloyik qushlari g`am shomi qo`zg`almoq tong ermaskim,
Etibdur ko`kka yuz ohim xadangi, balki oshibdur.
Balo dashti aro yuz ming o`luktur, anda qotil ishq,
Xirad mag`lub xayli birla go`yokim savoshibdur.
Labingdin jon topay deb ko`p talashdi hajr aro ko`nglum,
O`lar holatda ul bemordekkim jon taloshibdur.
Qadahqa boda taryokini quy toshquncha, ey soqiy,
Ki g`am zahri bila jomim to`lubtur, balki toshibdur.
Navoiy gar labi yodi bila qon yutti, jon tutti,
Tabibo, bilki, bu sharbat anga behad yaroshibdur.
Magar xil`atqa ul yuz lam`asidin o`t tutoshibdur.
Falakning borgohig`a kumoch o`lmish quyosh jurmi,
Anga ohim sutundek dudi mundoqkim uloshibdur.
Maloyik qushlari g`am shomi qo`zg`almoq tong ermaskim,
Etibdur ko`kka yuz ohim xadangi, balki oshibdur.
Balo dashti aro yuz ming o`luktur, anda qotil ishq,
Xirad mag`lub xayli birla go`yokim savoshibdur.
Labingdin jon topay deb ko`p talashdi hajr aro ko`nglum,
O`lar holatda ul bemordekkim jon taloshibdur.
Qadahqa boda taryokini quy toshquncha, ey soqiy,
Ki g`am zahri bila jomim to`lubtur, balki toshibdur.
Navoiy gar labi yodi bila qon yutti, jon tutti,
Tabibo, bilki, bu sharbat anga behad yaroshibdur.
209
La`li shavqidin ko`zu ko`nglumda ashku ohdur,
Yo zuloli Xizr ila anfosi ruhullohdur.
Ko`p shararliq dudi ohim birla chiqqan jong`a boq,
Kim ming o`tluq karvong`a bir gado hamrohdur.
Baski boshni yerga urg`an un bila uyg`ondilar
Sarguzashtimdin kecha hamsoyalar ogohdur.
Ul zaqanda bo`lsa har bir qatra xo`y kavkab, ne teng
Kim yashinning chashmasi yoninda bo`lgan chohdur.
Do`stlar, mumkin emas bo`lmoq muyassar vaslikim,
Men anga dilxoh emon, ulkim menga dilxohdur.
To tiriktur shahg`a ko`praktur gadodin dardi sar
Chun o`lum vaqti yetar – tengdur gado, gar shohdur.
Dayr piri ollida qilsam gadolig` ayb emas,
Ey Navoiy, bilki fayz ahlig`a shay`allohdur.
Yo zuloli Xizr ila anfosi ruhullohdur.
Ko`p shararliq dudi ohim birla chiqqan jong`a boq,
Kim ming o`tluq karvong`a bir gado hamrohdur.
Baski boshni yerga urg`an un bila uyg`ondilar
Sarguzashtimdin kecha hamsoyalar ogohdur.
Ul zaqanda bo`lsa har bir qatra xo`y kavkab, ne teng
Kim yashinning chashmasi yoninda bo`lgan chohdur.
Do`stlar, mumkin emas bo`lmoq muyassar vaslikim,
Men anga dilxoh emon, ulkim menga dilxohdur.
To tiriktur shahg`a ko`praktur gadodin dardi sar
Chun o`lum vaqti yetar – tengdur gado, gar shohdur.
Dayr piri ollida qilsam gadolig` ayb emas,
Ey Navoiy, bilki fayz ahlig`a shay`allohdur.
210
Dud yanglig` dema ko`nglum ohi dard oludidur
Kim, ko`ngul uzra tugon qo`yg`on fatilim dudidur.
Abri xasrat yomg`iriyu tiyri boroni fano,
Kisvati mavtu halokim turfa toru pudidur.
Dardi naqshin qildi har dog`im uza sultoni ishq,
Ul diramlarning bu go`yo sukkai behbudidur.
Ishq savdosida jonimg`a ziyondur demakim,
Har kishi mundoq ziyon ishq ichra qilsa sudidur.
Xo`blar ko`yida istig`no yelidin har g`ubor
Kim, qo`par bir notavonning jismi g`am farsudidur.
Javhari jonim olib tut jur`ai, ey mug`bacha.
Kim bu naqd ahli fanoning budiyu nobudidur.
To Navoiy bo`lsa mug` dayrida mastu joma chok,
Kim tiriklikdin bu sultonlig` aning maqsudidur.
Kim, ko`ngul uzra tugon qo`yg`on fatilim dudidur.
Abri xasrat yomg`iriyu tiyri boroni fano,
Kisvati mavtu halokim turfa toru pudidur.
Dardi naqshin qildi har dog`im uza sultoni ishq,
Ul diramlarning bu go`yo sukkai behbudidur.
Ishq savdosida jonimg`a ziyondur demakim,
Har kishi mundoq ziyon ishq ichra qilsa sudidur.
Xo`blar ko`yida istig`no yelidin har g`ubor
Kim, qo`par bir notavonning jismi g`am farsudidur.
Javhari jonim olib tut jur`ai, ey mug`bacha.
Kim bu naqd ahli fanoning budiyu nobudidur.
To Navoiy bo`lsa mug` dayrida mastu joma chok,
Kim tiriklikdin bu sultonlig` aning maqsudidur.
211
Ul quyoshtin anru o`rtangan ichimda qayg`udur,
Ko`ngul ichra su kibi qon, ko`z aro qondek sudur.
Tishlaringni sog`inib ko`p yig`larimdin ko`z yoshim,
Bir-biri keynicha andoqkim terilgan injudur.
Ko`z yoshim ichra yoruq ko`nglum qarong`u bo`lg`ali,
Tong emas nevchunkim ul yoshlarg`a tushgan ko`zgudur.
Ul tugonkim telbarab itgan ko`ngulga o`rtadim,
Qay sari borsa ul oyning qullug`ig`a bilgudur.
Ko`zuma kelmas uchun kelganda ul yuz ollima,
Necha yaxshi anglamas ko`zkim quyoshqa o`trudur.
Qayg`u o`lturdi meni tutqil, ayoqchi, tustug`on
Kim, chog`ir qayg`uni o`lturmakka achchig` og`udur.
Deb eding olg`um Navoiy ko`nglin, olg`ach o`rtading,
Yaxshilar olmoq yomonlar ko`nglini mundoqmudur.
Ko`ngul ichra su kibi qon, ko`z aro qondek sudur.
Tishlaringni sog`inib ko`p yig`larimdin ko`z yoshim,
Bir-biri keynicha andoqkim terilgan injudur.
Ko`z yoshim ichra yoruq ko`nglum qarong`u bo`lg`ali,
Tong emas nevchunkim ul yoshlarg`a tushgan ko`zgudur.
Ul tugonkim telbarab itgan ko`ngulga o`rtadim,
Qay sari borsa ul oyning qullug`ig`a bilgudur.
Ko`zuma kelmas uchun kelganda ul yuz ollima,
Necha yaxshi anglamas ko`zkim quyoshqa o`trudur.
Qayg`u o`lturdi meni tutqil, ayoqchi, tustug`on
Kim, chog`ir qayg`uni o`lturmakka achchig` og`udur.
Deb eding olg`um Navoiy ko`nglin, olg`ach o`rtading,
Yaxshilar olmoq yomonlar ko`nglini mundoqmudur.
212
Chiqmasa jonon g`amu anduhdin jonim chiqar,
Zavqdin ul dam kirar jonimki jononim chiqar.
Maqdamidin bog` o`lur ham dashtu ham ko`y andakim,
Jilva aylab bog`din sarvi xiromonim chiqar.
Titrangiz, ey ahli din, islomingiz boshig`akim,
G`orati din etgali ul nomusulmonim chiqar.
Ko`zda ermas furqatidin ashki gulgun qatrasi
Balki ko`zdin ham bag`ir zaxmi kibi qonim chiqar.
Zaxm aro qolg`an boshoq jonimg`a yetmish, ey rafiq,
Rahm etib, tengri uchun chek dog`i paykonim chiqar.
Charx agar afg`onu faryodimg`a yetmas ayb emas,
Kim aning bedodidin faryodu afg`onim chiqar.
Soqiyo, ol bir qadah birla Navoiy ko`nglini,
Kim bugun derlarki sarxush ko`ngul olg`onim chiqar.
Zavqdin ul dam kirar jonimki jononim chiqar.
Maqdamidin bog` o`lur ham dashtu ham ko`y andakim,
Jilva aylab bog`din sarvi xiromonim chiqar.
Titrangiz, ey ahli din, islomingiz boshig`akim,
G`orati din etgali ul nomusulmonim chiqar.
Ko`zda ermas furqatidin ashki gulgun qatrasi
Balki ko`zdin ham bag`ir zaxmi kibi qonim chiqar.
Zaxm aro qolg`an boshoq jonimg`a yetmish, ey rafiq,
Rahm etib, tengri uchun chek dog`i paykonim chiqar.
Charx agar afg`onu faryodimg`a yetmas ayb emas,
Kim aning bedodidin faryodu afg`onim chiqar.
Soqiyo, ol bir qadah birla Navoiy ko`nglini,
Kim bugun derlarki sarxush ko`ngul olg`onim chiqar.
213
Ko`zda su, ko`ngul aro o`t, ne ko`rarsen oxir,
Yana ahvolin alarning ne so`rarsen oxir.
Rishtai vasl ila bir zaxmini tik, rahm aylab,
Hajr tig`i necha bag`rimg`a urarsen oxir.
Ul oy oshiftalarin aylar emish diljo`luq
Munda, ey shifta ko`nglum, ne tuzarsen oxir.
Tushta hajrini ko`rub men senga sharhin aytay,
Ey hakim, oni agar aksi yurarsen oxir.
Tiyri boronki otar sharhi muqavvas basdur,
Necha qosh yosini qasdimg`a qurarsen oxir.
Mazrai dahr aro soch, lutf ila ehson tuxmi
Har ne eksang oni-o`q chunki o`rarsen oxir.
Gar Navoiyg`a davodur unung, ey yor iti,
Hording erkinki, tong otquncha hurarsen oxir.
Yana ahvolin alarning ne so`rarsen oxir.
Rishtai vasl ila bir zaxmini tik, rahm aylab,
Hajr tig`i necha bag`rimg`a urarsen oxir.
Ul oy oshiftalarin aylar emish diljo`luq
Munda, ey shifta ko`nglum, ne tuzarsen oxir.
Tushta hajrini ko`rub men senga sharhin aytay,
Ey hakim, oni agar aksi yurarsen oxir.
Tiyri boronki otar sharhi muqavvas basdur,
Necha qosh yosini qasdimg`a qurarsen oxir.
Mazrai dahr aro soch, lutf ila ehson tuxmi
Har ne eksang oni-o`q chunki o`rarsen oxir.
Gar Navoiyg`a davodur unung, ey yor iti,
Hording erkinki, tong otquncha hurarsen oxir.
214
Furqat ichra sharbati la`ling visoli kam bo`lur,
Garchi derlar talx daryoda chuchuk su kam bo`lur.
Zulfu ruxsoring g`ami, ne tong buzug` ko`nglum aro,
Ajdaho gar bo`lsa vayron ichra mahzan ham bo`lur.
Ko`ksuma otsang bir o`q ot, yona bir yoninda kim,
Ul dog`i ko`nglumni shod aylar, bu ham mahkam bo`lur.
Ul pari ishqin maloyikdin yoshursam, ne ajab,
Dardi yo`qlar dard ahlig`a qachon mahram bo`lur.
Ohu ashkimdin shikoyat ko`p qilur hamsoyakim
Dudi ravzandin kirar uyning binosi nam bo`lur.
Gar egilsa qomatim yo`qlug` yukidin, qilma ayb,
Kim sipehr uzra bu og`ir yukin qo`ysang xam bo`lur.
Olam ahlidinkim ul oyni Navoiy tanladi,
Bilmadikim ishqidin ovorai olam bo`lur.
Garchi derlar talx daryoda chuchuk su kam bo`lur.
Zulfu ruxsoring g`ami, ne tong buzug` ko`nglum aro,
Ajdaho gar bo`lsa vayron ichra mahzan ham bo`lur.
Ko`ksuma otsang bir o`q ot, yona bir yoninda kim,
Ul dog`i ko`nglumni shod aylar, bu ham mahkam bo`lur.
Ul pari ishqin maloyikdin yoshursam, ne ajab,
Dardi yo`qlar dard ahlig`a qachon mahram bo`lur.
Ohu ashkimdin shikoyat ko`p qilur hamsoyakim
Dudi ravzandin kirar uyning binosi nam bo`lur.
Gar egilsa qomatim yo`qlug` yukidin, qilma ayb,
Kim sipehr uzra bu og`ir yukin qo`ysang xam bo`lur.
Olam ahlidinkim ul oyni Navoiy tanladi,
Bilmadikim ishqidin ovorai olam bo`lur.
215
Muztarib ko`nglum aro ul yuz xayoli aylanur,
Mavjlig` suda quyosh aksi nechukkim chayqalur.
To uzori jilvagardur, jilva aylar zulfi ham,
Mehr to aylar taharruk, soya dog`i tebranur.
To ulusqa ishqi o`t soldi, ajab yo`q kuymagim,
Beshaga chun tushti har yon shu`la xas ham o`rtanur.
Egma qad birla meni sargashtadurmen muntazir,
Toki chavgon azmig`a bildimki ul sho`x otlanur.
Sho`xlug` rasmin anga taqlid etarlar xo`blar,
Sekrimakta uylakim uchqun chaqing`a o`tkanur.
Aylay olmas orazingdin o`zga yon ko`nglum havo,
Qush o`zin mash`alg`a chun urdi qanoti churkanur.
Soqiyo, ber mayki, g`am shomi xumori hajrdin,
Bir parishon tush ko`rub bu xasta har dam seskanur.
Kimki jon aylar fido qozg`ona dahr ahlig`a do`st,
Anglag`il, ey do`stkim, ul dushmani jon qozg`onur.
Ey xush ulkim, boshining ostidadur dilbar qo`li,
Kim Navoiy kechalar bori o`z ilgin yostanur.
Mavjlig` suda quyosh aksi nechukkim chayqalur.
To uzori jilvagardur, jilva aylar zulfi ham,
Mehr to aylar taharruk, soya dog`i tebranur.
To ulusqa ishqi o`t soldi, ajab yo`q kuymagim,
Beshaga chun tushti har yon shu`la xas ham o`rtanur.
Egma qad birla meni sargashtadurmen muntazir,
Toki chavgon azmig`a bildimki ul sho`x otlanur.
Sho`xlug` rasmin anga taqlid etarlar xo`blar,
Sekrimakta uylakim uchqun chaqing`a o`tkanur.
Aylay olmas orazingdin o`zga yon ko`nglum havo,
Qush o`zin mash`alg`a chun urdi qanoti churkanur.
Soqiyo, ber mayki, g`am shomi xumori hajrdin,
Bir parishon tush ko`rub bu xasta har dam seskanur.
Kimki jon aylar fido qozg`ona dahr ahlig`a do`st,
Anglag`il, ey do`stkim, ul dushmani jon qozg`onur.
Ey xush ulkim, boshining ostidadur dilbar qo`li,
Kim Navoiy kechalar bori o`z ilgin yostanur.
216
Netib tuz etay qadkim, jismimda shikanlardur,
Naylab tuz uray damkim, bag`rimda tikanlardur.
Tirnog` ila xatlarkim, ruxsorim uza chektim,
Yuz bog`ida gullardin har sori chamanlardur.
Yuz yoptiyu jon oldi, ochqanda ravon oldi,
O`lturgali oshiqni bilmon bu ne fanlardur.
Zulfungda tugun ermas, ko`yungda g`ubor ermas,
Aftoda ko`ngullardur, farsuda badanlardur.
Yuz ahd ila mahvashlar ko`nglumni olib emdi,
Qatl ayladilar asru bad ahd ekanlardur.
Mayxonada har sori bir mastki bosh qo`ymish,
Kirpiglari go`yokim jonlarg`a vatanlardur.
Jismida Navoiyning yuz momug` ila marham,
Bir necha o`qung zaxmi bir necha tugonlardur.
Naylab tuz uray damkim, bag`rimda tikanlardur.
Tirnog` ila xatlarkim, ruxsorim uza chektim,
Yuz bog`ida gullardin har sori chamanlardur.
Yuz yoptiyu jon oldi, ochqanda ravon oldi,
O`lturgali oshiqni bilmon bu ne fanlardur.
Zulfungda tugun ermas, ko`yungda g`ubor ermas,
Aftoda ko`ngullardur, farsuda badanlardur.
Yuz ahd ila mahvashlar ko`nglumni olib emdi,
Qatl ayladilar asru bad ahd ekanlardur.
Mayxonada har sori bir mastki bosh qo`ymish,
Kirpiglari go`yokim jonlarg`a vatanlardur.
Jismida Navoiyning yuz momug` ila marham,
Bir necha o`qung zaxmi bir necha tugonlardur.
217
Yuzungdek qamar yo`qtur, qadingdek shajar yo`qtur,
Shajar bo`lsa ham anda labingdek samar yo`qtur.
Ko`zum ashkinnng ro`di oqar tundu tez andoq
Ki, gar uyqu ko`z sari kelur hamguzar yo`qtur.
Otin tutsalar nogah ketar uyla hushumkim,
Badan ichra ruhumdin degaysen asar yo`qtur.
Ko`ngul so`rg`ali kelding, rafiqo, vale bilkim,
Ul ovoradin sendek menga ham xabar yo`qtur.
Yo`lungg`a nisor ashkim agar oz erur, gar ko`p,
Itingga g`izo ko`nglum agar bor, agar yo`qtur.
Bu gulshanda, ey dehqon, necha ozimun etdim,
Vafo nahli ekkanga bahri g`ussabar yo`qtur.
Navoiy firoqingdin aningdek zaif o`ldi.
Ki, o`rnida el boqsa degaylar magar yo`qtur.
Shajar bo`lsa ham anda labingdek samar yo`qtur.
Ko`zum ashkinnng ro`di oqar tundu tez andoq
Ki, gar uyqu ko`z sari kelur hamguzar yo`qtur.
Otin tutsalar nogah ketar uyla hushumkim,
Badan ichra ruhumdin degaysen asar yo`qtur.
Ko`ngul so`rg`ali kelding, rafiqo, vale bilkim,
Ul ovoradin sendek menga ham xabar yo`qtur.
Yo`lungg`a nisor ashkim agar oz erur, gar ko`p,
Itingga g`izo ko`nglum agar bor, agar yo`qtur.
Bu gulshanda, ey dehqon, necha ozimun etdim,
Vafo nahli ekkanga bahri g`ussabar yo`qtur.
Navoiy firoqingdin aningdek zaif o`ldi.
Ki, o`rnida el boqsa degaylar magar yo`qtur.
218
Ko`zung sarfitnai olam tushubtur,
Qoshingdek bir yangi oy kam tushubtur.
Sepibsanmu gulob ul yuzga yoxud,
Guli surxiy uza shabnam tushubtur.
Ko`ngullar zaxmidin solib chekarga
Magar qoshing uchig`a xam tushubtur.
Labing hajrinda bag`rimdin borur qon,
Magar ul zaxmdin marham tushubtur.
Emas yeldinki sayri bog` etarda
Ayog`ingg`a suman gul ham tushubtur.
Iting sing`an safolida may ichsam
Ne tong, ilgimga jomi Jam tushubtur.
Navoiyni qovub istar raqibin,
Gado mahrumda, it mahram tushubtur.
Qoshingdek bir yangi oy kam tushubtur.
Sepibsanmu gulob ul yuzga yoxud,
Guli surxiy uza shabnam tushubtur.
Ko`ngullar zaxmidin solib chekarga
Magar qoshing uchig`a xam tushubtur.
Labing hajrinda bag`rimdin borur qon,
Magar ul zaxmdin marham tushubtur.
Emas yeldinki sayri bog` etarda
Ayog`ingg`a suman gul ham tushubtur.
Iting sing`an safolida may ichsam
Ne tong, ilgimga jomi Jam tushubtur.
Navoiyni qovub istar raqibin,
Gado mahrumda, it mahram tushubtur.
219
Yana hamdamim sho``lai g`am bo`lubtur,
G`amim sho``lasi jong`a hamdam bo`lubtur.
Ko`ngul pardasi ustida dog`i ishqing
Bu tug`ro uza naqshi xotam bo`lubtur.
Qilib xoki ko`yungni balchig` sirishkim,
Tutashg`on yolang tang`a marham bo`lubtur.
Netib kuymayinkim, g`aming kov-kovi
Etibdur, ko`ngul o`ti barham bo`lubtur.
To`lubtur ko`ngul ishqing o`qidin andoq
Ki, ko`p o`q dog`i o`qqa mahkam bo`libtur.
Tutub bir qadah anglat ey dayri piri,
Ki, bu korgah sirri mubham bo`lubtur.
Navoiyg`a rahm aylagil, ey parivash
Kim, ul telba rasvoyi olam bo`lubtur.
220
Zulfung ustida gajak qulloblar taqlididur,
Yo`qsa kilki sun`idin ul tiyraning tashdididur.
Istadim chun vasli zulfu qaddidin ko`rguzdilar,
Jilva takrori magar ul zulfining ta`kididur.
Ul pari ishqida naylab qilg`amen tarki junun,
Kim, bu ishda bo`ynuma tushgan junun ta`vizidur.
Ishq aro Farhodu Majnun qatlini qilmoq bayon,
Yordin go`yo meni qatl aylamak tahdididur.
Kufri zulfi ichra har soat rusuxum uylakim,
Dam-badam ahli yaqin imonining tajdididur.
Ul quyosh vaslin tilarsen, bo`l mujarrad, negakim
Ko`kka ruhullohni yetkurgan aning tajrididur.
Istasang jon, yo ko`ngul qilsam taraddud, qilma ayb
Kim, Navoiyda alarni tanlamoq tardididur.
Yo`qsa kilki sun`idin ul tiyraning tashdididur.
Istadim chun vasli zulfu qaddidin ko`rguzdilar,
Jilva takrori magar ul zulfining ta`kididur.
Ul pari ishqida naylab qilg`amen tarki junun,
Kim, bu ishda bo`ynuma tushgan junun ta`vizidur.
Ishq aro Farhodu Majnun qatlini qilmoq bayon,
Yordin go`yo meni qatl aylamak tahdididur.
Kufri zulfi ichra har soat rusuxum uylakim,
Dam-badam ahli yaqin imonining tajdididur.
Ul quyosh vaslin tilarsen, bo`l mujarrad, negakim
Ko`kka ruhullohni yetkurgan aning tajrididur.
Istasang jon, yo ko`ngul qilsam taraddud, qilma ayb
Kim, Navoiyda alarni tanlamoq tardididur.
221
Qachonkim may icharg`a bodano`shim iztirob aylar,
Burunroqkim o`zin mast aylagay, bizni xarob aylar.
Guli ruxsorini xo`y shabnami aylab taru toza,
Latofatda quyoshning chashmasin beobu tob aylar.
Meni majnun qayon gom urmag`im g`am dashtida so`rmang,
Quyunni kimsa anglarmuki, qay jonni shitob aylar.
Tilib bag`rimni ishqing tig`i hajring o`qig`a tevrab,
G`aming bazmi uchun ko`nglum uyi ichra kabob aylar.
Har ohim dudikim, ko`k sari azm aylar, ani ishqing
Balo selobi kelturmak uchun mushkin sahob aylar,
Degil umrum quyoshi hajr shomida bo`lur g`orat,
Qachonkim orazing xurshidi zulfungdin niqob aylar.
Mazohirdin jamoling mehri gar zohirdurur, tong yo`q,
Qachon zarroti xayli man`i nuri oftob aylar.
Qulimen dayri piriningki, pinhon ishqim anglabtur,
Agarchi mug`bacha hamdamlig`idin ijtinob aylar.
Navoiy xonaqah do`zaxcha bordur, shayx anga molik,
Ne tong gar andog`i elga nasihatdin azob aylar.
Burunroqkim o`zin mast aylagay, bizni xarob aylar.
Guli ruxsorini xo`y shabnami aylab taru toza,
Latofatda quyoshning chashmasin beobu tob aylar.
Meni majnun qayon gom urmag`im g`am dashtida so`rmang,
Quyunni kimsa anglarmuki, qay jonni shitob aylar.
Tilib bag`rimni ishqing tig`i hajring o`qig`a tevrab,
G`aming bazmi uchun ko`nglum uyi ichra kabob aylar.
Har ohim dudikim, ko`k sari azm aylar, ani ishqing
Balo selobi kelturmak uchun mushkin sahob aylar,
Degil umrum quyoshi hajr shomida bo`lur g`orat,
Qachonkim orazing xurshidi zulfungdin niqob aylar.
Mazohirdin jamoling mehri gar zohirdurur, tong yo`q,
Qachon zarroti xayli man`i nuri oftob aylar.
Qulimen dayri piriningki, pinhon ishqim anglabtur,
Agarchi mug`bacha hamdamlig`idin ijtinob aylar.
Navoiy xonaqah do`zaxcha bordur, shayx anga molik,
Ne tong gar andog`i elga nasihatdin azob aylar.
222
Har gahki qadah no`shum mayli mayi nob aylar,
Mujgon o`qig`a shishlab, bag`rimni kabob aylar.
Hajrim tuni bedodin anglar kishikim, har tun
To subh birov yodi jonig`a azob aylar.
Kech kelmagidin o`lsam jononning emas tongkim,
Ul umr darang aylar, bu umr shitob aylar.
Betob ko`ngullardin qon oqsa ajab ermas,
Mashshota aning zulfin bu nav`ki tob aylar.
Xo`y qatralari yuzdin la`lingg`a bo`lub moyil,
Jonim uchun ul mayg`a mamzuji gulob aylar.
Bu dayrda ayb etma, gar masti xarob o`lsam
Kim, har ne imoratdur dahr oni xarob aylar.
Mast ayla Navoiyni anglay der esang komin,
Vasling tama`in hushyor aylarga hijob aylar.
Mujgon o`qig`a shishlab, bag`rimni kabob aylar.
Hajrim tuni bedodin anglar kishikim, har tun
To subh birov yodi jonig`a azob aylar.
Kech kelmagidin o`lsam jononning emas tongkim,
Ul umr darang aylar, bu umr shitob aylar.
Betob ko`ngullardin qon oqsa ajab ermas,
Mashshota aning zulfin bu nav`ki tob aylar.
Xo`y qatralari yuzdin la`lingg`a bo`lub moyil,
Jonim uchun ul mayg`a mamzuji gulob aylar.
Bu dayrda ayb etma, gar masti xarob o`lsam
Kim, har ne imoratdur dahr oni xarob aylar.
Mast ayla Navoiyni anglay der esang komin,
Vasling tama`in hushyor aylarga hijob aylar.
223
Ey sabo, sharh ayla avval dilsitonimdin xabar,
So`ngra degil ko`ngul otlig` notavonimdin xabar.
Chun menga berding xabar, lutf aylab ul yon dog`i elt
Xotiri majruh ila ozurda jonimdin, xabar.
Gar bular ko`ngliga ta`sir aylamasdek bo`lsa, ayt
Er yuzin g`arq aylagan ashki ravonimdin xabar.
Var munga ham qilmasa parvo, degil aflok elin
Kecha-kunduz jong`a yetkurgan fig`onimdin xabar.
Qilsa istig`no kerakkim, aylagay albatta rahm,
Gar desang jonim aro dog`i nihonimdin xabar.
Aytkim, tutqil xabar mendin, yo`q ersa topmag`ung
Olam ichra istabon nomu nishonimdin xabar.
Arz qil tadrij ilakim, shodlig`din o`lmayin,
Ey Navoiy, kelsa nogah dilsitonimdin xabar.
So`ngra degil ko`ngul otlig` notavonimdin xabar.
Chun menga berding xabar, lutf aylab ul yon dog`i elt
Xotiri majruh ila ozurda jonimdin, xabar.
Gar bular ko`ngliga ta`sir aylamasdek bo`lsa, ayt
Er yuzin g`arq aylagan ashki ravonimdin xabar.
Var munga ham qilmasa parvo, degil aflok elin
Kecha-kunduz jong`a yetkurgan fig`onimdin xabar.
Qilsa istig`no kerakkim, aylagay albatta rahm,
Gar desang jonim aro dog`i nihonimdin xabar.
Aytkim, tutqil xabar mendin, yo`q ersa topmag`ung
Olam ichra istabon nomu nishonimdin xabar.
Arz qil tadrij ilakim, shodlig`din o`lmayin,
Ey Navoiy, kelsa nogah dilsitonimdin xabar.
224
Qosidekim yetkurur ko`nglumga jonondin xabar,
Uyladurkim, bergay o`lgan jismg`a jondin xabar.
Dema ishqimdin xabarsizmu ekansenkim, menga
Bor edi o`lmaktin, ammo yo`q edi andin xabar.
Ne ajab ochilsa ko`r o`lg`an ko`zum Ya`qubdek
Kim, nasimi subh bermay mohi Kan`ondin xabar.
Shodmen go`yo firoq ayyomi bo`ldi murtafi`
Kim, habibim kelmagiga yetti har yondin xabar.
Ohu ashkimdin xabarsiz bo`lmang, ey olam eli,
Kim berurlar ul biri sarsar, bu to`fondin xabar.
Soqiyo, quy davr ayog`nn uylakim no`sh aylasam,
To qiyomat topmag`oymen ahli davrondin xabar.
Ey Navoiy, tong yo`q o`lsamkim, o`tibtur necha kun
Kim, menga yo`q ne ko`ngul, ne ko`nglum olg`ondin xabar.
Uyladurkim, bergay o`lgan jismg`a jondin xabar.
Dema ishqimdin xabarsizmu ekansenkim, menga
Bor edi o`lmaktin, ammo yo`q edi andin xabar.
Ne ajab ochilsa ko`r o`lg`an ko`zum Ya`qubdek
Kim, nasimi subh bermay mohi Kan`ondin xabar.
Shodmen go`yo firoq ayyomi bo`ldi murtafi`
Kim, habibim kelmagiga yetti har yondin xabar.
Ohu ashkimdin xabarsiz bo`lmang, ey olam eli,
Kim berurlar ul biri sarsar, bu to`fondin xabar.
Soqiyo, quy davr ayog`nn uylakim no`sh aylasam,
To qiyomat topmag`oymen ahli davrondin xabar.
Ey Navoiy, tong yo`q o`lsamkim, o`tibtur necha kun
Kim, menga yo`q ne ko`ngul, ne ko`nglum olg`ondin xabar.
225
Kuydi bag`irki qolmadi ashkda qonidin asar,
Qon demayinki, ko`zda ham ashki ravonidin asar.
Xush asari no`q erdi gar elga ko`ngul fig`onidin,
Ohki, qolmamish aning emdi fig`onidin asar.
Boshig`a, ey Masih, yet xastangningki, qolmamish
Jonda hayotidin ramaq, jismda jonidin asar,
Yuz quyosh o`lsa ketmagay yer yuzidin qarong`uluq,
Kirsa jahon aro ko`ngul hajr zamonidin asar.
Bo`lg`ay ulus aro ul o`t birla qiyomat oshkor,
Bo`lsa bu joni zorning ohi nihonidin asar.
Kam bo`l agar visolning tolibisenki, topmadi
Kimki fano yo`lindadur nomu nishonidin asar.
Bordi, Navoiyo, aning ko`yiga zorliq ko`ngul,
Ko`rgil agar inonmasang yo`l uza qonidin asar.
Qon demayinki, ko`zda ham ashki ravonidin asar.
Xush asari no`q erdi gar elga ko`ngul fig`onidin,
Ohki, qolmamish aning emdi fig`onidin asar.
Boshig`a, ey Masih, yet xastangningki, qolmamish
Jonda hayotidin ramaq, jismda jonidin asar,
Yuz quyosh o`lsa ketmagay yer yuzidin qarong`uluq,
Kirsa jahon aro ko`ngul hajr zamonidin asar.
Bo`lg`ay ulus aro ul o`t birla qiyomat oshkor,
Bo`lsa bu joni zorning ohi nihonidin asar.
Kam bo`l agar visolning tolibisenki, topmadi
Kimki fano yo`lindadur nomu nishonidin asar.
Bordi, Navoiyo, aning ko`yiga zorliq ko`ngul,
Ko`rgil agar inonmasang yo`l uza qonidin asar.
226
Hajr aro qolmishmen, ey soqiy, labolab jom ber,
Dam-badam sho``lamg`a su quymoq bila orom ber.
Er yuzi gul furqati ashkimni gulgun aylamish,
Sog`ari gulrang ichinda bodai gulfom ber.
Ey salomat ahli, o`t mayxonadin, yo men kibi
Mayg`a sajjodang garav qo`y, tarki nangu nom ber.
Dayrdin sarxush chiqib yuz noz ila, ey mug`bacha,
Ahli taqvo ichra o`t sol, molishi islom ber.
Torttim yillar xumori hajr aro nokomliq,
Rahm etib bir qatla la`ling bodasidin kom ber.
Telbalikda qilmadim ne arz qildim, ey rasul,
Tangri haqqi ollida ayturda sen andom ber.
Ey Navoiy, sen gadog`a uyla siym andomdin
Vaslining imkoni yo`q, tarki xayoli xom ber.
Dam-badam sho``lamg`a su quymoq bila orom ber.
Er yuzi gul furqati ashkimni gulgun aylamish,
Sog`ari gulrang ichinda bodai gulfom ber.
Ey salomat ahli, o`t mayxonadin, yo men kibi
Mayg`a sajjodang garav qo`y, tarki nangu nom ber.
Dayrdin sarxush chiqib yuz noz ila, ey mug`bacha,
Ahli taqvo ichra o`t sol, molishi islom ber.
Torttim yillar xumori hajr aro nokomliq,
Rahm etib bir qatla la`ling bodasidin kom ber.
Telbalikda qilmadim ne arz qildim, ey rasul,
Tangri haqqi ollida ayturda sen andom ber.
Ey Navoiy, sen gadog`a uyla siym andomdin
Vaslining imkoni yo`q, tarki xayoli xom ber.
227
Zulfung ochilib orazi diljo` bila o`ynar,
Hindu bachae sho`xdurur su bila o`ynar.
Ul sho`x ko`ngul lavhin etib tiyra nafasdin,
Bir tifldur, alqissaki ko`zgu bila o`ynar.
O`ynay-o`ynay, bog`ladi uyqumni fusundin,
To g`amzasi ul nargisi jodu bila o`ynar.
Tong yo`qki ko`ngul bo`lsa ko`zung birla muloib,
Majnung`a ajab yo`q agar ohu bila o`ynar.
Bir lo`liyi bozigar erur chanbar ichinda,
Xolingkim o`shul halqai gesu bila o`ynar.
Zohid bila nafs etsa tamasxur, ne ajabkim,
It sayd qilur vaqtida tulku bila o`ynar.
Mug` dayrida mast o`lsa Navoiyni ko`rungkim,
Bir olma kibi gunbadi menu bila o`ynar.
Hindu bachae sho`xdurur su bila o`ynar.
Ul sho`x ko`ngul lavhin etib tiyra nafasdin,
Bir tifldur, alqissaki ko`zgu bila o`ynar.
O`ynay-o`ynay, bog`ladi uyqumni fusundin,
To g`amzasi ul nargisi jodu bila o`ynar.
Tong yo`qki ko`ngul bo`lsa ko`zung birla muloib,
Majnung`a ajab yo`q agar ohu bila o`ynar.
Bir lo`liyi bozigar erur chanbar ichinda,
Xolingkim o`shul halqai gesu bila o`ynar.
Zohid bila nafs etsa tamasxur, ne ajabkim,
It sayd qilur vaqtida tulku bila o`ynar.
Mug` dayrida mast o`lsa Navoiyni ko`rungkim,
Bir olma kibi gunbadi menu bila o`ynar.
228
Bizga jahon bog`idin ul sarvigulandom yetar,
Ul chu yetar soyayi sarvu mayi gulfom yetar.
Bazm bu nav` o`ldi esa sarv hadisin demakim,
G`uncha bila nargisidin shakkaru bodom yetar.
Din ulusi qatli uchun kufr eli hojat emas,
Ey falak, ish gar budur, ul ofati islom yetar.
Har nafas, ey ishq, aning dardi o`tin ko`ngluma yoq,
Bo`lsa bu marham chu oning ranjig`a orom yetar.
No`shi visoling bila ahbobni qil kom ravo
Kim, menga darding mayi xunobasidin kom yetar.
Tog` kibi tort qanoat etagi ichra ayog`,
Davri falakdnn senga bir qurs agar shom yetar.
O`tti ko`p ayyomu Navoiyg`a ishing fitna edi,
Muncha-o`q o`lg`ay sitam, zy fitnai ayyom yetar.
Ul chu yetar soyayi sarvu mayi gulfom yetar.
Bazm bu nav` o`ldi esa sarv hadisin demakim,
G`uncha bila nargisidin shakkaru bodom yetar.
Din ulusi qatli uchun kufr eli hojat emas,
Ey falak, ish gar budur, ul ofati islom yetar.
Har nafas, ey ishq, aning dardi o`tin ko`ngluma yoq,
Bo`lsa bu marham chu oning ranjig`a orom yetar.
No`shi visoling bila ahbobni qil kom ravo
Kim, menga darding mayi xunobasidin kom yetar.
Tog` kibi tort qanoat etagi ichra ayog`,
Davri falakdnn senga bir qurs agar shom yetar.
O`tti ko`p ayyomu Navoiyg`a ishing fitna edi,
Muncha-o`q o`lg`ay sitam, zy fitnai ayyom yetar.
229
Hush chun may bazmi ichra dilsitonimdin ketar,
Tobi jismimdin hayot ozurda jonimdin ketar.
Bazmdin usruk chiqibkim, otlanur oliftavor,
Hush boshimdin, xirad vahmu gumonimdin ketar.
Tund markab uzra jismi har tarafkim bo`lsa xam
Teng bo`lub ham tobi jismi notavonimdin ketar.
Mastlig`din har kishiga chopsa markab xo`yfishon
G`ayratidin ashk jismi xunfishonimdin ketar.
Uyga yetguncha yetar yuz qatla jonim og`zima,
Chun uyur ranju alam ruhi ravonimdin ketar.
Sa`b ish ermish ishq, yorab, yo mening jonimni ol,
Yo`qsa bu beboklik nomehribonimdin ketar.
Ey Navoiy, jonima yettim ko`ngul afg`onidin,
Yonim etgil choku ul Majnunni yonimdin ketar.
Tobi jismimdin hayot ozurda jonimdin ketar.
Bazmdin usruk chiqibkim, otlanur oliftavor,
Hush boshimdin, xirad vahmu gumonimdin ketar.
Tund markab uzra jismi har tarafkim bo`lsa xam
Teng bo`lub ham tobi jismi notavonimdin ketar.
Mastlig`din har kishiga chopsa markab xo`yfishon
G`ayratidin ashk jismi xunfishonimdin ketar.
Uyga yetguncha yetar yuz qatla jonim og`zima,
Chun uyur ranju alam ruhi ravonimdin ketar.
Sa`b ish ermish ishq, yorab, yo mening jonimni ol,
Yo`qsa bu beboklik nomehribonimdin ketar.
Ey Navoiy, jonima yettim ko`ngul afg`onidin,
Yonim etgil choku ul Majnunni yonimdin ketar.
230
Tilab yuzungni ko`ngul hajrdin farog` istar,
Qarong`u tunda nechukkim kishi charog` istar.
Bihisht borida do`zax sari qilur ohang,
Habib ko`yi turub ulki gashti bog` istar.
Saloh ko`nglakini yirtib oh o`tin yorutub,
Ko`ngul firoqim aro ko`ksum uzra dog` istar.
Sochingni islabon oshiftamen zihi savdo,
Birovki mushkdin osoyishi dimog` istar.
Hayot bodasidin nash`ai dog`i xayf anga,
Ki lablaring mayi davrida o`zni sog` istar.
Bu naqdi jannat arodur birovki, dayr ichra
May ichsa mug`bachalar ilgidin ayog` istar.
Qo`yung Navoiyi bedilni qilsa ko`yiga azm,
Ki ko`ngli itmish aning – aylamak so`rog` istar.
Qarong`u tunda nechukkim kishi charog` istar.
Bihisht borida do`zax sari qilur ohang,
Habib ko`yi turub ulki gashti bog` istar.
Saloh ko`nglakini yirtib oh o`tin yorutub,
Ko`ngul firoqim aro ko`ksum uzra dog` istar.
Sochingni islabon oshiftamen zihi savdo,
Birovki mushkdin osoyishi dimog` istar.
Hayot bodasidin nash`ai dog`i xayf anga,
Ki lablaring mayi davrida o`zni sog` istar.
Bu naqdi jannat arodur birovki, dayr ichra
May ichsa mug`bachalar ilgidin ayog` istar.
Qo`yung Navoiyi bedilni qilsa ko`yiga azm,
Ki ko`ngli itmish aning – aylamak so`rog` istar.
231
Bog` atri chu nasimi gulu shamshod berur,
Yorning gul yuzu shamshod qadin yod berur.
Borsa Parvez bari hashmati yelga ne ajab,
Joni Shirinni chekib ohki Farhod berur.
Jilva qildi qadingu nargisu gul bo`ldi tonuq,
Anga qulluq xatikim savsani ozod berur.
Ko`rmon bo`lsa yuzung mushafini tifli chaman,
Nega gul daftari avroqini barbod berur.
Ey ajal, sun bo`yun ul g`amzag`akim bosh chekmas,
Har ne ta`limki shogirdg`a ustod berur.
Qilma bedod burunroqki keturgaylar yuz
Angakim, zulmkash el cheksa fig`onu dod berur.
Tig`i devona Navoiyni ne g`am qatl etsa,
Chun anga jon yana ul huri parizod berur.
Yorning gul yuzu shamshod qadin yod berur.
Borsa Parvez bari hashmati yelga ne ajab,
Joni Shirinni chekib ohki Farhod berur.
Jilva qildi qadingu nargisu gul bo`ldi tonuq,
Anga qulluq xatikim savsani ozod berur.
Ko`rmon bo`lsa yuzung mushafini tifli chaman,
Nega gul daftari avroqini barbod berur.
Ey ajal, sun bo`yun ul g`amzag`akim bosh chekmas,
Har ne ta`limki shogirdg`a ustod berur.
Qilma bedod burunroqki keturgaylar yuz
Angakim, zulmkash el cheksa fig`onu dod berur.
Tig`i devona Navoiyni ne g`am qatl etsa,
Chun anga jon yana ul huri parizod berur.
232
Qayu tarafki quyosh yanglig` ul nigor borur,
So`ngicha soya masallik bu xoksor borur.
Dema nujumki ko`k terlar ohim o`tidin,
Ki shomi g`am anga ko`p sho``lau sharor borur.
Kularda rishtai durdek tishing ko`rub, ashkim
Tizilgan inju masallik tuzub qator borur.
Fig`onni zabt qilurman valek ul qotil
Chu jilva ayladi, ilgimdin ixtiyor borur.
Ichimda yuz boshog`, ey gul, ne ayb ingransam,
Alam topar tobonig`a aningki, xor borur.
Bu guliston aro bulbulg`a rahm qil, ey gul,
Ki hay, deguncha hazon yuzlanib, bahor borur.
Navoiy o`lsa yedik ko`yi itlari so`ngakin,
Raqib qilma gumonkim desangki yor borur.
So`ngicha soya masallik bu xoksor borur.
Dema nujumki ko`k terlar ohim o`tidin,
Ki shomi g`am anga ko`p sho``lau sharor borur.
Kularda rishtai durdek tishing ko`rub, ashkim
Tizilgan inju masallik tuzub qator borur.
Fig`onni zabt qilurman valek ul qotil
Chu jilva ayladi, ilgimdin ixtiyor borur.
Ichimda yuz boshog`, ey gul, ne ayb ingransam,
Alam topar tobonig`a aningki, xor borur.
Bu guliston aro bulbulg`a rahm qil, ey gul,
Ki hay, deguncha hazon yuzlanib, bahor borur.
Navoiy o`lsa yedik ko`yi itlari so`ngakin,
Raqib qilma gumonkim desangki yor borur.
233
Xatti to bosh chekti ko`nglin may bila xushhol etar,
Husnixat istab yuz avroqin hamono ol etar.
Lekin ul o`tni oyog` birla o`churgandek bosib,
Xattining xayli yuzining sho``lasin poymol etar.
Par chiqardi ul pari yuziga yo`qkim, egniga,
Vah, ne pardur buki andin elni forig`bol etar.
Xat emaskim, qildi husni kishvarin zeru zabar
Kim, bu yanglig` yuzni mashq avroqidin timsol etar.
Husnixatdin sabzipo`sh o`lmoqqa norozi edim,
Ko`r ne hol o`lg`ayki, ul kisvatni emdi shol etar.
Husni zohirdin ne hosil, ey xush ulkim, har nafas
Shohidi ma`ni yuzidin o`zni farrux fol etar.
To savodi xattini ko`rmish Navoiy za`fdin,
Jismini kilk anda mehnat o`qlaridin nol etar.
Husnixat istab yuz avroqin hamono ol etar.
Lekin ul o`tni oyog` birla o`churgandek bosib,
Xattining xayli yuzining sho``lasin poymol etar.
Par chiqardi ul pari yuziga yo`qkim, egniga,
Vah, ne pardur buki andin elni forig`bol etar.
Xat emaskim, qildi husni kishvarin zeru zabar
Kim, bu yanglig` yuzni mashq avroqidin timsol etar.
Husnixatdin sabzipo`sh o`lmoqqa norozi edim,
Ko`r ne hol o`lg`ayki, ul kisvatni emdi shol etar.
Husni zohirdin ne hosil, ey xush ulkim, har nafas
Shohidi ma`ni yuzidin o`zni farrux fol etar.
To savodi xattini ko`rmish Navoiy za`fdin,
Jismini kilk anda mehnat o`qlaridin nol etar.
234
Ohim g`amingda gunbadi axzarni kuydurur,
Har uchquni falakda bir axtarni kuydurur.
Otashkada o`tida samandar topar hayot,
Ko`nglum o`ti valek samandarni kuydurur.
To qomatingg`a ne uchun o`xshatti bog`bon,
Ohim samumi sarvi sanubarni kuydurur.
Bir o`tdurur tanimdaki, aning harorati
Ko`nglakni kul qilur, dog`i bistarni kuydurur.
Derlarki og`iz o`t desa kuymas vale bu oh
Chun sabt bo`lsa xomau daftarni kuydurur.
La`ling xayoli ko`ngluma o`t soldi, vah, ko`rung
Ne tez erur bu bodaki sog`arni kuydurur.
Soqiy g`am ichra o`ldi, Navoiy, piyola tut,
Kim g`ussalardin ushbu o`t aksarni kuydurur.
Har uchquni falakda bir axtarni kuydurur.
Otashkada o`tida samandar topar hayot,
Ko`nglum o`ti valek samandarni kuydurur.
To qomatingg`a ne uchun o`xshatti bog`bon,
Ohim samumi sarvi sanubarni kuydurur.
Bir o`tdurur tanimdaki, aning harorati
Ko`nglakni kul qilur, dog`i bistarni kuydurur.
Derlarki og`iz o`t desa kuymas vale bu oh
Chun sabt bo`lsa xomau daftarni kuydurur.
La`ling xayoli ko`ngluma o`t soldi, vah, ko`rung
Ne tez erur bu bodaki sog`arni kuydurur.
Soqiy g`am ichra o`ldi, Navoiy, piyola tut,
Kim g`ussalardin ushbu o`t aksarni kuydurur.
235
Ko`nglum o`tin zohir etsam barcha olam o`rtanur,
Sho``lasin gar tortsam to`qquz falak ham o`rtanur.
Momug` uzra bosibon kofuri qo`ymang dog`ima
Kim momug` dog`i tutashur, ham bu marham o`rtanur.
Gar g`aming so`zokidin ko`nglum kuyar, ermas ajab,
Har ko`ngul ichraki tushti sho``lai g`am o`rtanur.
Ayb emas har lahza ohim sho``la cheksakim, ko`ngul
Bir yuzi o`tluq firoqi ichra har dam o`rtanur.
Ishqing o`ti uchqunidin jismim andoq kuydikim,
Barq xoshak uzra tushsa bu sifat kam o`rtanur.
Qaynabon ko`z chashmasidin ashk jismim o`rtadi,
Etsa jo`shon su qayu uzv uzra mahkam o`rtanur.
Ey Navoiy, ko`nglum o`ti uzra su quy bodadin
Kim, ko`ngul ul o`tqa yetmas bo`lsa bu nam o`rtanur.
Sho``lasin gar tortsam to`qquz falak ham o`rtanur.
Momug` uzra bosibon kofuri qo`ymang dog`ima
Kim momug` dog`i tutashur, ham bu marham o`rtanur.
Gar g`aming so`zokidin ko`nglum kuyar, ermas ajab,
Har ko`ngul ichraki tushti sho``lai g`am o`rtanur.
Ayb emas har lahza ohim sho``la cheksakim, ko`ngul
Bir yuzi o`tluq firoqi ichra har dam o`rtanur.
Ishqing o`ti uchqunidin jismim andoq kuydikim,
Barq xoshak uzra tushsa bu sifat kam o`rtanur.
Qaynabon ko`z chashmasidin ashk jismim o`rtadi,
Etsa jo`shon su qayu uzv uzra mahkam o`rtanur.
Ey Navoiy, ko`nglum o`ti uzra su quy bodadin
Kim, ko`ngul ul o`tqa yetmas bo`lsa bu nam o`rtanur.
236
Kecha har kavkab ko`rungach, yodima oyim kelur,
Oy chu tole` bo`ldi mehri olam oroyim kelur.
Zuhdu taqvo butrashingkim, bu kecha may ichgali
Baytul axzonimg`a sho`xi bodapoymoyim kelur.
Bu sarig` yuzungni ko`rmaski qilg`ay ko`ngli rahm,
Baski yuzga qonlig` ashki chehra oloyim kelur.
Vah, ne hijrondur bukim, aylay desam zikri visol
Dam-badam og`zimg`a ohi mehnat afzoyim kelur.
Shayx ibriqu, ridosin chun ko`rarmen, yodima
Dayr aro paymona birla bodapoloyim kelur.
Ozimi dashti fano bo`ldum kelur Majnun dog`i
Gar qadam tez urmon andindurki, hampoyim kelur.
Ko`zlaru jonu ko`ngulda manzil et orosta,
Ey Navoiykim, bukun mahbubi xudroyim kelur.
Oy chu tole` bo`ldi mehri olam oroyim kelur.
Zuhdu taqvo butrashingkim, bu kecha may ichgali
Baytul axzonimg`a sho`xi bodapoymoyim kelur.
Bu sarig` yuzungni ko`rmaski qilg`ay ko`ngli rahm,
Baski yuzga qonlig` ashki chehra oloyim kelur.
Vah, ne hijrondur bukim, aylay desam zikri visol
Dam-badam og`zimg`a ohi mehnat afzoyim kelur.
Shayx ibriqu, ridosin chun ko`rarmen, yodima
Dayr aro paymona birla bodapoloyim kelur.
Ozimi dashti fano bo`ldum kelur Majnun dog`i
Gar qadam tez urmon andindurki, hampoyim kelur.
Ko`zlaru jonu ko`ngulda manzil et orosta,
Ey Navoiykim, bukun mahbubi xudroyim kelur.
237
Kunduz ul xurshidi raxshondin ko`zumda yosh erur,
Kecha holim zulfi savdosi bila chirmosh erur.
Olmag`andin naqdi birla yiqmag`an mehrob yo`q,
Ey musulmonlar, ne kofir ko`z, mufattin qosh erur.
Chok ko`ksumdin ichimga solib ul oy ko`nglidek
Asraramkim, ham ul-o`q boshimg`a yetgan tosh erur.
Rahm emas berahmliqdur surmasang boshimg`a raxsh
Kim, bu ko`p qatla aning pomoli bo`lg`an bosh erur.
Ishq sirrin necha ko`nglum ichra pnnhon asrasam,
Ham ko`ngul o`ti zabona chekkach elga fosh erur.
Qaysi gul bazmiki sug`a, no`qsa yelga bormadi,
Bu chamanda to bulut saqqo, sabo farrosh erur.
Masjid ichra istasang zuhdu riyo ahli aro
Kim, Navoiy dayr ichinda doxili avbosh erur.
Kecha holim zulfi savdosi bila chirmosh erur.
Olmag`andin naqdi birla yiqmag`an mehrob yo`q,
Ey musulmonlar, ne kofir ko`z, mufattin qosh erur.
Chok ko`ksumdin ichimga solib ul oy ko`nglidek
Asraramkim, ham ul-o`q boshimg`a yetgan tosh erur.
Rahm emas berahmliqdur surmasang boshimg`a raxsh
Kim, bu ko`p qatla aning pomoli bo`lg`an bosh erur.
Ishq sirrin necha ko`nglum ichra pnnhon asrasam,
Ham ko`ngul o`ti zabona chekkach elga fosh erur.
Qaysi gul bazmiki sug`a, no`qsa yelga bormadi,
Bu chamanda to bulut saqqo, sabo farrosh erur.
Masjid ichra istasang zuhdu riyo ahli aro
Kim, Navoiy dayr ichinda doxili avbosh erur.
238
Junun salosilidin bo`ldi jismi zori haqir,
So`ngak xalolki bo`ynig`a taqtilar zanjir.
Fig`oni zorima rahm etti turfa ishdurkim,
Parini ayladi majnun fusun bila tasxir.
Ne tong ketursa menga ishq har dam o`zgacha hol
Ki, sho``la vasfi aro dam-badam erur tag`yir.
Xating savodi aro ojiz o`ldi ahli qalam,
Ki yozdi kilki qazo birla kotibi taqdir.
Gar etsa jonni tama` uldurur hayoti abad,
Qabul qilmasa o`lmaktin o`zga yo`q tadbir.
Sen o`zlukung butin avval ushatqil, ey zohid,
Hamisha dayri fano ahlin etguchi takfir.
Navoiy andoq emish mastkim, xabar yo`q anga,
Ki muxtasib ani ko`y ichra aylamish ta`zir.
So`ngak xalolki bo`ynig`a taqtilar zanjir.
Fig`oni zorima rahm etti turfa ishdurkim,
Parini ayladi majnun fusun bila tasxir.
Ne tong ketursa menga ishq har dam o`zgacha hol
Ki, sho``la vasfi aro dam-badam erur tag`yir.
Xating savodi aro ojiz o`ldi ahli qalam,
Ki yozdi kilki qazo birla kotibi taqdir.
Gar etsa jonni tama` uldurur hayoti abad,
Qabul qilmasa o`lmaktin o`zga yo`q tadbir.
Sen o`zlukung butin avval ushatqil, ey zohid,
Hamisha dayri fano ahlin etguchi takfir.
Navoiy andoq emish mastkim, xabar yo`q anga,
Ki muxtasib ani ko`y ichra aylamish ta`zir.
239
Xo`blar tig`i yetishmasdin burun bu zor o`lar,
Chin emishkim, bo`lsa ko`p qassob, qo`y murdor o`lar.
Demakim har dam ko`zidin yuz kishi bemor o`lur,
Kirpikidin ko`z yumub-ochquncha ming bemor o`lar.
O`lmakimdin qilma hayrat, eyki chekting tig`i kin,
Qotil ar sensen, meningdek notavon bisyor o`lar.
Dardidin o`lmon tanimda cheksalar paykonini,
Jonni har kimning tanidin cheksalar nochor o`lar.
Ko`ngluma bir tig` ila o`lmakni oson aylakim,
Furqatingdin ul zaifi notavon dushvor o`lar.
Ishq bazmi bodasi gar bo`lsa mundoq ruhbaxsh,
Qoni o`z bo`ynig`akim, bu davr aro xushyor o`lar.
Benavolar ollida umri abaddin yaxshiroq
Har kishikim faqr yo`linda Navoiyvor o`lar.
Chin emishkim, bo`lsa ko`p qassob, qo`y murdor o`lar.
Demakim har dam ko`zidin yuz kishi bemor o`lur,
Kirpikidin ko`z yumub-ochquncha ming bemor o`lar.
O`lmakimdin qilma hayrat, eyki chekting tig`i kin,
Qotil ar sensen, meningdek notavon bisyor o`lar.
Dardidin o`lmon tanimda cheksalar paykonini,
Jonni har kimning tanidin cheksalar nochor o`lar.
Ko`ngluma bir tig` ila o`lmakni oson aylakim,
Furqatingdin ul zaifi notavon dushvor o`lar.
Ishq bazmi bodasi gar bo`lsa mundoq ruhbaxsh,
Qoni o`z bo`ynig`akim, bu davr aro xushyor o`lar.
Benavolar ollida umri abaddin yaxshiroq
Har kishikim faqr yo`linda Navoiyvor o`lar.
240
Gulni naylay, xotir ul ruxsori gulgun soridur,
Qo`y gulafshonni, ko`ngul bog`i humoyun soridur.
Chekti qatlim tig`ini gardunu men ham oh o`tin,
Ohkim, qatlimg`a ohim dog`i gardun soridur.
Ko`zlaring devona ko`nglum jonibin tutti, ne tong
Ishq dashtida kiyiklar xayli Majnun soridur.
Nomasin ko`rgach nedin ko`zu ko`ngulga bo`ldi rashk
Kim, agar ul bo`lsa xat sori, bu mazmun soridur.
El qading zikrin qilurda oqsa yoshim tong emas,
Tifli sofiy tab`i mayli so`zu mavzun soridur.
Podshohekim, qanoat maxzanin istar, erur
Bir gadodekkim, xayoli ganji Qorun soridur.
Ey Navoiy, ista ma`ni olaminkim, keldi dun
Har kishikim, mayli ushbu olami dun soridur.
Qo`y gulafshonni, ko`ngul bog`i humoyun soridur.
Chekti qatlim tig`ini gardunu men ham oh o`tin,
Ohkim, qatlimg`a ohim dog`i gardun soridur.
Ko`zlaring devona ko`nglum jonibin tutti, ne tong
Ishq dashtida kiyiklar xayli Majnun soridur.
Nomasin ko`rgach nedin ko`zu ko`ngulga bo`ldi rashk
Kim, agar ul bo`lsa xat sori, bu mazmun soridur.
El qading zikrin qilurda oqsa yoshim tong emas,
Tifli sofiy tab`i mayli so`zu mavzun soridur.
Podshohekim, qanoat maxzanin istar, erur
Bir gadodekkim, xayoli ganji Qorun soridur.
Ey Navoiy, ista ma`ni olaminkim, keldi dun
Har kishikim, mayli ushbu olami dun soridur.
241
Chun meni majnun boshin atfol toshi sindurur,
Oh o`ti jo`lida sochimdin anga kiyz kuydurur.
Ahli dillar chehra ochti, yor ochmang diyda kim,
Har kishi ul yuzga ko`z oldurdi, ko`nglin oldidur.
Ko`rgach ul yuzni boshimg`a urdi yuz tig`i balo,
Ko`rki, chiqqur ko`z boshimg`a ne balolar keltirur.
Ko`zda asrabmen bag`ir qonin, tilar bo`lsang xino,
Surtsam ko`zni ayog`ingg`a hamul dam bilgurur.
Bul ajabliqlar jununum ichra ko`rkim, xalqni
Ishq bir dam yig`latur holimg`a, bir dam kuldurur.
Navbahori husn deb topma firib, ey sho`xkim,
Charx davri navbahor o`tmay xazonin yetkurur.
Ey Navoiy, hajr anduhida mast o`l zinhor
Kim, ko`nguldin g`amni bir dam zoyil etgan maydurur.
Oh o`ti jo`lida sochimdin anga kiyz kuydurur.
Ahli dillar chehra ochti, yor ochmang diyda kim,
Har kishi ul yuzga ko`z oldurdi, ko`nglin oldidur.
Ko`rgach ul yuzni boshimg`a urdi yuz tig`i balo,
Ko`rki, chiqqur ko`z boshimg`a ne balolar keltirur.
Ko`zda asrabmen bag`ir qonin, tilar bo`lsang xino,
Surtsam ko`zni ayog`ingg`a hamul dam bilgurur.
Bul ajabliqlar jununum ichra ko`rkim, xalqni
Ishq bir dam yig`latur holimg`a, bir dam kuldurur.
Navbahori husn deb topma firib, ey sho`xkim,
Charx davri navbahor o`tmay xazonin yetkurur.
Ey Navoiy, hajr anduhida mast o`l zinhor
Kim, ko`nguldin g`amni bir dam zoyil etgan maydurur.
242
Belu og`zini ko`rar ko`rmasta chun pinhon erur,
Bas muni quchmoq, ani o`pmak qachon imkon erur.
Men dog`i belinu og`zinki ko`rdum-ko`rmadum,
Yo`q tamannolarni topqan-topmag`an yakson erur.
Bevafolar qaddu mujgonini ko`p qilmang xayol
Kim, biri tuz o`qdurur, bu bir itik paykon erur.
Ishvagarlar lablari qaydig`a jondin kechmangiz,
Negakim o`z qasdi joni qilg`an el nodon erur.
Tunu kun deb istamang har lahza zulfu yuzlarin,
Kim bu bir dudi balo, ul sho``lai hijron erur.
No`sh emastur dahr bazmida kerakkim, neshdur,
May demakim, sog`ari davron ichinda qon erur.
Ey Navoiy, bu g`arib ishlarki taklif aylading,
Bizgadur bisyor mushkil gar senga oson erur.
Bas muni quchmoq, ani o`pmak qachon imkon erur.
Men dog`i belinu og`zinki ko`rdum-ko`rmadum,
Yo`q tamannolarni topqan-topmag`an yakson erur.
Bevafolar qaddu mujgonini ko`p qilmang xayol
Kim, biri tuz o`qdurur, bu bir itik paykon erur.
Ishvagarlar lablari qaydig`a jondin kechmangiz,
Negakim o`z qasdi joni qilg`an el nodon erur.
Tunu kun deb istamang har lahza zulfu yuzlarin,
Kim bu bir dudi balo, ul sho``lai hijron erur.
No`sh emastur dahr bazmida kerakkim, neshdur,
May demakim, sog`ari davron ichinda qon erur.
Ey Navoiy, bu g`arib ishlarki taklif aylading,
Bizgadur bisyor mushkil gar senga oson erur.
243
Ko`ngluma hajringda jannat gulshani zindon erur,
Ko`zuma sensiz guliston bog`i xor afshon erur.
Daf`a-daf`a gul sochilmaydur gulafshon bog`ida
Kim, mening gulgun yoshimdin qatra-qatra qon erur.
Bahru tog` etmang gumonkim, ul biri ko`zumga yosh,
Bu biri ko`nglumga dardu mehnati hijron erur.
Dema bir damda bulut ko`kni ne nav` aylar nihon
Kim, bu mushkil dudi ohim ollida oson erur.
Buki har yon choqilur barqu g`irev aylar bulut,
Ko`ngluma ul sho``la ohu bu biri afg`on erur.
Yo`qki turmas bir zamon yomg`urki bir oy hajridin
Ashkbor ikki ko`zum selobidin to`fon erur.
Aqlingiz bor ersa qilmang yor hajrin ixtiyor,
Kim bu ishni ulki qildi, men kibi nodon erur.
Kim mayi vasl ichtikim hijron xumorin chekmadi,
Xorsiz gul dahr bog`i ichra ne imkon erur.
Do`stlar, qilmang, Navoiyg`a nasihatkim, bukun
Hajr dardidin bag`oyat besaru somon erur.
Ko`zuma sensiz guliston bog`i xor afshon erur.
Daf`a-daf`a gul sochilmaydur gulafshon bog`ida
Kim, mening gulgun yoshimdin qatra-qatra qon erur.
Bahru tog` etmang gumonkim, ul biri ko`zumga yosh,
Bu biri ko`nglumga dardu mehnati hijron erur.
Dema bir damda bulut ko`kni ne nav` aylar nihon
Kim, bu mushkil dudi ohim ollida oson erur.
Buki har yon choqilur barqu g`irev aylar bulut,
Ko`ngluma ul sho``la ohu bu biri afg`on erur.
Yo`qki turmas bir zamon yomg`urki bir oy hajridin
Ashkbor ikki ko`zum selobidin to`fon erur.
Aqlingiz bor ersa qilmang yor hajrin ixtiyor,
Kim bu ishni ulki qildi, men kibi nodon erur.
Kim mayi vasl ichtikim hijron xumorin chekmadi,
Xorsiz gul dahr bog`i ichra ne imkon erur.
Do`stlar, qilmang, Navoiyg`a nasihatkim, bukun
Hajr dardidin bag`oyat besaru somon erur.
244
Dilbaro, sendin bu g`amkim menda bordur, kimda bor?
Furqatingdin bu alamkim menda bordur, kimda bor?
Mazrai ayshim ko`karmaydur samumi ohdin,
Yo`qsa yoshdin muncha namkim menda bordur, kimda bor?
Qalbi ro`y andud ila sa`y etsa vaslin, ey ko`ngul,
Dog`din muncha diramkim menda bordur, kimda bor?
Bor ekin vobastai tavfiq, yo`qsa, ey rafiq,
Bu qadar shavqi haramkim menda bordur, kimda bor?
Qo`yma minnatkim, yuzumdek pok yuz hech kimda yo`q,
Buyla ishqi pok hamkim menda bordur, kimda bor?
Baxt ul oy qasrig`a qo`nmas, yo`qsa dudi ohdin
Bu kamandi xam-baxamkim menda bordur, kimda bor?
Ey Navoiy, garchi jurmum ko`pturur, lekin bu nav`
Xusravi sohibkaramkim menda bordur, kimda bor?
Furqatingdin bu alamkim menda bordur, kimda bor?
Mazrai ayshim ko`karmaydur samumi ohdin,
Yo`qsa yoshdin muncha namkim menda bordur, kimda bor?
Qalbi ro`y andud ila sa`y etsa vaslin, ey ko`ngul,
Dog`din muncha diramkim menda bordur, kimda bor?
Bor ekin vobastai tavfiq, yo`qsa, ey rafiq,
Bu qadar shavqi haramkim menda bordur, kimda bor?
Qo`yma minnatkim, yuzumdek pok yuz hech kimda yo`q,
Buyla ishqi pok hamkim menda bordur, kimda bor?
Baxt ul oy qasrig`a qo`nmas, yo`qsa dudi ohdin
Bu kamandi xam-baxamkim menda bordur, kimda bor?
Ey Navoiy, garchi jurmum ko`pturur, lekin bu nav`
Xusravi sohibkaramkim menda bordur, kimda bor?
245
Ul savodi xatmudur yo sabzai jannatmudur,
Yo quyosh uzra yozilgan oyati rahmatmudur?!
Buki sensiz kuydurur jonimni, bilmon yaxshikim,
Yuz tomug`ning o`timu, yo shu`lai furqatmudur?!
Eyki dersen lablarimdin hojating nedur degil,
Men suvsiz, ul chashmai hayvon demak hojatmudur?!
Demakim, ne erkin ul oyning quyoshqa nisbati,
Bir-biriga ikkisin o`xshatqucha nisbatmudur?!
Qaddini ko`rgach ham o`ldum, ham tirildim ollida,
Rost gar dersen qiyomat de aning qomatmudur?!
Da`vii himmat qilib ulkim tilar olamda joh,
Qilmoq oluda najosatqa o`zin himmatmudur?!
Gar Navoiy mehnati hijronda o`ldi, ayb emas,
Yuz tuman muhlik balo degil ani mehnatmudur?!
Yo quyosh uzra yozilgan oyati rahmatmudur?!
Buki sensiz kuydurur jonimni, bilmon yaxshikim,
Yuz tomug`ning o`timu, yo shu`lai furqatmudur?!
Eyki dersen lablarimdin hojating nedur degil,
Men suvsiz, ul chashmai hayvon demak hojatmudur?!
Demakim, ne erkin ul oyning quyoshqa nisbati,
Bir-biriga ikkisin o`xshatqucha nisbatmudur?!
Qaddini ko`rgach ham o`ldum, ham tirildim ollida,
Rost gar dersen qiyomat de aning qomatmudur?!
Da`vii himmat qilib ulkim tilar olamda joh,
Qilmoq oluda najosatqa o`zin himmatmudur?!
Gar Navoiy mehnati hijronda o`ldi, ayb emas,
Yuz tuman muhlik balo degil ani mehnatmudur?!
246
Yana sensizin munisim g`am bo`lubtur,
Ko`zumga yurak qoni hamdam bo`lubtur.
Qarorib ko`zum dam-badam zor yig`lar,
Anga shomi hajringda motam bo`lubtur.
Yaramdin chekarga o`qin sa`y qilmang
Ki, paykon so`ngak ichra mahkam bo`lubtur.
Ichimdin nechuk tortqaylar o`qinkim,
Ko`ngul qo`ymasu jon madad ham bo`lubtur.
Ko`ngulga yoqar kirpikingning xayoli
Mening zaxmima nesh marham bo`lubtur.
G`uborin tilab yig`larga har dam, ey ko`z,
Ki ashkingdin-o`q yer yuzi nam bo`lubtur.
Bu gulshan aro barg to`tilarig`a
Xazon tifli bas boisi ram bo`libtur.
Vafo shaxsining farqini charx tig`i
Iki bo`ldi, vahkim, biri kam bo`libtur.
Emas g`am yukidinki, qoshingni ko`rgach
Navoiy sujud etgali ham bo`lubtur.
Ko`zumga yurak qoni hamdam bo`lubtur.
Qarorib ko`zum dam-badam zor yig`lar,
Anga shomi hajringda motam bo`lubtur.
Yaramdin chekarga o`qin sa`y qilmang
Ki, paykon so`ngak ichra mahkam bo`lubtur.
Ichimdin nechuk tortqaylar o`qinkim,
Ko`ngul qo`ymasu jon madad ham bo`lubtur.
Ko`ngulga yoqar kirpikingning xayoli
Mening zaxmima nesh marham bo`lubtur.
G`uborin tilab yig`larga har dam, ey ko`z,
Ki ashkingdin-o`q yer yuzi nam bo`lubtur.
Bu gulshan aro barg to`tilarig`a
Xazon tifli bas boisi ram bo`libtur.
Vafo shaxsining farqini charx tig`i
Iki bo`ldi, vahkim, biri kam bo`libtur.
Emas g`am yukidinki, qoshingni ko`rgach
Navoiy sujud etgali ham bo`lubtur.
247
Bag`rimni tig`i hajr ila pora qildilar,
To yor ko`yidin meni ovora qildilar.
Butgudek erdi vasl ila to ko`nglum jarohati,
Hijron qilichi birla yana yora qildilar.
Mazmuni o`lmagu oti hijron g`ami degan
Yuz ming jafoni jonima yakpora qildilar.
Turg`an yoshim oqizdilar ul on firoqida,
Sobitlarimni kavkabi sayyora qildilar.
Voiz uni surud erur ishg`oli ayshig`a
Qismat ko`yinda oniki mayxora qildilar.
May tutki, jom davrida-o`q toptilar iloj
Jam`iki charx davrini nazzora qildilar.
Yo rab, ne dey alarniki, miskin Navoiyni
Behushu, aqlu, bedilu bechora qildilar.
To yor ko`yidin meni ovora qildilar.
Butgudek erdi vasl ila to ko`nglum jarohati,
Hijron qilichi birla yana yora qildilar.
Mazmuni o`lmagu oti hijron g`ami degan
Yuz ming jafoni jonima yakpora qildilar.
Turg`an yoshim oqizdilar ul on firoqida,
Sobitlarimni kavkabi sayyora qildilar.
Voiz uni surud erur ishg`oli ayshig`a
Qismat ko`yinda oniki mayxora qildilar.
May tutki, jom davrida-o`q toptilar iloj
Jam`iki charx davrini nazzora qildilar.
Yo rab, ne dey alarniki, miskin Navoiyni
Behushu, aqlu, bedilu bechora qildilar.
248
Fig`onki, yor vafo ahlig`a sitam qiladur,
Niyozu ajz gunohig`a muttaham qiladur.
Naimi vaslig`a xo`y aylagan ko`ngullarni
Asiri hajr etibon mubtaloyi g`am qiladur.
Raqib behuda taqriri birla yuz taqsir,
Zaif g`amzadalar otig`a raqam qiladur.
Ne hukm qilsa vafo xayli jurmida g`am emas,
Bu zulm erurki jafo ahlini hakam qiladur.
Muhabbat ahlini, vo hasrato kuyub o`rtab,
Alarning ohi o`tidin haros kam qiladur.
Chu gul vafosiz erur necha asrasa, vahkim,
Ko`ngul qushi gulistondin emdi ram qiladur.
Zamona o`q kibi tuzlarni sindurub yodek,
Alarki egridurur shahg`a muhtaram qiladur.
Navoiy o`lgay edi bo`lmasa umidi visol,
Bu qasdlarki, anga hajr dam-badam qiladur.
Niyozu ajz gunohig`a muttaham qiladur.
Naimi vaslig`a xo`y aylagan ko`ngullarni
Asiri hajr etibon mubtaloyi g`am qiladur.
Raqib behuda taqriri birla yuz taqsir,
Zaif g`amzadalar otig`a raqam qiladur.
Ne hukm qilsa vafo xayli jurmida g`am emas,
Bu zulm erurki jafo ahlini hakam qiladur.
Muhabbat ahlini, vo hasrato kuyub o`rtab,
Alarning ohi o`tidin haros kam qiladur.
Chu gul vafosiz erur necha asrasa, vahkim,
Ko`ngul qushi gulistondin emdi ram qiladur.
Zamona o`q kibi tuzlarni sindurub yodek,
Alarki egridurur shahg`a muhtaram qiladur.
Navoiy o`lgay edi bo`lmasa umidi visol,
Bu qasdlarki, anga hajr dam-badam qiladur.
249
Ey jalolu rahmatingdin gar zalilu gar muazzaz,
Sabhai kavnayn o`lub oting tirozidin mutarraz.
Yuz bu olamcha yaratmoq qudrating ollida joiz,
Sad`yakin ijod qilmoq o`zgalarga yo`q mujavvaz.
Muncha xil`at mahzani in`omu tashrifingdin o`ldi,
Charxu tog`u bahrg`a atlas vagar xorovu gar xaz.
San`ating sabbog`idin ko`k zoli kiygan xullai moviy,
Xoshiya bo`lg`an shafaqdin zillig`a rangi gul gaz.
Ofarinishni ixota aylabon andoq vujudung.
Kim, muhit ul doira ko`k nuqtadekkim bo`lsa markaz.
Bog`bonga chun g`ino aylab nasib ehsoning ilgi,
Xo`sha-xo`shaki zumurrad, goh la`linob osib raz.
Nafs xor etmish Navoiyni, aziz et faqr birla,
Ey jalolu rahmatingdin gar zalilu gar muazzaz.
Sabhai kavnayn o`lub oting tirozidin mutarraz.
Yuz bu olamcha yaratmoq qudrating ollida joiz,
Sad`yakin ijod qilmoq o`zgalarga yo`q mujavvaz.
Muncha xil`at mahzani in`omu tashrifingdin o`ldi,
Charxu tog`u bahrg`a atlas vagar xorovu gar xaz.
San`ating sabbog`idin ko`k zoli kiygan xullai moviy,
Xoshiya bo`lg`an shafaqdin zillig`a rangi gul gaz.
Ofarinishni ixota aylabon andoq vujudung.
Kim, muhit ul doira ko`k nuqtadekkim bo`lsa markaz.
Bog`bonga chun g`ino aylab nasib ehsoning ilgi,
Xo`sha-xo`shaki zumurrad, goh la`linob osib raz.
Nafs xor etmish Navoiyni, aziz et faqr birla,
Ey jalolu rahmatingdin gar zalilu gar muazzaz.
250
Sarv yanglig` jilva qilsang noz ila, ey sarvinoz,
Jonlar etgaylar ayog`ingg`a fido ahli niyoz.
Tanda har na`l ichra bir til shakli zohir ayladim,
Dayr uchun jismim g`ami ishqingg`a yuz til birla roz.
Nuri ruxsoring ko`ngulni qildi su, vah, ko`rmaduk
Sham` tobi uylakim andin lagan topqay gudoz.
Ul sanamkim, qasri atrofida el bosh qo`ydilar,
Qa`badekdurkim, qilurlar barcha soridin namoz.
Yo sipand et yuz o`tig`a ko`zlarimning mardumin,
Yo yuzungni yopib ayla el ko`zidin ixtiroz.
Ishq agar komildurur ma`shuqin mahkum etar,
Bo`lmayin mahmud bo`lmoq istama yoring ayoz.
Gar Navoiy yig`lasa ishqing mijozidur demang
Kim, nazar pok aylagach, ayni haqiqatdur majoz.
Jonlar etgaylar ayog`ingg`a fido ahli niyoz.
Tanda har na`l ichra bir til shakli zohir ayladim,
Dayr uchun jismim g`ami ishqingg`a yuz til birla roz.
Nuri ruxsoring ko`ngulni qildi su, vah, ko`rmaduk
Sham` tobi uylakim andin lagan topqay gudoz.
Ul sanamkim, qasri atrofida el bosh qo`ydilar,
Qa`badekdurkim, qilurlar barcha soridin namoz.
Yo sipand et yuz o`tig`a ko`zlarimning mardumin,
Yo yuzungni yopib ayla el ko`zidin ixtiroz.
Ishq agar komildurur ma`shuqin mahkum etar,
Bo`lmayin mahmud bo`lmoq istama yoring ayoz.
Gar Navoiy yig`lasa ishqing mijozidur demang
Kim, nazar pok aylagach, ayni haqiqatdur majoz.
251
Shahsuvorim tavsani aylarmu oyo po`ya tez,
Yo quyosh tarki falak raxshin qilibdur garmxez.
Ul shihob ermaski, maydoni aro go`y urg`ali
Sa`di kavkablar tushar yerga qilib ko`ktin gurez.
Gardlig` chavgon hamida axtar o`lg`ay uylakim,
Go`yi g`abg`ab davrida chavgoni zulfi mushkbez.
Markabi ter qatrasi birlaki har yon sochilur,
Bir sahobi durfishondur yer yuziga qatra rez.
Go`yi chavgon zarbidin tutmoq bila har dam havo,
Erurkim biym shishai gardunni qilg`ay rez-rez.
Soqiyo, may berki bu maydon aro go`y urdi ul
Kim, falak chavgoni birla qilmadi har dam sitez.
Go`y uchun indi kavokib gardidin yer tutti avj,
Ey Navoiy, voqif o`l, go`yoki bo`ldi rustaxez.
Yo quyosh tarki falak raxshin qilibdur garmxez.
Ul shihob ermaski, maydoni aro go`y urg`ali
Sa`di kavkablar tushar yerga qilib ko`ktin gurez.
Gardlig` chavgon hamida axtar o`lg`ay uylakim,
Go`yi g`abg`ab davrida chavgoni zulfi mushkbez.
Markabi ter qatrasi birlaki har yon sochilur,
Bir sahobi durfishondur yer yuziga qatra rez.
Go`yi chavgon zarbidin tutmoq bila har dam havo,
Erurkim biym shishai gardunni qilg`ay rez-rez.
Soqiyo, may berki bu maydon aro go`y urdi ul
Kim, falak chavgoni birla qilmadi har dam sitez.
Go`y uchun indi kavokib gardidin yer tutti avj,
Ey Navoiy, voqif o`l, go`yoki bo`ldi rustaxez.
252
Chu noma chirmadim yozib yuzung vasfida shavq angez,
Damimdin o`t tushub bir boshig`a qildi oni gulrez.
O`tum gar lahza-lahza tezdur ermas ajabkim, bor
Samanding tez ayog`idinki sekrir sho``la andin tez.
Och ul gulrang orazniki, andoq hech suvratda
Qazo naqqoshi ne chehra kushoy o`lmish, ne rang omez.
Chiqib sarxush, chopib abrash, kirar maydong`a ul mahvash,
Ajab ermas agar tushsa bori olamg`a rustoxez.
Malak xayli bo`lur devona ko`rgach ul parivashni,
Meni majnung`a shayxi bexirad talqin qilur parhez.
Erur mazlumu zolim qatli ishq ollida ko`p oson,
Agar Farhod o`ldi, qatl topmay qoldimu Parvez.
Agar jon pardasi kirpiklaringdin bo`ldi parvezan,
Bu ham xushturki ruxsoring xayolidin erur gulbez.
Meni xilvatdin, ey zuhd ahli, mug` dayri sori boshlang,
Ki behad xush havodur ko`p terilgan gunbadu daxlez.
Navoiy xonaqahdin dayr sari borsa ayb etmang
Kim, ul asru kudurat zoridur, bu bas nishotangez.
Damimdin o`t tushub bir boshig`a qildi oni gulrez.
O`tum gar lahza-lahza tezdur ermas ajabkim, bor
Samanding tez ayog`idinki sekrir sho``la andin tez.
Och ul gulrang orazniki, andoq hech suvratda
Qazo naqqoshi ne chehra kushoy o`lmish, ne rang omez.
Chiqib sarxush, chopib abrash, kirar maydong`a ul mahvash,
Ajab ermas agar tushsa bori olamg`a rustoxez.
Malak xayli bo`lur devona ko`rgach ul parivashni,
Meni majnung`a shayxi bexirad talqin qilur parhez.
Erur mazlumu zolim qatli ishq ollida ko`p oson,
Agar Farhod o`ldi, qatl topmay qoldimu Parvez.
Agar jon pardasi kirpiklaringdin bo`ldi parvezan,
Bu ham xushturki ruxsoring xayolidin erur gulbez.
Meni xilvatdin, ey zuhd ahli, mug` dayri sori boshlang,
Ki behad xush havodur ko`p terilgan gunbadu daxlez.
Navoiy xonaqahdin dayr sari borsa ayb etmang
Kim, ul asru kudurat zoridur, bu bas nishotangez.
253
Bas ettim ashkfishonlig` chu zohir etting yuz,
Nechukki mehr ko`rungach nihon bo`lur yulduz.
Jafog`a qo`ptungu tushti ayog`ingg`a zulf,
Nechukki soya zamoneki mehr turg`ay tuz.
Mug`anniyo, necha ohangi hajr, vah, ber, ham
Visol torini berkit, firoq rishtasin uz.
G`arib tiyradur bazmi aysh, ey soqiy,
Qadah quyoshin olib, boda lam`asin ko`rguz
Falakni sog`ar etib tut vale bu shart bila,
Qi tomsa to`qquzu, oqsa ichur menga o`ttuz.
Harif bo`lmasa zinhor mayg`a sunma ilik,
Ki zahrdur kishikim bodani ichar yolg`uz.
Navoiy atlasi gardundin etsa mayi polo,
Chu dayr durdikashimen demang bodani suz.
Nechukki mehr ko`rungach nihon bo`lur yulduz.
Jafog`a qo`ptungu tushti ayog`ingg`a zulf,
Nechukki soya zamoneki mehr turg`ay tuz.
Mug`anniyo, necha ohangi hajr, vah, ber, ham
Visol torini berkit, firoq rishtasin uz.
G`arib tiyradur bazmi aysh, ey soqiy,
Qadah quyoshin olib, boda lam`asin ko`rguz
Falakni sog`ar etib tut vale bu shart bila,
Qi tomsa to`qquzu, oqsa ichur menga o`ttuz.
Harif bo`lmasa zinhor mayg`a sunma ilik,
Ki zahrdur kishikim bodani ichar yolg`uz.
Navoiy atlasi gardundin etsa mayi polo,
Chu dayr durdikashimen demang bodani suz.
254
Sarvqadlar agar biru gar yuz,
Yuzdin ermas biri bizing bila tuz.
G`arazim ul sanamg`a sajda durur,
Er o`pay deb qoshida qo`ysam yuz.
Yuzidin zulfig`a ko`ngul bormas,
Kimsa shabravlig` aylamas kunduz.
Ne birov bo`lsa hamrahing toqat,
Ne tahammulki kirgasen yolg`uz.
Har ko`zum ul quyosh firoqi tuni
Bir falakcha ayon qilur yulduz.
Bormen, ey piri dayr, bas maxmur
Karam ayla, karomate ko`rguz.
Qadi hajrida tortsam nola,
«Rost» ohangki, ey Navoiy, tuz.
Yuzdin ermas biri bizing bila tuz.
G`arazim ul sanamg`a sajda durur,
Er o`pay deb qoshida qo`ysam yuz.
Yuzidin zulfig`a ko`ngul bormas,
Kimsa shabravlig` aylamas kunduz.
Ne birov bo`lsa hamrahing toqat,
Ne tahammulki kirgasen yolg`uz.
Har ko`zum ul quyosh firoqi tuni
Bir falakcha ayon qilur yulduz.
Bormen, ey piri dayr, bas maxmur
Karam ayla, karomate ko`rguz.
Qadi hajrida tortsam nola,
«Rost» ohangki, ey Navoiy, tuz.
255
Qilur paykonlaring ko`nglum o`tin tez,
Agarchi qatra bo`lmas sho``la angez.
Tanimg`a ul bahori husndin o`t
Tushub, har dam urarmen barqdek xez.
Erur gulbargi uzra obi hayvon,
Labing ul damki bo`lg`ay boda omez.
Demang la`li mayidin ijtinob et,
Ne sud etgay menga o`lguncha parhez.
Osig` yo`q joni shirin bersa Farhod
Chu Shirin la`lidin kom oldi Parvez.
Vafosizdur bahori umri, soqiy,
Mayi gulrang uzra ayla gulrez.
Ul oy vaslin tilar bo`lsang, Navoiy,
Ham ul shab zindadoru ham saharxez.
Agarchi qatra bo`lmas sho``la angez.
Tanimg`a ul bahori husndin o`t
Tushub, har dam urarmen barqdek xez.
Erur gulbargi uzra obi hayvon,
Labing ul damki bo`lg`ay boda omez.
Demang la`li mayidin ijtinob et,
Ne sud etgay menga o`lguncha parhez.
Osig` yo`q joni shirin bersa Farhod
Chu Shirin la`lidin kom oldi Parvez.
Vafosizdur bahori umri, soqiy,
Mayi gulrang uzra ayla gulrez.
Ul oy vaslin tilar bo`lsang, Navoiy,
Ham ul shab zindadoru ham saharxez.
256
Ko`runur otashin la`ling dilafro`z,
Magar ollingda chektim ohi jon so`z.
Topilmas nur aro olamda xurshid,
Ko`rungach ul jamoli olam afro`z.
Visol ayyomi tong yo`q ochsa ruxsor,
Ki doim ochilur gul bo`lsa navro`z.
Quyosh ostida gardun sabzi hingi
Ko`runmas mahvashim chun minsa ko`k bo`z.
Ko`ngulga g`am toshidin berma ramkim,
Hanuz ul sayd erur murg`i nav omuz.
Ko`p otting novaku, dildo`z, vahm et,
Navoiy ham chekardin ohi dildo`z,
Magar ollingda chektim ohi jon so`z.
Topilmas nur aro olamda xurshid,
Ko`rungach ul jamoli olam afro`z.
Visol ayyomi tong yo`q ochsa ruxsor,
Ki doim ochilur gul bo`lsa navro`z.
Quyosh ostida gardun sabzi hingi
Ko`runmas mahvashim chun minsa ko`k bo`z.
Ko`ngulga g`am toshidin berma ramkim,
Hanuz ul sayd erur murg`i nav omuz.
Ko`p otting novaku, dildo`z, vahm et,
Navoiy ham chekardin ohi dildo`z,
257
Ne ayb jon menga behol bo`lsa jononsiz,
Ne holi bo`lg`ay o`luk jismi zorning jonsiz.
To`qquz falakdin o`tar garchi novaki ohim,
Qilurmen oni ul oyg`a chekarda paykonsiz.
Ko`ngul aro biri o`tmay biri yetar g`ami ishq,
Bu uyda bir nafas ermon aziz mehmonsiz.
Jahonni tutti visolida shodlig` ashkim,
Bahor sayli kam o`lmish jahonda tug`yonsiz.
Ichimda kirpiki, gar nola aylasam tong yo`q
Ko`ngulga nesh tikilsa bo`lurmu afg`onsiz.
Menga qadahni damodam yeturgil, ey soqiy,
Ki g`am halok qilur bor esam dame onsiz.
Navoiy o`lsa demang, xo`blarki, kimdin edi,
Siz ettingiz yuragin choku bag`rini qonsiz.
Ne holi bo`lg`ay o`luk jismi zorning jonsiz.
To`qquz falakdin o`tar garchi novaki ohim,
Qilurmen oni ul oyg`a chekarda paykonsiz.
Ko`ngul aro biri o`tmay biri yetar g`ami ishq,
Bu uyda bir nafas ermon aziz mehmonsiz.
Jahonni tutti visolida shodlig` ashkim,
Bahor sayli kam o`lmish jahonda tug`yonsiz.
Ichimda kirpiki, gar nola aylasam tong yo`q
Ko`ngulga nesh tikilsa bo`lurmu afg`onsiz.
Menga qadahni damodam yeturgil, ey soqiy,
Ki g`am halok qilur bor esam dame onsiz.
Navoiy o`lsa demang, xo`blarki, kimdin edi,
Siz ettingiz yuragin choku bag`rini qonsiz.
258
Qush keturdi nomangu ko`nglumni qildi sho``laxez,
Ayladi go`yo qanotining yeli bu o`tni tez.
Zor tandin ming tugon solmish qaro o`lsam ne tong
Gulshani umrumg`a bu yanglig`ki bo`lmish bargrez.
Har sari hajringki sovurdi kulumni, yo`q turur
Ishq ila dard ahlig`a mundoq nasimi mushkbez.
Eyki dersen chiqmamish ul masti kofir qatl uchun,
Bas nedin islom aro bu nav` tutmish rustaxez.
Gar salomat istasang nekim yetar taslim bo`l,
Kim sitez ahlig`adur andin yetar ko`prak sitez.
Istama mendin damodam boda ichmak, ey rafiq,
Qim nishotim sog`arin g`am toshi etmish rez-rez.
Ey Navoiy, chun zaruratdur bu miskindin rahil,
Xohi tutqil go`shai, xohi jahon mulkini kez,
Ayladi go`yo qanotining yeli bu o`tni tez.
Zor tandin ming tugon solmish qaro o`lsam ne tong
Gulshani umrumg`a bu yanglig`ki bo`lmish bargrez.
Har sari hajringki sovurdi kulumni, yo`q turur
Ishq ila dard ahlig`a mundoq nasimi mushkbez.
Eyki dersen chiqmamish ul masti kofir qatl uchun,
Bas nedin islom aro bu nav` tutmish rustaxez.
Gar salomat istasang nekim yetar taslim bo`l,
Kim sitez ahlig`adur andin yetar ko`prak sitez.
Istama mendin damodam boda ichmak, ey rafiq,
Qim nishotim sog`arin g`am toshi etmish rez-rez.
Ey Navoiy, chun zaruratdur bu miskindin rahil,
Xohi tutqil go`shai, xohi jahon mulkini kez,
259
Onsiz o`lmoq erur o`lmoq jonsiz,
Bo`layin jonsizu bo`lmay onsiz.
Qoshi bu chok ko`nguldin ayru
Ne olmish yoyi erur qurbonsiz.
Ohkim, dard yuzidin chiqmas,
O`q emas bo`lsa erur paykonsiz.
Ishq daryosig`a, eykim, kirding,
Bilki, bu bahr erur poyonsiz.
Yorsiz ko`nglum erur oshifta,
Mulk oshub topar sultonsiz.
Suvu o`t ichrasiz, ey ko`zu ko`ngul,
To ul oy orazig`a hayronsiz.
Gar Navoiy chekar un hajr kuni,
Yo`q ajab tun emas it afg`onsiz.
Bo`layin jonsizu bo`lmay onsiz.
Qoshi bu chok ko`nguldin ayru
Ne olmish yoyi erur qurbonsiz.
Ohkim, dard yuzidin chiqmas,
O`q emas bo`lsa erur paykonsiz.
Ishq daryosig`a, eykim, kirding,
Bilki, bu bahr erur poyonsiz.
Yorsiz ko`nglum erur oshifta,
Mulk oshub topar sultonsiz.
Suvu o`t ichrasiz, ey ko`zu ko`ngul,
To ul oy orazig`a hayronsiz.
Gar Navoiy chekar un hajr kuni,
Yo`q ajab tun emas it afg`onsiz.
260
Ey shikibu sabr bir kun xud menga yor erdingiz,
Yorlig` ham bo`lmasa tegramda xud bor erdingiz.
Kelsa erdi har balo ollimg`a asrab qo`ymayin,
Ohu afg`on qilg`ali mendin xabardor erdingiz.
To asiri ishq bo`ldum, qochtingiz ul nav`kim
Bizga to bor erdingiz go`yoki ag`yor erdingiz.
Pandingizdin emdi ermasmen malul, ey do`stlar,
Doimo men xastag`a mundoq sitamkor erdingiz.
Demang, ey jonu ko`ngulkim xorbiz yor ollida
Gar erur ul yor to bor erdingiz xor erdingiz.
Ey xarobot ahli, demangkim nedin g`amnokbiz,
Mast edingkim g`am edi har gahki hushyor erdingiz.
Bir yo`li qovmang Navoiy ko`nglini, ey sho`xlar,
Kim gahi ul benavoning ko`nglin asror erdingiz.
Yorlig` ham bo`lmasa tegramda xud bor erdingiz.
Kelsa erdi har balo ollimg`a asrab qo`ymayin,
Ohu afg`on qilg`ali mendin xabardor erdingiz.
To asiri ishq bo`ldum, qochtingiz ul nav`kim
Bizga to bor erdingiz go`yoki ag`yor erdingiz.
Pandingizdin emdi ermasmen malul, ey do`stlar,
Doimo men xastag`a mundoq sitamkor erdingiz.
Demang, ey jonu ko`ngulkim xorbiz yor ollida
Gar erur ul yor to bor erdingiz xor erdingiz.
Ey xarobot ahli, demangkim nedin g`amnokbiz,
Mast edingkim g`am edi har gahki hushyor erdingiz.
Bir yo`li qovmang Navoiy ko`nglini, ey sho`xlar,
Kim gahi ul benavoning ko`nglin asror erdingiz.
261
Nozaninlar benavolarg`a tarahhum aylangiz,
Lutf agar yo`qtur, g`azab birla takallum aylangiz.
Gah biyik, gah past giryon ko`rsaigiz ushshoqni,
Fosh kulmang, siz nihon bori tabassum aylangiz.
Hajri zulmidin qatig` holimni, ey jonu ko`ngul,
Bildingiz yor ollida borib tazallum aylangiz.
Ey balou dard o`tlar xud solibsiz jonima,
Lek siz ham gah-gah ul o`tdin tavahhum aylangiz.
Qon agar yutsam qarorib axtarim, ey xattu xol,
Siz mayi la`li bilan bori tana`um aylangiz.
Biz fano tufrog`i bo`lduq dayr aro, ey ahli zuhd,
Xonaqah sahnida siz bahsi taqaddum aylangiz.
Ey mug`anniylar, Navoiy mast edi, kech uyg`onur,
Oni uyg`atmoqqa bir dilkash tarannum aylangiz.
Lutf agar yo`qtur, g`azab birla takallum aylangiz.
Gah biyik, gah past giryon ko`rsaigiz ushshoqni,
Fosh kulmang, siz nihon bori tabassum aylangiz.
Hajri zulmidin qatig` holimni, ey jonu ko`ngul,
Bildingiz yor ollida borib tazallum aylangiz.
Ey balou dard o`tlar xud solibsiz jonima,
Lek siz ham gah-gah ul o`tdin tavahhum aylangiz.
Qon agar yutsam qarorib axtarim, ey xattu xol,
Siz mayi la`li bilan bori tana`um aylangiz.
Biz fano tufrog`i bo`lduq dayr aro, ey ahli zuhd,
Xonaqah sahnida siz bahsi taqaddum aylangiz.
Ey mug`anniylar, Navoiy mast edi, kech uyg`onur,
Oni uyg`atmoqqa bir dilkash tarannum aylangiz.
262
Rozi ermasmen ko`ngul chokini payvand etsangiz,
Qolg`onin ham koshki parkand-parkand etsangiz.
Itlari ollinda solibkim meni ul ko`ydin,
Qovmoq istarlar, dame mashg`ulu xursand etsangiz,
Qayd etarda ul pari ko`yida men devonann
Itlari zanjiri, birla koshki band etsangiz.
So`rmog`imga kelsa Majnun netti, ey ahli junun,
Va`zu pand aytib meni bir dam xiradmand etsangiz.
Telba itni demangiz mendek nedinkim, or etar
Aqlu xush ahlini bir Majnung`a monand etsangiz.
Eyki, debsiz pandingizdin bodani tark etgamen,
Tark etan avval meni shoistai pand etsangiz.
Gar achchig` yig`lar Navoiy daf`ig`a, ey sho`xlar,
Netti ollinda turub bir dam shakarxand etsangiz.
Qolg`onin ham koshki parkand-parkand etsangiz.
Itlari ollinda solibkim meni ul ko`ydin,
Qovmoq istarlar, dame mashg`ulu xursand etsangiz,
Qayd etarda ul pari ko`yida men devonann
Itlari zanjiri, birla koshki band etsangiz.
So`rmog`imga kelsa Majnun netti, ey ahli junun,
Va`zu pand aytib meni bir dam xiradmand etsangiz.
Telba itni demangiz mendek nedinkim, or etar
Aqlu xush ahlini bir Majnung`a monand etsangiz.
Eyki, debsiz pandingizdin bodani tark etgamen,
Tark etan avval meni shoistai pand etsangiz.
Gar achchig` yig`lar Navoiy daf`ig`a, ey sho`xlar,
Netti ollinda turub bir dam shakarxand etsangiz.
263
Do`stlar, ahli zamondin mehr umidi tutmangiz,
Mehri gardun bo`lsalar ko`z nuridin yorutmangiz.
Gar shoh o`lsun, gar gadokim, solmangiz yuziga ko`z,
Yodini balkim ko`ngul atrofida yovutmangiz.
Zulm ila yuz chok qilg`on tang`a gar marham yoqib
Butkarurbiz desalar ul zaxmlarni butmangiz.
El jafosining maloli qilsa har dam qasdi jon,
Ko`nglungizni g`ayribekaslik bila ovutmangiz.
O`ksudi el mayli mendin bir yo`li, ey dardu g`am,
Gah-gahi siz bori boshimdin qadam o`ksutmangiz.
Hajr o`tin jonimg`a yoqtim, ko`rsangiz usruk meni,
Emdi, ey pand ahli, do`zax o`tidin qo`rqutmangiz.
Chun Navoiy dasht tutti, emdn zinhor, ey vuhush,
Kim bashar jinsnni ul Majnun sari yovutmangiz.
Mehri gardun bo`lsalar ko`z nuridin yorutmangiz.
Gar shoh o`lsun, gar gadokim, solmangiz yuziga ko`z,
Yodini balkim ko`ngul atrofida yovutmangiz.
Zulm ila yuz chok qilg`on tang`a gar marham yoqib
Butkarurbiz desalar ul zaxmlarni butmangiz.
El jafosining maloli qilsa har dam qasdi jon,
Ko`nglungizni g`ayribekaslik bila ovutmangiz.
O`ksudi el mayli mendin bir yo`li, ey dardu g`am,
Gah-gahi siz bori boshimdin qadam o`ksutmangiz.
Hajr o`tin jonimg`a yoqtim, ko`rsangiz usruk meni,
Emdi, ey pand ahli, do`zax o`tidin qo`rqutmangiz.
Chun Navoiy dasht tutti, emdn zinhor, ey vuhush,
Kim bashar jinsnni ul Majnun sari yovutmangiz.
264
Meni bir noma birla dilbarim yod etmadi hargiz,
Qulin qayg`udin ul xat birla ozod etmadi hargiz.
Sirishkim sayli yiqmay qo`ymadi xud sabr bunyodin,
Buzug` ko`nglumda tarhi vasl bunyod etmadi hargiz.
Balolar tog`ini hajrinda tirnog`im bila qazdim,
Men etgan ishni oshiqliqda Farhod etmadi hargiz.
Chu naqdi sabr toroj aylading, ko`nglumga o`t solding,
Bu nav` o`z kishvarig`a shoh bedod etmadi hargiz.
Firoq ayyomida ko`p naf` yetkurdi bu kim ko`nglum
O`zin ul sho`xning vaslig`a mo``tod etmadi hargiz.
Ne tong devona ko`nglum itlaringga ta`n qilmoqkim,
Ebon yuz dardu mehnat toshi, faryod etmadi hargiz.
Erur ishq ollida jonim fido qilsam hanuz ozkim,
Ul oydin o`zgani qatlimg`a jallod etmadi hargiz.
Ne tong, ey mug`bacha, ishqingda mast o`lsamki, piri dayr
Bu ikki ishdin o`zga bizga irshod etmadi hargiz.
Agar buzdi Navoiy ko`nglini ul bevafo tong yo`q,
Vafo ahli uyin chun ishq obod etmadi hargiz.
Qulin qayg`udin ul xat birla ozod etmadi hargiz.
Sirishkim sayli yiqmay qo`ymadi xud sabr bunyodin,
Buzug` ko`nglumda tarhi vasl bunyod etmadi hargiz.
Balolar tog`ini hajrinda tirnog`im bila qazdim,
Men etgan ishni oshiqliqda Farhod etmadi hargiz.
Chu naqdi sabr toroj aylading, ko`nglumga o`t solding,
Bu nav` o`z kishvarig`a shoh bedod etmadi hargiz.
Firoq ayyomida ko`p naf` yetkurdi bu kim ko`nglum
O`zin ul sho`xning vaslig`a mo``tod etmadi hargiz.
Ne tong devona ko`nglum itlaringga ta`n qilmoqkim,
Ebon yuz dardu mehnat toshi, faryod etmadi hargiz.
Erur ishq ollida jonim fido qilsam hanuz ozkim,
Ul oydin o`zgani qatlimg`a jallod etmadi hargiz.
Ne tong, ey mug`bacha, ishqingda mast o`lsamki, piri dayr
Bu ikki ishdin o`zga bizga irshod etmadi hargiz.
Agar buzdi Navoiy ko`nglini ul bevafo tong yo`q,
Vafo ahli uyin chun ishq obod etmadi hargiz.
265
Ko`nglum oldi yor chun yuziga boqib turdi ko`z,
Vahki, oldurdi ko`ngul har kimsa kim oldurdi ko`z.
Boqqoch ul qotilg`a soldi boshima tig` uzra tig`,
Olloh-olloh, ne balolar boshima kelturdi ko`z.
Hajr shomi ko`z yoshim boshimdin oshti uylakim,
Su yo`lin har sari aylab, raxnalar bilgurdi ko`z.
Oh o`tidin ayladi zohir ko`ngul barqi balo,
Nechakim ko`nglumga ofat yomg`uri yog`durdi ko`z.
Qo`hi dard o`ldim menu tegramda xushu sabr elin
Yog`durub yoshimni sayli ashk birla surdi ko`z.
Hajr kojidin ko`zumga har zamon o`t choqilur,
Bu chaqinlarg`a tanim xoshokini kuydurdi ko`z.
Oh o`tidin bori qutqardi bukin, ashki aro,
Suv kishisi yanglig` o`z mardumlarin yoshurdi ko`z.
Nahs yulduzdek ko`zi chun tushti, barham bo`ldi bazm,
Muxtasib mayxona ahli ayshig`a yetkurdi ko`z.
Ey Navoiy, istama mendin ko`ngulkim, yog`durub
Jolai ashkin, ko`ngulning shishasin sindurdi ko`z.
Vahki, oldurdi ko`ngul har kimsa kim oldurdi ko`z.
Boqqoch ul qotilg`a soldi boshima tig` uzra tig`,
Olloh-olloh, ne balolar boshima kelturdi ko`z.
Hajr shomi ko`z yoshim boshimdin oshti uylakim,
Su yo`lin har sari aylab, raxnalar bilgurdi ko`z.
Oh o`tidin ayladi zohir ko`ngul barqi balo,
Nechakim ko`nglumga ofat yomg`uri yog`durdi ko`z.
Qo`hi dard o`ldim menu tegramda xushu sabr elin
Yog`durub yoshimni sayli ashk birla surdi ko`z.
Hajr kojidin ko`zumga har zamon o`t choqilur,
Bu chaqinlarg`a tanim xoshokini kuydurdi ko`z.
Oh o`tidin bori qutqardi bukin, ashki aro,
Suv kishisi yanglig` o`z mardumlarin yoshurdi ko`z.
Nahs yulduzdek ko`zi chun tushti, barham bo`ldi bazm,
Muxtasib mayxona ahli ayshig`a yetkurdi ko`z.
Ey Navoiy, istama mendin ko`ngulkim, yog`durub
Jolai ashkin, ko`ngulning shishasin sindurdi ko`z.
266
Do`stlar, olam eliga yoru hamdam bo`lmangiz.
Yor ila hamdam demaykim, oshno ham bo`lmangiz.
Oshnolig` aylabon o`z joningizg`a har zamon,
Boisi yuz ming jafou mehnatu g`am bo`lmangiz.
Eb parivashlar firibin so`ngra topmay iltifot.
Men kibi devonau rasvoyi olam bo`lmangiz!
Ey visol ahli, ul oyning dardu hajridin meni
Ko`p ko`rub g`amnok siz ham asru hurram bo`lmangiz.
Vaslu aysh obod qilsun xalqni, ey dardu g`am,
Siz buzug` ko`nglumdin o`zga yerga mahram bo`lmangiz.
Ey xarobot ahli, yo`q insonda imkoni vafo,
Mastlig`din dev o`lung zinhoru odam bo`lmangiz.
Gar Navoiy hajr aro bo`ldi zalil, ey ahli vasl,
Emdi navbat sizgadur, muncha muazzam bo`lmangiz.
Yor ila hamdam demaykim, oshno ham bo`lmangiz.
Oshnolig` aylabon o`z joningizg`a har zamon,
Boisi yuz ming jafou mehnatu g`am bo`lmangiz.
Eb parivashlar firibin so`ngra topmay iltifot.
Men kibi devonau rasvoyi olam bo`lmangiz!
Ey visol ahli, ul oyning dardu hajridin meni
Ko`p ko`rub g`amnok siz ham asru hurram bo`lmangiz.
Vaslu aysh obod qilsun xalqni, ey dardu g`am,
Siz buzug` ko`nglumdin o`zga yerga mahram bo`lmangiz.
Ey xarobot ahli, yo`q insonda imkoni vafo,
Mastlig`din dev o`lung zinhoru odam bo`lmangiz.
Gar Navoiy hajr aro bo`ldi zalil, ey ahli vasl,
Emdi navbat sizgadur, muncha muazzam bo`lmangiz.
267
Menga ul ko`zi qaro dedi chuchuk chindin so`z,
Ne ajab ani qaro ko`z desamu shirin so`z.
Labi yuz va`dani andoq manga yolg`on qildi.
Ki dey olmas kishi yuz yilda bir andoq chin so`z.
Hajring afsonasidin so`z der esam hajr tuni
Topmag`ay tongg`acha tun yil esa taskin so`z.
Beliyu la`li labi so`zida lol o`ldi xirad
Kim, erur biri daqiqu biri bas rangin so`z,
Har fasohatki labing qildi Masiho eshitib,
Jon topib kelmadi og`zi aro juz tahsin so`z.
Husni vasfida so`zum tutti bari olamni,
Murshidi ishq menga aylagali talqin so`z.
Bazmi aysh ichra Navoiy ne ajab urmasa dam,
Ayta olmas chu nishot ahli aro g`amgin so`z.
Ne ajab ani qaro ko`z desamu shirin so`z.
Labi yuz va`dani andoq manga yolg`on qildi.
Ki dey olmas kishi yuz yilda bir andoq chin so`z.
Hajring afsonasidin so`z der esam hajr tuni
Topmag`ay tongg`acha tun yil esa taskin so`z.
Beliyu la`li labi so`zida lol o`ldi xirad
Kim, erur biri daqiqu biri bas rangin so`z,
Har fasohatki labing qildi Masiho eshitib,
Jon topib kelmadi og`zi aro juz tahsin so`z.
Husni vasfida so`zum tutti bari olamni,
Murshidi ishq menga aylagali talqin so`z.
Bazmi aysh ichra Navoiy ne ajab urmasa dam,
Ayta olmas chu nishot ahli aro g`amgin so`z.
268
Bo`ldi shomu jong`a ul oy hajridin qayg`u hanuz,
Etti subhu ko`zlarimga kirmamish uyqu hanuz,
Obi hayvoning g`amidin toki za`fim bo`ldi sa`b,
Bermamish bir qatra bo`g`zum ichra, jono, su hanuz.
Javr o`qin otting vale biym erdi hijron tig`idin,
Etti ul ham boshima, ko`nglumdin o`tmay bu hanuz.
Novaking umridurur ko`nglumda xandon bo`lg`ali,
Bor aning mufrit jununidin munga kulgu hanuz.
Sehr ila ul ko`z qilib zulfung kamandin ajdaho,
Buzdi olam xilqatinu bas aylamas jodu hanuz.
Shohidi maqsud aksi ko`ngluma tushmas demang,
G`ayri naqshidnn magar pok ermas ul ko`zgu hanuz.
Dedi bo`l foniy visolim istasang, bo`ldim fano,
Ey Navoiy, so`rki mundin ortug` istarmu hanuz.
Etti subhu ko`zlarimga kirmamish uyqu hanuz,
Obi hayvoning g`amidin toki za`fim bo`ldi sa`b,
Bermamish bir qatra bo`g`zum ichra, jono, su hanuz.
Javr o`qin otting vale biym erdi hijron tig`idin,
Etti ul ham boshima, ko`nglumdin o`tmay bu hanuz.
Novaking umridurur ko`nglumda xandon bo`lg`ali,
Bor aning mufrit jununidin munga kulgu hanuz.
Sehr ila ul ko`z qilib zulfung kamandin ajdaho,
Buzdi olam xilqatinu bas aylamas jodu hanuz.
Shohidi maqsud aksi ko`ngluma tushmas demang,
G`ayri naqshidnn magar pok ermas ul ko`zgu hanuz.
Dedi bo`l foniy visolim istasang, bo`ldim fano,
Ey Navoiy, so`rki mundin ortug` istarmu hanuz.
269
Chun qo`yarmen ul jahon oroyishi bazmig`a yuz,
Aysh bazmin, soqiyo, Bog`ijahonoroda tuz.
Sarvda yo`q gul kibi ruxsoru gulda ko`zu qosh,
Husn aro ey gul`uzor sarv qadsen sen to`kuz.
Tig` agar cheksang surar erning dog`i tig`ini, bor
Yolg`uz ermas iltimosi qatl agar cheksam bo`g`uz.
Telbadur nokas raqibing, qatl erur vojib anga,
Mundin o`zga yo`q iloji itkim bo`lg`ay qutuz.
May uchun, zuhdum ridosin ol garav, ey piri dayr,
Dema naylay, chun xarobot ahli ichsa boda suz.
Chun yeti qat yerga kirgung oqnbat xolo, ne sud,
Gar sipehr ajnosidin ollingg`a tortarlar to`quz.
Vahki, to bir ko`rdi o`l yuzni Navoiy, ey rafiq,
Sabri yuzdin birga keldi, shavqi bo`ldi birga yuz.
Aysh bazmin, soqiyo, Bog`ijahonoroda tuz.
Sarvda yo`q gul kibi ruxsoru gulda ko`zu qosh,
Husn aro ey gul`uzor sarv qadsen sen to`kuz.
Tig` agar cheksang surar erning dog`i tig`ini, bor
Yolg`uz ermas iltimosi qatl agar cheksam bo`g`uz.
Telbadur nokas raqibing, qatl erur vojib anga,
Mundin o`zga yo`q iloji itkim bo`lg`ay qutuz.
May uchun, zuhdum ridosin ol garav, ey piri dayr,
Dema naylay, chun xarobot ahli ichsa boda suz.
Chun yeti qat yerga kirgung oqnbat xolo, ne sud,
Gar sipehr ajnosidin ollingg`a tortarlar to`quz.
Vahki, to bir ko`rdi o`l yuzni Navoiy, ey rafiq,
Sabri yuzdin birga keldi, shavqi bo`ldi birga yuz.
270
Ey mug`anniy, chun nihon rozim bilursen soz tuz,
Tortibon munglug` navo sozing bila ovoz tuz.
Navha ohangi tuzub og`oz qil mahzun surud,
Ul surud ichra hazin ko`nglumga mahfiy roz tuz.
Tuzma og`oz aylabon Farhodu Majnun qissasin,
Desang el kuysun mening dardim qilib og`oz tuz.
Istasangkim nag`mang ichra ko`p xaloyiq o`lmagay,
Ul ikovdin ko`p vale mendin tarona oz tuz.
Gar mening holim desang tuz barcha dostoni niyoz,
Dilbarimdin nag`ma soz etsang surudi noz tuz.
Chun bu gulshanda nishiman qilg`ali qo`ymas xazon,
Gul firoqi savtin, ey bulbul, qilib parvoz tuz.
Bazm aro o`rtar Navoiyni nihon munglug` surud,
Ey mug`anniy, chun nihon rozim bilursen soz tuz.
Tortibon munglug` navo sozing bila ovoz tuz.
Navha ohangi tuzub og`oz qil mahzun surud,
Ul surud ichra hazin ko`nglumga mahfiy roz tuz.
Tuzma og`oz aylabon Farhodu Majnun qissasin,
Desang el kuysun mening dardim qilib og`oz tuz.
Istasangkim nag`mang ichra ko`p xaloyiq o`lmagay,
Ul ikovdin ko`p vale mendin tarona oz tuz.
Gar mening holim desang tuz barcha dostoni niyoz,
Dilbarimdin nag`ma soz etsang surudi noz tuz.
Chun bu gulshanda nishiman qilg`ali qo`ymas xazon,
Gul firoqi savtin, ey bulbul, qilib parvoz tuz.
Bazm aro o`rtar Navoiyni nihon munglug` surud,
Ey mug`anniy, chun nihon rozim bilursen soz tuz.
271
Senga xo`ydin toza bo`lmish obihayvon birla yuz,
Hajridin og`ushta bizlar ashki g`alton birla yuz.
Sham`i vasl eykim ko`zung yorutti shod o`lkim, mening
Ro`zg`orimg`a qarordi dardi hijron birla yuz.
Bir sarig` kog`azdurur tim-tim qizil bo`lg`an manga,
Qatra-qatra ashkdin naqsh aylagan qon birla yuz.
Hajridin og`ushta bizlar ashki g`alton birla yuz.
Sham`i vasl eykim ko`zung yorutti shod o`lkim, mening
Ro`zg`orimg`a qarordi dardi hijron birla yuz.
Bir sarig` kog`azdurur tim-tim qizil bo`lg`an manga,
Qatra-qatra ashkdin naqsh aylagan qon birla yuz.
190
Surtarim tufroqqa yuz hijronda zoe bo`lmag`ay,
Surtar o`lsaq vasl aro bir-birga jonon birla yuz.
Ey ajal, qo`ykim qo`yay yuz yorning ko`yigakim,
Qo`yg`udekdurmen adam ko`yiga armon birla yuz.
Xonaqah ahli nifoqidin qutulmoq istabon
Qo`ymisham aning fano dayrig`a afg`on birla yuz.
Ey Navoiy, ul quyosh yodida andoqkim shafaq,
Bizga rangin ayla jomi charxi gardon birla yuz.
272
Ul pari ko`yida men devonani band aylangiz,
Band-bandim zulfi zanjirig`a payvand aylangiz.
Xalq tarki ishqi aylarga meni dilxastani
O`lturub, olam eliga mujibi pand aylangiz.
Telba ko`nglum topsangiz, ey yor ko`yi itlari,
Tush-tushidin tishlabon parkand-parkand aylangiz.
Bodai ishq asru mast etmish meni, ey do`stlar.
Jomima afyun ezib bir dam xiradmand aylangiz.
Yig`lasam achchig` malul o`lmoq nedur, ey xo`blar,
Hazl uchun gohi boqib siz ham shakarxand aylangiz.
Ishq bahrida duri vasl istasang, ey ahli dard,
Ko`nglunguz ul naqd yodi birla xursand aylangiz.
Qilsangiz tasvir Layli husnin ul oydek sizing,
Lek Majnunni Navoiy birla monand aylangiz.
Band-bandim zulfi zanjirig`a payvand aylangiz.
Xalq tarki ishqi aylarga meni dilxastani
O`lturub, olam eliga mujibi pand aylangiz.
Telba ko`nglum topsangiz, ey yor ko`yi itlari,
Tush-tushidin tishlabon parkand-parkand aylangiz.
Bodai ishq asru mast etmish meni, ey do`stlar.
Jomima afyun ezib bir dam xiradmand aylangiz.
Yig`lasam achchig` malul o`lmoq nedur, ey xo`blar,
Hazl uchun gohi boqib siz ham shakarxand aylangiz.
Ishq bahrida duri vasl istasang, ey ahli dard,
Ko`nglunguz ul naqd yodi birla xursand aylangiz.
Qilsangiz tasvir Layli husnin ul oydek sizing,
Lek Majnunni Navoiy birla monand aylangiz.
273
Yopilmas gar manga qonlig` sudin ko`z,
Sanga lekin ochilmas uyqudin ko`z.
Yuzung lavhida vajhulloh ayondur,
Ne tong gar olmasam ul ko`zgudin ko`z.
Boqa olmon yuzung ollimg`a kelsa,
Qamashur mehr ko`zga o`trudin ko`z.
Ko`zung el qoni to`kkandin hasad yeb,
Ne qonlarkim to`kar ul qayg`udin ko`z.
Emassen holima giryonu xandon
Ki, yosharmish senga ko`p kulgudin ko`z.
Qadah charhida may mehrini sohiy,
Solib yorut menga ul yog`dudin ko`z.
Navoiy mast ko`nglin ashk oqizdi,
Gum etti oxir aning behudin ko`z.
Sanga lekin ochilmas uyqudin ko`z.
Yuzung lavhida vajhulloh ayondur,
Ne tong gar olmasam ul ko`zgudin ko`z.
Boqa olmon yuzung ollimg`a kelsa,
Qamashur mehr ko`zga o`trudin ko`z.
Ko`zung el qoni to`kkandin hasad yeb,
Ne qonlarkim to`kar ul qayg`udin ko`z.
Emassen holima giryonu xandon
Ki, yosharmish senga ko`p kulgudin ko`z.
Qadah charhida may mehrini sohiy,
Solib yorut menga ul yog`dudin ko`z.
Navoiy mast ko`nglin ashk oqizdi,
Gum etti oxir aning behudin ko`z.
274
Ishq yuki ayladi torami a`loni ko`j,
Ne ajab ar aylasa men kibi shaydoni ko`j.
Tori sirishkim chekib dard qadim qildi xam,
Uylakim el chillani tortib etar yoni ko`j.
O`lmadim onsiz uyot boshim etibdur quyi,
Za`f gumon etmakim qildi bu rasvoni ko`j.
G`am yukidin za`fliq shaxsim egilsa ne tong
Kim, bu yuk etmish base jismi tavononi ko`j.
Zaxmima kirganda dard doli kibi bo`ldi xam
Kimki erur naqbi rav charx qilur oni ko`j.
Egma qaddimg`a boqib rahm qil, ey sarv kim,
Davr base ayladi qomati ra`noni ko`j.
Qildi Navoiy unin egri kibi tori hajr,
Aylagali noladin changdek a`zoni ko`j.
Ne ajab ar aylasa men kibi shaydoni ko`j.
Tori sirishkim chekib dard qadim qildi xam,
Uylakim el chillani tortib etar yoni ko`j.
O`lmadim onsiz uyot boshim etibdur quyi,
Za`f gumon etmakim qildi bu rasvoni ko`j.
G`am yukidin za`fliq shaxsim egilsa ne tong
Kim, bu yuk etmish base jismi tavononi ko`j.
Zaxmima kirganda dard doli kibi bo`ldi xam
Kimki erur naqbi rav charx qilur oni ko`j.
Egma qaddimg`a boqib rahm qil, ey sarv kim,
Davr base ayladi qomati ra`noni ko`j.
Qildi Navoiy unin egri kibi tori hajr,
Aylagali noladin changdek a`zoni ko`j.
275
Jud emas ko`p bazl uchun ko`p mol qilmog`lig` havas.
Kim erur ko`pdin-ko`p ozdin-oz oni bil judu bas.
Razl taqdim etsa yo`q ahli safog`a hech bok,
Sug`a ne nuqson gar oning ustida yer tutsa xas.
Yor isidur kom keltursun sabo yoxud shamol,
Do`st tahririg`a roviy xoh Buzar, xoh Anas.
Tojvarlar oq uyida sokin o`lsa ahli ishq,
Uyladurkim, bulbuli hudhudg`a bo`lg`ay bir qafas.
Korvoni dard ila qat` et muhabbat dashtiin
Kim nidoyi mujdai vasl aylar anda har jaras.
Surma ul shabhez ayog`i gardin itkim kechalar,
Itcha yo`q ko`yida gar xud Shahna bo`lsun, gar Asas.
G`am tuni bo`lsa ne tong davlat kuni birla badal,
Subhdek ahli safo birla gar ursang bir nafas.
Dayr piri jur`asin gar tutsa bizga mug`bacha,
Naqd jondin o`zga o`trusida yo`qdur dastras.
Ey Navoiy, ishq sirrin kim havas qilsa, dema
Kim eshitmakka bu so`z loyiq emas har bulhavas.
Kim erur ko`pdin-ko`p ozdin-oz oni bil judu bas.
Razl taqdim etsa yo`q ahli safog`a hech bok,
Sug`a ne nuqson gar oning ustida yer tutsa xas.
Yor isidur kom keltursun sabo yoxud shamol,
Do`st tahririg`a roviy xoh Buzar, xoh Anas.
Tojvarlar oq uyida sokin o`lsa ahli ishq,
Uyladurkim, bulbuli hudhudg`a bo`lg`ay bir qafas.
Korvoni dard ila qat` et muhabbat dashtiin
Kim nidoyi mujdai vasl aylar anda har jaras.
Surma ul shabhez ayog`i gardin itkim kechalar,
Itcha yo`q ko`yida gar xud Shahna bo`lsun, gar Asas.
G`am tuni bo`lsa ne tong davlat kuni birla badal,
Subhdek ahli safo birla gar ursang bir nafas.
Dayr piri jur`asin gar tutsa bizga mug`bacha,
Naqd jondin o`zga o`trusida yo`qdur dastras.
Ey Navoiy, ishq sirrin kim havas qilsa, dema
Kim eshitmakka bu so`z loyiq emas har bulhavas.
276
Bog` aro ne sarv etarmen orzu ne gul havas,
Dahr bog`ida manga ul sarvi gulruxsor bas.
Ul kechakim yor ila yorutqamen sham`i visol,
Zinhor, ey subh, agar bo`lsang Masih urma nafas.
Kuydi ham tan, ham so`ngaklar tushgach ul yuz lam`asi,
Barq o`tig`a naylagay bir tor ila bir necha xas.
Naxli qadding uyla oliydurki, termak mevasin
Bo`lsa dog`i dastras mumkin emastur dastras.
Oncha tiyg`i ishq chokidur tanim atrofida
Kim, ani ko`nglum qushig`a dard aylabtur qafas.
Ul mahi mahmil nishin havdajda, ko`nglum tashqari,
Ne ajab gar tinmay oqg`an cheksa andoqkim jaras.
Ey Navoiy, iltimos etma sanamlardin visol,
Gar desang ko`p kuymayin bizdin eshit bu multamas,
Dahr bog`ida manga ul sarvi gulruxsor bas.
Ul kechakim yor ila yorutqamen sham`i visol,
Zinhor, ey subh, agar bo`lsang Masih urma nafas.
Kuydi ham tan, ham so`ngaklar tushgach ul yuz lam`asi,
Barq o`tig`a naylagay bir tor ila bir necha xas.
Naxli qadding uyla oliydurki, termak mevasin
Bo`lsa dog`i dastras mumkin emastur dastras.
Oncha tiyg`i ishq chokidur tanim atrofida
Kim, ani ko`nglum qushig`a dard aylabtur qafas.
Ul mahi mahmil nishin havdajda, ko`nglum tashqari,
Ne ajab gar tinmay oqg`an cheksa andoqkim jaras.
Ey Navoiy, iltimos etma sanamlardin visol,
Gar desang ko`p kuymayin bizdin eshit bu multamas,
277
Jong`a la`ling mayi jomidur multamas,
Ne Xizr suyi, ne jomi Jamdir havas.
Qotilim tig`i ko`zgusi zang o`lmasun,
Ey Masih, o`lganim ko`rsang asra nafas.
Ko`z tutarmenki, bu su yo`li berkigay,
Ko`yidin yel uchursa nekim xoru xas.
Ko`nglum ul xol asiri chu bo`lmish, erur
Ankabuteki, sand etmish oni magas.
Ne sharaf otingga bo`lg`ali poymol,
Ne oting poyibo`sig`adur dastras.
Kech topardin talab ahli maqsadg`a yo`l,
Go`yiyo tinmayin nola aylar jaras.
Ey Navoiy, taning ichra jon yo`qsa do`st,
Kim ko`rubtur ikki bulbulu bir qafas.
Ne Xizr suyi, ne jomi Jamdir havas.
Qotilim tig`i ko`zgusi zang o`lmasun,
Ey Masih, o`lganim ko`rsang asra nafas.
Ko`z tutarmenki, bu su yo`li berkigay,
Ko`yidin yel uchursa nekim xoru xas.
Ko`nglum ul xol asiri chu bo`lmish, erur
Ankabuteki, sand etmish oni magas.
Ne sharaf otingga bo`lg`ali poymol,
Ne oting poyibo`sig`adur dastras.
Kech topardin talab ahli maqsadg`a yo`l,
Go`yiyo tinmayin nola aylar jaras.
Ey Navoiy, taning ichra jon yo`qsa do`st,
Kim ko`rubtur ikki bulbulu bir qafas.
278
Ko`yi toshi boshima hayf aylasam uyqu havas,
It uyur bo`lsa ayog`, ilgi boshin qo`ymoqqa bas.
Chun dedim, zulfung kamandin bo`ynuma solg`nl, dedi:
Itga bo`lmas Ka`ba qandili tanobidin maras.
Oh o`ti o`rtarga jismimni ne mone` ko`z yoshim,
Barq urg`ach o`rtanur gar bo`lsa daryo uzra xas.
Choklar bo`lg`an tanim qon la`liyu ko`z durridin
Bulbuli ruhumg`adur, gavharlar o`tkargan qafas.
Yo`qsa mufrit za`f aro og`zimg`a ul yuz ko`zgusin
Urmag`aymen tiyra bo`lmoq vahmidin o`lsam nafas.
Dard aro o`lsang davo ahli zamondin istama
Kim, topilmas dahr aro bechoralarg`a chora ras.
Iltimos etsam labingdin jon topar deb qilma ayb
Kim Navoiyg`a budur o`lguncha, ey jon, multamasg.
It uyur bo`lsa ayog`, ilgi boshin qo`ymoqqa bas.
Chun dedim, zulfung kamandin bo`ynuma solg`nl, dedi:
Itga bo`lmas Ka`ba qandili tanobidin maras.
Oh o`ti o`rtarga jismimni ne mone` ko`z yoshim,
Barq urg`ach o`rtanur gar bo`lsa daryo uzra xas.
Choklar bo`lg`an tanim qon la`liyu ko`z durridin
Bulbuli ruhumg`adur, gavharlar o`tkargan qafas.
Yo`qsa mufrit za`f aro og`zimg`a ul yuz ko`zgusin
Urmag`aymen tiyra bo`lmoq vahmidin o`lsam nafas.
Dard aro o`lsang davo ahli zamondin istama
Kim, topilmas dahr aro bechoralarg`a chora ras.
Iltimos etsam labingdin jon topar deb qilma ayb
Kim Navoiyg`a budur o`lguncha, ey jon, multamasg.
279
Ko`ngul har tun farog` istab balo toshini yostanmas,
Agar har dam necha qatla ul oy ko`yini aylanmas.
Vale bu turfadurkim, gar fig`oni charxdin o`tsun,
Ul oy noz uyqusidin chiqmag`uncha mehr uyg`onmas.
Ko`ngulga lofi ishqingdin necha berding o`lum xavfi,
Bu yanglig` va`da birla gar so`rarsan emdi ham tonmas.
Labi la`ling xayoli hajr aro bag`rimni qon qildi,
Jihat budur hamono qon yutardin gar ko`ngul qonmas,
Ajal tig`i ne bo`lg`ay elni maydon ichra qatl etsa,
Gar el g`avg`osidin chobuksuvorim emdi otlanmas.
Nasimi lolaro`yum mahmilig`a mayl qilmaskim,
Quyundek rashkdin xoki tanim yuz qatla to`lg`onmas.
Aningdek telba ko`nglum ul pari ko`yiga yuzlanmish,
Ki gar zanjirlar birla chekarlar xalqkim yonmas.
O`tub ishq ichra umrum, zohido, qo`y zuhd irshodin,
Kishi mundoq uluq san`atni ulg`ayg`anda o`rganmas.
Gadolar silkidin ko`yi xarobot ichra xorijdur,
Birovkim ilkiga tushsa qurug` non bodag`a monmas.
Hujum etti jahon mehnatlari, tut boda, soqiykim,
Qadah chekmay kishi bu xaylning daf`ig`a qotlanmas.
Muhabbat o`ti el birlaki yoqting, o`rtanur jonn,
Navoiy, yo`qsa hijroning o`tidin oncha o`rtanmas.
Agar har dam necha qatla ul oy ko`yini aylanmas.
Vale bu turfadurkim, gar fig`oni charxdin o`tsun,
Ul oy noz uyqusidin chiqmag`uncha mehr uyg`onmas.
Ko`ngulga lofi ishqingdin necha berding o`lum xavfi,
Bu yanglig` va`da birla gar so`rarsan emdi ham tonmas.
Labi la`ling xayoli hajr aro bag`rimni qon qildi,
Jihat budur hamono qon yutardin gar ko`ngul qonmas,
Ajal tig`i ne bo`lg`ay elni maydon ichra qatl etsa,
Gar el g`avg`osidin chobuksuvorim emdi otlanmas.
Nasimi lolaro`yum mahmilig`a mayl qilmaskim,
Quyundek rashkdin xoki tanim yuz qatla to`lg`onmas.
Aningdek telba ko`nglum ul pari ko`yiga yuzlanmish,
Ki gar zanjirlar birla chekarlar xalqkim yonmas.
O`tub ishq ichra umrum, zohido, qo`y zuhd irshodin,
Kishi mundoq uluq san`atni ulg`ayg`anda o`rganmas.
Gadolar silkidin ko`yi xarobot ichra xorijdur,
Birovkim ilkiga tushsa qurug` non bodag`a monmas.
Hujum etti jahon mehnatlari, tut boda, soqiykim,
Qadah chekmay kishi bu xaylning daf`ig`a qotlanmas.
Muhabbat o`ti el birlaki yoqting, o`rtanur jonn,
Navoiy, yo`qsa hijroning o`tidin oncha o`rtanmas.
280
Menga bir sarvi gulruh bo`ldi munis,
Ki hayrondur ko`zi ollinda nargis.
Chu g`am bazxmida maydek hon yutarmen,
Erur la`ling hadisi nuqli majlis.
Ko`zu, qoshu, yuzu, zulfu, qadingdin
Meni behudg`a barbod o`ldi besh his.
Falak toqidek etti qomatim xam,
Qoshing mehrobini tuzgan muhandis.
Daqoyiq ishq ilmn ichra ko`pdur,
Ki tafhimida ojizdur mudarris.
Asarsizdir ko`ngulda sho``lai rizq,
Bo`lur chun qalb ro`kash aylagan mis.
Navoiy erdiyu jon naqdi olding,
Tirik mumkin emas bu nav` muflis.
Ki hayrondur ko`zi ollinda nargis.
Chu g`am bazxmida maydek hon yutarmen,
Erur la`ling hadisi nuqli majlis.
Ko`zu, qoshu, yuzu, zulfu, qadingdin
Meni behudg`a barbod o`ldi besh his.
Falak toqidek etti qomatim xam,
Qoshing mehrobini tuzgan muhandis.
Daqoyiq ishq ilmn ichra ko`pdur,
Ki tafhimida ojizdur mudarris.
Asarsizdir ko`ngulda sho``lai rizq,
Bo`lur chun qalb ro`kash aylagan mis.
Navoiy erdiyu jon naqdi olding,
Tirik mumkin emas bu nav` muflis.
281
Bizga davron bog`idin bir sarvi gulruhsor bas,
Gohi andin jilva gohi davlati diydor bas.
Xil`atin zaxmimg`a bog`larg`a ne xadkim, istasam,
Qilsa lutf andin muni tikmak uchun bir tor bas.
Men kimu zulfung tamannosi, agar kufr istasam,
Itlaring bo`yni tanobidin menga zunnor bas.
Hajr o`tidin sindi ko`nglum, istamon qasring panoh,
Soya bir ko`ngli buzulg`ang`a sinuq devor bas.
Ko`zda bir uyquni ko`rsam, uyquda ko`rsam seni,
To ajal uyqusi ushbu davlati bedor bas.
Voizo, men osiy ermon, huru jannat loyiqi,
Mug`bacha, soqiy, maqomim kulbai hammor bas.
O`zlugungdin o`zni salb etsang evaz bir komdur,
Ey Navoiy, qilmag`il, bu shevani zinhor bas.
Gohi andin jilva gohi davlati diydor bas.
Xil`atin zaxmimg`a bog`larg`a ne xadkim, istasam,
Qilsa lutf andin muni tikmak uchun bir tor bas.
Men kimu zulfung tamannosi, agar kufr istasam,
Itlaring bo`yni tanobidin menga zunnor bas.
Hajr o`tidin sindi ko`nglum, istamon qasring panoh,
Soya bir ko`ngli buzulg`ang`a sinuq devor bas.
Ko`zda bir uyquni ko`rsam, uyquda ko`rsam seni,
To ajal uyqusi ushbu davlati bedor bas.
Voizo, men osiy ermon, huru jannat loyiqi,
Mug`bacha, soqiy, maqomim kulbai hammor bas.
O`zlugungdin o`zni salb etsang evaz bir komdur,
Ey Navoiy, qilmag`il, bu shevani zinhor bas.
282
Gulgun may ichib sunbuli chun gulga yopilmas,
Ul gulshan aro bizga ne gullarki ochilmas.
Gulzori jamolidaki paydo emas og`zi,
Ul nav` gul ochildiki, bir g`uncha topilmas.
Anfosi Masiho kibi ul nutqi nasimi,
Esmas birikim jon isi olamg`a yopilmas.
Ey piri xirad ko`ngluma ko`p qilma nasihat,
Nevchunki junun ahlig`a aql ahli qotilmas.
La`ling mayi to ichti ko`ngul holini so`rma,
Kim mastdur andin birikim o`zini bilmas.
Hushyor ani bilgil, bu fano dayrida, ey shayx,
Kim to`lg`ucha paymonasi bir lahza ayilmas.
Ko`yi sari bir kechaki azm etsa Navoiy,
Oy sham`in o`chur charxkim, ul yo`lni yongilmas.
Ul gulshan aro bizga ne gullarki ochilmas.
Gulzori jamolidaki paydo emas og`zi,
Ul nav` gul ochildiki, bir g`uncha topilmas.
Anfosi Masiho kibi ul nutqi nasimi,
Esmas birikim jon isi olamg`a yopilmas.
Ey piri xirad ko`ngluma ko`p qilma nasihat,
Nevchunki junun ahlig`a aql ahli qotilmas.
La`ling mayi to ichti ko`ngul holini so`rma,
Kim mastdur andin birikim o`zini bilmas.
Hushyor ani bilgil, bu fano dayrida, ey shayx,
Kim to`lg`ucha paymonasi bir lahza ayilmas.
Ko`yi sari bir kechaki azm etsa Navoiy,
Oy sham`in o`chur charxkim, ul yo`lni yongilmas.
283
Jong`a la`lingdin bir o`pmakdur qiyosa iltimos,
La`linga ham jonni kuydurmak ilohazal qiyos.
Ko`ngluma zarbaft xil`at sho``lasidurkim, erur
Tosh aro bo`lmoq nihon Farhodg`a xoro libos.
Dedi ko`nglum kecha tong yo`q pos agar tutsa ko`zum,
Vahki uyqu yo`qturur tundin o`tubdur necha pos.
O`t sochar ishqing ko`ngul bo`lsa xaroson yo`q ajab,
Ajdahodin tong emastur mo`rg`a bo`lmoq haros.
Ko`nglum ichra mazra`i sabrim urulmay qolmag`ay,
Har so`ngak yonimda chun qat`ig`a oning keldi dos.
Xidmat ettim xonaqah shayxig`a qadrim bilmadi,
Dayri piri bandasimenkim, erur bas haqshunos.
Ey Navoiy, kisvati faqru fano egniga sol,
Yo`qsa xirqang tengdurur gar atlas o`lsun, gar palos.
La`linga ham jonni kuydurmak ilohazal qiyos.
Ko`ngluma zarbaft xil`at sho``lasidurkim, erur
Tosh aro bo`lmoq nihon Farhodg`a xoro libos.
Dedi ko`nglum kecha tong yo`q pos agar tutsa ko`zum,
Vahki uyqu yo`qturur tundin o`tubdur necha pos.
O`t sochar ishqing ko`ngul bo`lsa xaroson yo`q ajab,
Ajdahodin tong emastur mo`rg`a bo`lmoq haros.
Ko`nglum ichra mazra`i sabrim urulmay qolmag`ay,
Har so`ngak yonimda chun qat`ig`a oning keldi dos.
Xidmat ettim xonaqah shayxig`a qadrim bilmadi,
Dayri piri bandasimenkim, erur bas haqshunos.
Ey Navoiy, kisvati faqru fano egniga sol,
Yo`qsa xirqang tengdurur gar atlas o`lsun, gar palos.
284
Tong emas gar chin yuzinda qahrdin mavjud emas,
Ko`zguning chunkim ko`runmak javhari ma`hud emas.
Dasht aro ohim sari etgan musofir yuzlanib,
Fahm qilmaykim erur ohim buxori dud emas.
Ko`ksum ochtim har taraf qildi gumon ul tiflkim,
Lolalar birla bezabmen, dog`i xun olud emas.
Ishq bozorida savdo ahlig`a juz naqdi vasl,
Har nafas bir ganj agar uchrar ziyondur, sud emas.
Vasli ichra demakim ushshoqini rad qildi yor,
Hech kim mendekki hijronidamen, mardud emas.
Mayda aksingdur, ko`z ondin olmasam, soqiy, ne tong,
Toki diydor o`lsa mandin mastlig` maqsud emas.
Zarbi ishqidin muzayyandur yuzumning oltuni.
Ey Navoiy, demagilkim sukkai behbud emas.
Ko`zguning chunkim ko`runmak javhari ma`hud emas.
Dasht aro ohim sari etgan musofir yuzlanib,
Fahm qilmaykim erur ohim buxori dud emas.
Ko`ksum ochtim har taraf qildi gumon ul tiflkim,
Lolalar birla bezabmen, dog`i xun olud emas.
Ishq bozorida savdo ahlig`a juz naqdi vasl,
Har nafas bir ganj agar uchrar ziyondur, sud emas.
Vasli ichra demakim ushshoqini rad qildi yor,
Hech kim mendekki hijronidamen, mardud emas.
Mayda aksingdur, ko`z ondin olmasam, soqiy, ne tong,
Toki diydor o`lsa mandin mastlig` maqsud emas.
Zarbi ishqidin muzayyandur yuzumning oltuni.
Ey Navoiy, demagilkim sukkai behbud emas.
285
Gar meningdur yor lo`li bo`lsa, shoh etmon havas,
Naylay ul shahniki har lo`lig`a bo`lg`ay hamnafas.
Shikva qilmon gar jafodin boshima yog`dursa tosh,
Toqatim yo`q elga qilsa bargi gul urmoq havas.
Yordin har necha bedod o`lsa aylarmen qabul,
Lek bo`lsa g`ayr birla multafit, maqbul emas.
Jonni qo`ymasmen chibindek la`li uzra rashkdin,
Ul shakar uzra chibin qilsam tahayyul xol bas.
Bu baloni ko`rmasun oshiqki, qilg`ay iltimos,
Vaslin oningkim, birov bo`lg`ay anga ham multamas.
O`z nigori mahmilidin qilmasun deb ko`z xato,
Ishq dashti ahlig`a har dam nido aylar jaras.
Ey Navoiy, ishq atvorida budur zulmkim,
Gul maqomi bazm o`lub, bulbul yeri bo`lg`ay qafas.
Naylay ul shahniki har lo`lig`a bo`lg`ay hamnafas.
Shikva qilmon gar jafodin boshima yog`dursa tosh,
Toqatim yo`q elga qilsa bargi gul urmoq havas.
Yordin har necha bedod o`lsa aylarmen qabul,
Lek bo`lsa g`ayr birla multafit, maqbul emas.
Jonni qo`ymasmen chibindek la`li uzra rashkdin,
Ul shakar uzra chibin qilsam tahayyul xol bas.
Bu baloni ko`rmasun oshiqki, qilg`ay iltimos,
Vaslin oningkim, birov bo`lg`ay anga ham multamas.
O`z nigori mahmilidin qilmasun deb ko`z xato,
Ishq dashti ahlig`a har dam nido aylar jaras.
Ey Navoiy, ishq atvorida budur zulmkim,
Gul maqomi bazm o`lub, bulbul yeri bo`lg`ay qafas.
286
Meni men istagan o`z suhbatig`a arjumand etmas,
Meni istar kishining suhbatin ko`nglum pisand etmas.
Ne bahra topqamen andinki, mendin istagay bahra,
Chu ulkim, bahrayi andin tilarmen bahramand etmas.
Netay huru pari bazminki qatlim, yo hayotimg`a
Ayon ul zahri chashm aylab, nihon bu no`shxand etmas.
Kerakmas oy ila kun shaklikim, husnu malohatdin
Ichim ul chok-chok etmas, tanim bu band-band etmas.
Kerak o`z chobuki qotilvashi majnunshiorimkim,
Buzug` ko`nglumdin o`zga yerda javloni samand etmas.
Ko`ngul uz charxi zolidin firibin yemakim, oxir
Ajal sarrishtasidin o`zga bo`ynungg`a kamand etmas.
Ul oy o`tlug` yuzin ochsa Navoiy tegmasun, deb ko`z
Muhabbat tuxmidin o`zga ul o`t uzra sipand etmas.
Meni istar kishining suhbatin ko`nglum pisand etmas.
Ne bahra topqamen andinki, mendin istagay bahra,
Chu ulkim, bahrayi andin tilarmen bahramand etmas.
Netay huru pari bazminki qatlim, yo hayotimg`a
Ayon ul zahri chashm aylab, nihon bu no`shxand etmas.
Kerakmas oy ila kun shaklikim, husnu malohatdin
Ichim ul chok-chok etmas, tanim bu band-band etmas.
Kerak o`z chobuki qotilvashi majnunshiorimkim,
Buzug` ko`nglumdin o`zga yerda javloni samand etmas.
Ko`ngul uz charxi zolidin firibin yemakim, oxir
Ajal sarrishtasidin o`zga bo`ynungg`a kamand etmas.
Ul oy o`tlug` yuzin ochsa Navoiy tegmasun, deb ko`z
Muhabbat tuxmidin o`zga ul o`t uzra sipand etmas.
287
Yo`q tama` ag`yordin gar dushman ermas yor bas,
Yordin no`sh istamon, nesh urmasa ag`yor bas.
Vasli bog`idin demangkim muddai gul termasun,
Tersa tersun, urmasa bag`rimg`a yuz ming xor bas.
Kimga qildim bir vafokim, ko`rmadim yuz ming jafo,
Ey ko`ngul, gar xud havasdur ishq bu miqdor bas.
Bo`lmasa og`zida may, yoxud ko`z ul guldin qizil,
Ohi otashnoki birla diydai xunbor bas.
Qasdima chekma hiloling tig`ini ko`p, ey sipehr
Kim, ul oyning tig` zulmidin bag`ir afgori bas.
Dahr bo`stonida gulgun xona qilsang orzu,
Bodai gulrang quyg`an kulbai xammor bas.
Ey Navoiy, so`zda ma`ni yo`qturur, ma`nida so`z,
Durri ma`ni istar o`lsang aylagil guftor bas.
Yordin no`sh istamon, nesh urmasa ag`yor bas.
Vasli bog`idin demangkim muddai gul termasun,
Tersa tersun, urmasa bag`rimg`a yuz ming xor bas.
Kimga qildim bir vafokim, ko`rmadim yuz ming jafo,
Ey ko`ngul, gar xud havasdur ishq bu miqdor bas.
Bo`lmasa og`zida may, yoxud ko`z ul guldin qizil,
Ohi otashnoki birla diydai xunbor bas.
Qasdima chekma hiloling tig`ini ko`p, ey sipehr
Kim, ul oyning tig` zulmidin bag`ir afgori bas.
Dahr bo`stonida gulgun xona qilsang orzu,
Bodai gulrang quyg`an kulbai xammor bas.
Ey Navoiy, so`zda ma`ni yo`qturur, ma`nida so`z,
Durri ma`ni istar o`lsang aylagil guftor bas.
288
Ishq aro eykim, firoq o`tig`a kuydung, g`am emas,
Shukr qil yoring agar ag`yor ila hamdam emas.
Ey ko`ngul, gar sen xarimi vaslidin mahrumsen,
Jong`a minnat qo`y, agar xud muddai mahram emas.
O`qunguz Farhodu Majnun dostonin zavq uchun
Kim, mening qissam kibi muhlik muhayyan ham emas.
G`urbatu bekasligim dardin ne bilgaykimki, ul
Men kibi sargashtau ovorai olam emas.
Mehri har dam, voykim, ko`nglumda mahkamrak bo`lur,
Garchi ul nomehribon o`z ahdida mahkam emas.
Anglamoq ramze gar istarsen bu dayr avzoidin
Boda ichkim, dayr piri ollida mubham emas.
Ey Navoiy, xalqdin ranjing ko`p ersa g`am yema,
Faqrning mun`imlig`i sarbi Maridin kam emas.
Shukr qil yoring agar ag`yor ila hamdam emas.
Ey ko`ngul, gar sen xarimi vaslidin mahrumsen,
Jong`a minnat qo`y, agar xud muddai mahram emas.
O`qunguz Farhodu Majnun dostonin zavq uchun
Kim, mening qissam kibi muhlik muhayyan ham emas.
G`urbatu bekasligim dardin ne bilgaykimki, ul
Men kibi sargashtau ovorai olam emas.
Mehri har dam, voykim, ko`nglumda mahkamrak bo`lur,
Garchi ul nomehribon o`z ahdida mahkam emas.
Anglamoq ramze gar istarsen bu dayr avzoidin
Boda ichkim, dayr piri ollida mubham emas.
Ey Navoiy, xalqdin ranjing ko`p ersa g`am yema,
Faqrning mun`imlig`i sarbi Maridin kam emas.
289
Zulfidur ko`nglimda har dam, oh chekmak sud emas,
Kim havog`a mushku anbar gardi butrar, dud emas.
Husni vasfin so`rmakim, ishqim kibi poyoni yo`q,
Mehridin ne deykim, ul sabrim kibi mavjud emas.
Yuz vafo ahd aylasang yo`qtur vafoyi ahdi shayx
Kim, sening ahdingg`a oyini vafo ma`hud emas.
Lablaring hajrinda jonim qasdig`a ko`z davrida
Nishlardur la`lgun, mujgoni xun olud emas.
Dog`i ishqin ko`ngluma qo`ydum, qanoat qilmadi,
Qalbi soyildekki, olib bir diram xushnud emas.
Anglag`il nobudini yuz qatla xushroq budidin,
Solikekim faqr aro budi aning nobud emas.
Shayx agar yopti Navoiyg`a eshik, rasvo debon,
Shukr erurkim, afvu rahmat eshigi masdud emas.
Kim havog`a mushku anbar gardi butrar, dud emas.
Husni vasfin so`rmakim, ishqim kibi poyoni yo`q,
Mehridin ne deykim, ul sabrim kibi mavjud emas.
Yuz vafo ahd aylasang yo`qtur vafoyi ahdi shayx
Kim, sening ahdingg`a oyini vafo ma`hud emas.
Lablaring hajrinda jonim qasdig`a ko`z davrida
Nishlardur la`lgun, mujgoni xun olud emas.
Dog`i ishqin ko`ngluma qo`ydum, qanoat qilmadi,
Qalbi soyildekki, olib bir diram xushnud emas.
Anglag`il nobudini yuz qatla xushroq budidin,
Solikekim faqr aro budi aning nobud emas.
Shayx agar yopti Navoiyg`a eshik, rasvo debon,
Shukr erurkim, afvu rahmat eshigi masdud emas.
290
Chok etib ko`nglumni ochilsun demak oson emas,
G`unchani emdo ochib gul aylamak imkon emas.
Dema zohidkim nedin hayronsen ul ruxsorig`a,
Olam ichra bir kishi topkim, anga hayron emas.
Qatra suvlardur ko`ngul o`tig`a taskin bergali
Kim, ul oy yog`durdi qoshi qavsidin paykon emas.
Hajri dashtida quyundekmen, vale ul men kibi
Xoksoru bodapaymo dog`i sargardon emas.
Garchi husnung ko`zgudin kirdi temur qo`rg`on aro,
Mehrdek oyinagun aflokdin pinhon emas.
Gul vafosizlig`laridin sharh etar ming doston,
El gumon qilg`an kibi bulbulda ming doston emas.
Ey Navoiy, ul paridin odamiyliq ko`rmasang
Ayb emas, ul hurdur yohud malak, inson emas.
291
Ko`nglum ichra dardu g`am avvalg`ilarg`a o`xshamas,
Kim ul oyning hajri ham avvalg`ilarg`a o`xshamas.
Ne sitamkim qilsa rahmi mahfiy ermas zimnida,
Emdi qilsa har sitam, avvalg`ilarg`a o`xshamas.
Demangiz Shirinu Layli oncha bor husn ichrakim,
Xo`bluqda ul sanam avvalg`ilarg`a o`xshamas.
Javridin erdi alamlar emdi tutmish o`zga yor,
O`lmishamkim, bu alam avvalg`ilarg`a o`xshamas.
Ishq aro Farhod ila Majnung`a o`xshatmang menn,
Kim bu savdoyi dijam avvalg`ilarg`a o`xshamas.
Ko`yining ehromidin ko`nglumni man` etmang yana,
Kim anga azmi haram avvalg`ilarg`a o`xshamas.
Ey Navoiy, qilma Jamshidu Faridun vasfikim,
Shoh G`oziyg`a karam avvalg`ilarg`a o`xshamas.
292
Har necha kuysam ul oy mehrimni paydo aylamas,
Aylasa ham o`lsam oni oshkoro aylamas.
Ishvasidin iltifot ahvolima zohir bo`lur,
Zorlug` ko`rguzsam andog` ishva qat`o aylamas.
Jong`a bir o`lmakchadur har kimga parvo qilmog`i,
Yana yuz o`lmakchakim qatlimg`a parvo aylamas.
Sho`xlug`lar birla sabrim xirmanig`a o`t solur,
Husn ila yolg`uz meni bedilni shaydo aylamas.
Qayda yuzlansam junun hangomasidur xalq aro,
Ul chu yetti ko`z uchi birla tamosho aylamas.
Aylamas to husn bir sendekni olam ofati,
Ishq bir mendikni ham olamda rasvo aylamas.
Men ayog`i tufrog`ig`a naqdi jon aylay nisor,
Ne ishimdurkim, qabul aylar ani, yo aylamas.
Naqdi islomim olib, bir jur`a tut, ey mug`bacha,
Bo`l ravonkim hech kofir bo`yla savdo aylamas.
Muddatidurkim, Navoiydur ayog`ing tufrog`i,
Poyibo`sung gar topar ortug` tamanno aylamas.
293
Labingdin ayru bag`ir laxt-laxt qonmu emas,
Bu qon nazar yo`lidin dam-badam ravonmu emas.
Yuzungni pardada desam nihon tongirg`amag`il,
Menimu qilmadi Majnun o`zi nihonmu emas.
Jahonu jon hazar etsa ne ayb g`amzangdin,
Baloyi jonmu emas, ofati jahonmu emas.
Ko`ngulga ko`yung aro rahm nevchun aylamading,
G`aribi telbamu yo zori notavonmu emas.
Ne ayb la`li labing hasratida jon bersam,
Hayot chashmasi yo umri jovidonmu emas.
Qadahni yaxshi to`la aylamaysen, ey soqiy,
Xumor mehnatidin holatim yomonmu emas.
Qadam Navoiyi mahzun boshig`a qo`ymas yor,
G`ubori rahmu emas, hoki ostonmu emas.
294
Gulshani iqboli xori mehnatig`a arzimas,
Bodai gulgun xumori nakbatig`a arzimas.
Lolaruhlar vaslida yuz yil kishi qilsa nashot,
Bir zamonlig` bilki dog`i furqatig`a arzimas.
Bahru kon naqdin agar yig`ding, vale yetgach ajal
Barchani solib ketarning shiddatig`a arzimas.
Har necha tersang yigitlikning bahori gullarin
Bir xazoni shaybi ohi xasratig`a arzimas.
Taxti izzat uzra nasb etsa birovni davri charx,
Azli ko`yining g`ubori zillatig`a arzimas.
Har necha davlat sahobi sochsa gavhar boshingga,
Anglakim, bir qatla barqi ofatig`a arzimas.
Hirqam olib rahn durdi dard ber, ey mayfurush,
Gar xarobot ahli sofiy ishratig`a arzimas.
Har zamon yore ketar, jonimni olg`il, ey ajal,
Kim hayot ahbobi dardi furqatig`a arzimas.
Kimsa birla tutmag`il ulfat, Navoiy, nega kim,
Ayrilurda menga bo`lgan holatig`a arzimas.
295
Qilding ofat barqidin jonimg`a o`t yoqmoq havas.
Tifl o`t yoqmoq uchun qilg`andek o`t chaqmoq havas.
Telba ko`nglum sho``lai ishqingni istar jon aro,
Uylakim ahli junun aylarlar o`t yoqmoq havas.
Yo mizojing tund ekandin, yo raqibing vahmidin
Boqa olmon, necha ko`z aylar sanga boqmoq havas.
Ishq jurmin bo`ynuma tuttum vale bu jurm uchun
Qilmading zulfung tanobin bo`ynuma taqmoq havas.
Sayli ashkim istaram ko`rsang vale ko`yung sari,
Istamon vayron qilur andishadin oqmoq havas.
Bazmi himmat ichra may ichsam qilurmen hazl uchun,
Charxning farqi uza rad ilgini qoqmoq havas.
Necha o`t yoqmoq havas qilg`ung Navoiy zaxmig`a
Anda bir qilsa bo`lur marham dog`i yoqmoq havas.
296
Ho`blar ming bo`lsalar, men xastag`a bir yor bas,
Anda mehr atvorining mnngdin biri gar bor bas.
Antmonkim har vafo qilsam jafoe qilmasun,
Har vafog`a ming jafo, gar aylamas izhor bas.
Har vafog`a ming jafo ham qilsa qilsun munchakim,
Yor anga mahrumu mahram bo`lmasa ag`yor bas.
Ey visol ahli, sizu izzat harimikim, manga
Hajr ko`yi itlari ollida bo`lmoq xor bas.
Men kimu no`shi labingdin istamak obi hayot,
Aylasa g`amzang sinoni qatl bu miqdor bas.
Ey ko`ngul, g`amgin esang kup quysa soqiy og`zingga
Zarfini sibqarmag`uncha qilmag`il zinhor bas.
Yuz balo kelsa boshingg`a sabr qilg`il, ey ko`ngul,
Yo xaloyiq ixtilotin qil Navoiyvor bas.
297
Olam ichra menga ul huri malaksiymo bas,
Ul qachon bo`lsa muyassar qadahi sahbo bas.
Gar shabiston ichida hojat esa sham` ila nuql,
Ham o`shul mohjabinu labi shakkarxo bas.
Naqdi jon bersamu la`li labidin qut olsam,
Umr bozorida men xastag`a bu savdo bas.
Kimga bu dast beribdurki senga, bergay dast,
Ayla bu fikri maholotni, ey shaydo, bas.
Gar budur hodisai davr xarobot ichra,
Xirqai choki bila durdi qadah polo bas.
Hashmat ahli xazu xoroda yoshunsunki, menga
Notavon jismi fano gardida nopaydo bas.
Ey Navoiy, yetaring yorg`a ermas mumkin,
Qilmasang ko`nglung aro g`ayri xayolin to bas.
Ul qachon bo`lsa muyassar qadahi sahbo bas.
Gar shabiston ichida hojat esa sham` ila nuql,
Ham o`shul mohjabinu labi shakkarxo bas.
Naqdi jon bersamu la`li labidin qut olsam,
Umr bozorida men xastag`a bu savdo bas.
Kimga bu dast beribdurki senga, bergay dast,
Ayla bu fikri maholotni, ey shaydo, bas.
Gar budur hodisai davr xarobot ichra,
Xirqai choki bila durdi qadah polo bas.
Hashmat ahli xazu xoroda yoshunsunki, menga
Notavon jismi fano gardida nopaydo bas.
Ey Navoiy, yetaring yorg`a ermas mumkin,
Qilmasang ko`nglung aro g`ayri xayolin to bas.
298
G`amzangg`a kishi nazzora qilmas,
Kim bag`rini pora-pora qilmas.
Dardimg`a agarchi yo`q shumora,
Ishqing muni ham shumora qilmas.
Bechora meni dengiz g`am ichra
Kim, yor g`amig`a chora qilmas.
Qilg`anni jahong`a ohu ashkim
Charx aylamasu sitora qilmas.
Ish qildi ko`ngo`lga dardi hajring
Qim, shishaga sangi xora qilmas.
Topmas kishi dahr bazmida kom
Kim, majma`idin kanora qilmas.
Xilvat aro kirgali Navoiy,
Juz maxlasin istixora qilmas.
Kim bag`rini pora-pora qilmas.
Dardimg`a agarchi yo`q shumora,
Ishqing muni ham shumora qilmas.
Bechora meni dengiz g`am ichra
Kim, yor g`amig`a chora qilmas.
Qilg`anni jahong`a ohu ashkim
Charx aylamasu sitora qilmas.
Ish qildi ko`ngo`lga dardi hajring
Qim, shishaga sangi xora qilmas.
Topmas kishi dahr bazmida kom
Kim, majma`idin kanora qilmas.
Xilvat aro kirgali Navoiy,
Juz maxlasin istixora qilmas.
299
Qilmon ul bebok kesgan na`lni o`pmak havas,
Kim samandi na`lini o`pmak muyassar bo`lsa bas.
Olam ahlig`a yetar faryodu ohim har kecha,
Voykim, yo`qtur manga olamda bir faryodras.
Uyla kuydi hajr aro jismimki yo`q andin asar,
Qayda topilsun asar chun no`sh do`zax ichra xas.
Ko`p sobuh etsam ne tongkim, sofu sodiq xaylidin
Bodadek bir hamdamim yo`q, subhdek bir hamnafas.
Jam` etar ovoralarni choklik ko`nglum uni,
Yo`ldin ozg`anlarni ul yanglig`ki afg`oni jaras.
Gulshani vasl istagan ko`nglum qushig`a tordur,
Charx yuz ming ravzani birla agar bo`lsa qafas.
Bersa ul guldin xabar xohi sabo, xohi shamol,
Desa payg`ambar xadisin xoh Buzar, xohi Anas.
Hirqa uldurkim, kecha kirsang chubulg`an torig`a,
Bog`lag`an o`zni agar hud Shahna bo`lsun, gar Asas.
Ey Navoiy, olam ichra benavolig` ko`rmadi,
Ulki hargiz qilmadi olam elin ko`rmak havas.
300
Bizga ul mahvash tiliyu ko`ngli birla yor emas,
Ko`ngli ichra har nekim, aning tilida bor emas.
Tilga kelgan ko`nglum o`tinkim, menga ul bag`ri tosh
Til bila g`am yer, ko`ngul birla vale g`amxor emas.
Qo`ngli o`zgadur, tili o`zga, ne chora qilg`amen,
Ko`ngli yuz fikru tili birla biri izhor emas.
Ne tilim, ne ko`nglum ahvolin bilur ul sho`xkim,
Ko`ngli g`am neshi, tili oh o`tidin afgor emas.
Yor uldurkim, tiliyu ko`ngli oning bo`lsa bir,
Kim tili o`zgayu ko`ngli o`zgadur ul yor emas.
Kimki ko`nglin istamas g`amgin tilini asradik,
Kim tilin tiyg`an kishining ko`nglida ozor emas.
Demakim dardingni sharx et, yo ko`ngul, yo til bila,
Ko`nglum ermasturmu behud, yo tilim inkor emas.
Qaysi til birla deyin, ko`nglum tilaydur xonaqah,
Kim tilu ko`nglum aro juz kulbai xammor emas.
Shoh madhida Navoiy ko`ngli ganju til kalid,
Yo`qsa ko`ngliyu tilida nuktayu guftor emas.