Òîï ðåéòèíã www.uz
FAVOYID UL-KIBAR

ALIF HARFINING OFATLARINING IBTIDOSI «FAVOYID»DIN

1
Ey, yetti manzar tarhig`a me`mori sun`ungdin bino,
Masnu`lar foniy, vale maslubi soni`din fano.

Chekmay malak lutfung kuni juz zikr ila tasbih uni
Odam debon qahring tuni har dam «zalamno rabbano».

Hamdingg`a har ko`tah nazar ham gungu lol o`lg`ay magar
Chunkim demish xayrul bashar ul yerda louhsi sano.

Jinsi bashar yo`q ogahing, xurshid xoki dargahing,
Ko`k mahd aro tifli rahing yetti atou to`rt ano.

Faqr ahli istab qurbating, ahli g`ino ham toating,
Etkanga dog`i furqating ne faqr nofi`, ne g`ino.

Vaslingda ishrat xo`b erur, ayshu tarab marg`ub erur,
Sensiz manga matlub erur tanda alam, jonda ano.

Ishqingda bir devonalig`, shavqingda bir farzonalig`,
Ag`yordin begonalig` aylab o`zungga oshno.

Jurmu gunahlardin o`tub, kelturma yuzga qo`rqutub,
Lola agar sog`ar tutub, musicha gar qilmish zino.

Bordur Navoiy bekase, ishq ichra andoqkim xase,
Chun o`rtading ani, base, kuydurma do`zaxda yano.

2
Ravshandururki mehr, yuzungdin olur safo,
Yo`qsa, ne vajh ila qamar andin topar ziyo.

G`arqi muhiti ishqing edi jon ila ko`ngul,
Ul damki, ruh emas edi tan birla oshno.

Gulda yuzung latofatidin range ko`rmasa,
Bulbulg`a ne edi bu fig`on birla, bu navo.
Bir zarra og`zi ramzini har kimki angladi,
Yo`li adam tariqiduru, zodi rah — fano.

Ul zindadil hayoti abad vaslidin topar,
Kim nishi g`amni no`sh deru dardni davo.

Lomeki, vasl ayog`ig`a topmishtur ittisol,
Ul lomdurki, o`rtag`a olmish ani balo.

O`zdin qutul, Navoiyu maqsadg`a yetki, qush
Etmas chamang`a, bo`lsa qafas ichra mubtalo.

3
Ey, nechukkim, durni maxfiy asrabon Ummon aro,
Gavhari ishqini pinhon asrag`an inson aro?!

Chunki insonni bu gavhar birla aylab bahramand,
Sarfaroz aylab maloyik xayli birla jon aro.

Allamal insong`a chun aylab musharraf yer berib,
Taxti johu ishrat uzra ravzan rizvon aro.

Uylakim, taxt ahlig`a dushmandin o`lmaydur guzir,
Ul xalifa birla dushmanlig` solib shayton aro.

Makridin xorij qilib, mulki dinu aylab nasib,
Qarnlar sargashtayu ovoralig` davron aro.

G`urbatu yolg`uzlug`u mahzunlug`u hasrat bila
Har zamon yuz ming balo ichra solib hijron aro.

Buyla chun rad aylagandpn so`ng yana aylab qabul,
Voli aylab olam otlig` kulbai ahzon aro.

Bu qabulu rad aro hikmatni kimsa anglamoq
Xayli inson ichra sig`mas xayyiz imkon aro.

Ey Navoiy, sen chu qulsen, qullug`ungni yaxshi bil,
Fikrating raxshig`a javlon berma bu maydon aro.

4
Xudoyo, zalol ahlig`a rahnamoyo,
Yuzung jilva aylarga ash`yo maroyo.

Angakim atoyo, tilar sendin ehson,
Navo istaganlarga sendin atoyo.

Asireki, zikringni aylab hadya,
Beribsen xalosig`a yuz ming hadoyo.

Falakda davoyirki, rasm etti sun`ung,
Jahon ganjidek anda yuz ming zavoyo.

Sen etmay qazo, bo`lmay ijrosi mumkin,
Jahon korgohida o`tgan qazoyo.

Sening kibriyong ostonida yakson,
Agar xud salotin va gar xud raoyo.

Navoiyni bu jurmu isyonda bilmon
Ki, qo`yg`ungmudur yo chiqarg`ungmu, oyo.

O`z ilgida chun hech yo`q ixtiyori,
O`ziga ani qo`ymag`aysen, xudoyo.

Gunahbaxshi sen bo`lg`ilu jurmpo`shi,
Shafoatgarilik xayrul baroyo.

5
Ey, ko`ngul ichra mayi vasling uchun kom tamanno,
Jong`a ham furqating o`ti aro bu xom tamanno.

Garchi vaslingni tilab, jonim aro qolmamish orom,
Lek topmish bu hazin jon aro orom tamanno.

Tunu kun bazmi visoling aro usruklar elidin
Meni labtashnai maxmurg`a ber jom tamanno.

Garmro`larg`a agar hamqadam o`lmoqqa hadim yo`q,
Ham alarning so`ngicha urg`ali bir gom tamanno.

Kimki ul vahmu xayoli aro zotingni kiyurdi,
Qilmadi g`ayri xayolot ila avhom tamanno.

Munglug` ollingg`a kelibmen, manga rahm aylaki,bo`lmas
Shohdin buyla gadolarg`a juz in`om tamanno.

Tong emas bodiyai ishqinga kirmakki, qilibmen
Bog`lamoq Ka`bai ko`yung sari ehrom tamanno.

Holim og`ozini bilmon, karam et rahm qilibkim,
Qilmisham xayr ila ko`ying sari anjom tamanno.

Nuru zulmatni Navoiy netar, ul yuz keraku zulf
Kim, budur ko`nglida gar subhu gar shom tamanno.

6
Zihi, tojinga gavhari kibriyo,
Bu gavhardin ofoq topib ziyo.

Quyosh chiqqach, andoqki itkay nujum
Ko`runmay, sen o`lg`ach ayon, anbiyo.

Urujungda aynul yaqin ahlining
Ko`ziga g`uboring bo`lib to`tiyo.

Quyoshning shioi xututin Masih,
To`quy olmayin hujranga bo`ryo.

Sening millatingdin chu topib sharaf,
Saodat libosi kiyib ashqiyo.

Qilib toshu tufrog`ni oltunki, bor
Sening korgohingda bu kimyo.

Sanga ummat o`lmag`ni istab rusul,
Vale biz sarafroz o`lub holiyo.

Kelib sidqing ollida siddiqlar,
Aningdekki, siddiqu ahli riyo.

Navoiy netar qoba qavsayn, agar
Topa olsa qoshnng kebi ikki yo.

7
Zihi, hiloling o`lub oy boshig`a tig`i balo,
Bir olmasiz ikki yorg`on senu quyosh masalo.

Tutub sanga chu mayi lutf soqiyi rahmat,
Shafoating urub ikki jahon eliga salo.

Risolating damidin shar`i ko`zgusiga jilo,
Siyosating o`tidin kufr rohibig`a jalo.

Ham  ahli  ravzag`a firdavs sensizin chahi vayl,
Ham ahli vayl ishi hajring o`tida vovaylo.

Xumor dofii bo`lg`aymu soqiyi kavsar,
Bu dayr ichinda mayi ishq ichmaganga to`lo.

Tilimda zikringu ko`nglumdadur xayoling, shukr
Ki, bori sensiz emas suhbatim xalou malo.

Navoiy o`ldi, base, xoru past xas yanglig`,
Sening yo`lungda esa, bas, anga bu izzu alo.

8
Qishiki istasakim, yetmagay malolat anga,
Kerakmas ahli jahon birla zavqu holat anga.

Gar odame malak o`lsaki, qilmasun ta`rif,
Agar kishi desakim, yetmagay xijolat anga.

Yomonni demaki, izlol etar ekin shayton,
Degil: fasodda mundin yetar zalolat anga.

Chu derlar insonni mushtaq o`ldi nisyondin,
O`zinu ahdin unutmoq etar dalolat anga.

Bilurki, ro`zi anga haq berur, o`zidekning
Bo`lur chu bandasi, bois erur razolat anga.

Demaki, ilmda  kelmish malakdin ul afzun
Ki, devdin dog`i afzun erur jaholat anga.

Birov amonatini asray olmas, archi erur
Xudoy amonatini asramoq havolat anga.

Chu bo`ldi nutq ila mumtoz barcha hayvondin,
Ham oxir ul hayvondin erur maqolat anga.

Bu zulmlarki, ul aylar, ne aylagay nogah
Aning hisobida haq aylasa adolat anga.

Navoiy og`zida na`m al-vakil erur zikring,
Surug` kuni karamingg`a buyur vakolat anga.

9
Necha ko`nglum pora bo`lsa, rahm qilmas yor anga,
Necha bag`rim bo`lsa qon, boqmas dame dildor anga.

Bir yuguruk tifl erur kirpiklarim ichinda yosh
Kim, yiqilib sonchilibtur har tarafdin xor anga.

Nomam eltur qush agar mazmunin aytib qilsa sharh,
Sochqay o`t qaqnus kebi ming chok o`lub minqor anga.

La`ling ollida chekar el jonini olg`ach ko`zung,
Vah, ne sharbatdur labingkim, jon berur bemor anga.

Aql uyi sari inonin boshlamoq, nosih, ne sud,
Telbakim, dasht uzra markabdur buzug` devor anga.

Tortasen isyon yukin, xam qil qading toatqakim,
Yuk og`ir bo`lsa, ruku` ul dam bo`lur nochor anga.

Umri g`aflat uyqusi birla tilarsen kechsa oh,
Ko`z yumub ochquncha kimning e`timodi bor anga.

Men xud o`ldum, ey sabo, ko`nglumni ko`rsang ko`yida,
Chiqma andin, deb nasihat qilg`asen zinhor anga.

Zor ko`nglum tushkali hajr o`tidin g`am changiga,
Ey Navoiy, o`xshashur ham ud anga, ham tor anga.

10
La`ling ul o`tki, ko`ngul mijmar anga,
Yo ko`ngul durju labing gavhar anga.

G`amidin ayru emonkim, tutmish
Uns bu xotiri g`amparvar anga.

Zordur telba ko`ngulkim, ko`runur
Har dam ul hur pariy paykar anga.

Qon ko`nguldin ne ajab turmasakim,
Kirpiking har dam urar nishtar anga.

Hajr o`tidin tanim ul nav` kuyar
Kim, erur ostida kul bistar anga.

Hajridin holim erur andoqkim,
Bo`lmag`ay ko`rmagucha bovar anga.

Dahr xush gulshan erur, naylaykim,
Yo`q vafo gullaridin zevar anga.

Jon olurda g`ami hajr, ey soqiy,
Choradur boda bila sog`ar anga.

Yuzi vasfig`a Navoiy tushmish,
Bargi guldin yasangiz daftar anga.

11
Vah, ne hol o`lg`ayki, kelgach ul buti zebo manga,
O`zga qilg`ay hol har dam ul qadi ra`no manga.

Ne ajab, o`lsamki aylab toza ruhin, xalqning
Ruh zoyil aylagay ul husni ruhafzo manga.

Shukr erur, ey ko`zki, har o`qkim otar ul qoshi yo,
Yo sangadur, yo bag`irg`a, yo ko`ngulga, yo manga.

Aylagay bir damda yuz dayri ko`han tarkin Masih,
Ko`rsa zulmekim qilur ul dilbari tarso manga.

Ey ko`ngul, itkilki har devonalig`kim aylasang,
Ul pariyvash ishqida, oxir kelur g`avg`o manga.

Noumid o`lsam, vale nav`i ummidim dog`i bor,
Barcha ushshoqig`a rahm etmak ul oy, illo manga.

Ikki zulfi tobu pechidin buzuldum, negakim
Xonumon aylar qora har lahza ul savdo manga.

Soqiyo, ahbob hajri qatlim aylar — boda tut
Kim, bu qotil zahr taryoki erur sahbo manga.

Dema, ne erkin Navoiyning jilavdor o`lmag`i,
Vah, ne erkim, har nekim hukm etsa ul mirzo manga.

12
Qachon otsa ul g`amza novak manga,
Kelur gar ming o`lsa yako-yak manga.

Yaqo chokidin hajr tashrifini
Ko`rungkim, yelak bo`ldi ko`nglak manga.

Firoq ichra, jonu ko`ngul, siz keting
Ki, bo`lmish zarurat bu emgak manga.

Ne zulfungni qasdimg`a dom aylading,
Bas, aning chu bir tori ilmak manga.

Chu sensiz tirik qolmisham, yaxshiroq
Bu yanglig` tiriklikdin o`lmak manga.

Necha bevafolarg`a ko`prak vafo
Qilursen, yetar javr ko`prak manga.

Netib o`lmayin, ey Navoiyki, zulm
Qilur barcha mirzoyu miyrak manga.

13
Agarchi yo`q talabingdin dame qaror manga,
Irodat emgagidur bu, ne ixtiyor manga.

Visol davlatin ul kun o`zumga jazm ettim
Ki, hajr g`ussasin etti havola yor manga.

Chu yor ko`nglida bo`lsam, balo manga yovumas,
Bu vajh ilaki, temurdin bo`lur hisor manga,

Ne bilsun ul kishikim, chekmamish firoq tunki
Ki, ne sifat kechadur tiyra ro`zgor manga.

Qochib adamg`a boray aqlu fahmu donishdin,
Vatan borinda bu yot el aro ne bor manga.

Buyurmag`il yana sabr, ey tabib, tengri uchun
Ki, ushbu sharbat emas emdi sozvor manga.

Navoiydek qadidin qilsam o`lgali ohang,
Biyik maqom topibon yasang mazor manga.

14
Chog`irg`a tushkali yo`qtur qaroru xob manga,
Chu o`tqa tushtum, emas ayb iztirob manga.

Hamisha mastu xarob ul sifat yururmenkim,
Ko`rub tahayyur etar olami xarob manga.

Boqib tabassum etar piri dayru mug`bacha ham,
Bu dayr aro kular alqissa shayxu shob manga.

Chu mast edim, manga ta`sir qilmadi, garchi
Malul bo`ldilar etmakdin ehtisob manga.
Duoi subh bila boda tarkin istarmen,
Tilar sabuh xumor aylabon, azob manga.

Nechaki maykada ichra ayog`yalang, yaqo chok,
Icharga durdi qadah har taraf shitob manga.

Ichursa jomi hidoyat, navo tuzub jome,
Navoiy, anda magar bo`lg`ay ijtinob manga.

15
Ul oy kularga erur, yuz ajab, tarona manga,
Borisi qoshida maks etkali bahona manga.

O`qi yaralarini ko`ksum ichra asrarmen
Ki, har biri erur ul sho`xdin nishona manga.

Zabonalar yaralardinki chiqti, holimni
Demakka hol tili bo`ldi har zabona manga.

Bir oh o`ti bila ishq ahlin uyla kuydurayin
Ki, qolmag`ay kishi ishqi shariki yona manga.

Ko`ngulda xolidin ul xat muhabbati tushti,
Giyohi fitna ko`kartur bu turfa dona manga.

Sipehr gunbadi ichra netib qadah ichmay
Ki, bo`ldi mujibi hayrat bu korxona manga.

Navoiyo, meni Farhod dema yo Majnun,
Nedinki, hojat emas bog`lamoq fasona manga.

16
Tori zulf o`lg`ali dilband sanga,
Bo`ldi jon rishtasi payvand sanga.

Ham shakardur labingu ham xandon,
Yarashur asru shakarxand sanga.

Xo`blar mayli ko`ngul qilmadikim,
Emas erdi biri monand sanga.
Ey ko`ngul, g`unchasining hasratidin
Tushdi parkand uza parkand sanga.

Vahki, zanjiri junun zulfungdin
Mubtalo barcha xiradmand sanga.

Men kebi hajrg`a qolg`ay, ey vasl,
Har kishi bo`lmasa xursand sanga.

Sen ekinsenmu, Navoiy, telba,
Yo`qsa, bergan kishilar pand sanga.

17
Zihi, ahli din qatli oyin sanga,
Ne oyindur, ey kofiri Chin, sanga.

Yuzung maydin o`ldimu gulgul, vayo
Sochar charx gulbargu nasrin sanga.

Erur g`uncha og`zingki, kulganda bor,
Iki barg iki la`li rangin sanga.

Labing joni shirin kebi bo`ldikim,
Fido bo`ldi yuz joni shirin sanga.

Daming, ey ko`ngul, elni oshiq qilur,
Magarkim, berur ishq talqin sanga.

Desang ishq dashtini qat` aylayin,
Kerakmas buyla aqli xudbin sanga.

Navoiy, bu husni kaloming bila
Emas hojat ehsonu tahsin sanga.

18
Telba ko`nglum yorasi hadsiz tani uryon aro,
Uyladurkim, yer tutar devonae vayron aro.

Buki, la`ling nuktasi har dam o`lukni tirguzur,
Kirdi Ruhulloh, magar ul chashmai hayvon aro.

La`l yozilg`on kebidur la`l aro qilsang nazar,
Ko`zki hayratdin tikibmen ul labi xandon aro.

Qatra su ichra, degaykim, bargi gulning aksidur,
Qatra qonim rangini kim ko`rsa ul paykon aro.

Qomating yodida ko`nglum ichra har keskan alif,
Rost bo`lmish ul alifdekki, yozilg`ay jon aro.

Jon fidong o`lsun, habibimkim, hamono bor edi,
Qasdi mahluqot aro insonu sen inson aro.

Ey Navoiy, istasangkim o`lmagay el darddin,
Dardi holingni dema nazm  aylabon afg`on aro.

19
Soqiyo, naqdi hayotim javharidur jom aro
Kim, erur jom ichra may, aksing mayi gulfom aro.

Lojuvardi charx jomida shafaqdin quydi may,
Quy shafaqgun bodasin ham lojuvardi jom aro.

Mast o`lub bir dam shabob ayyomini tut mug`tanam
Kim, yigitlik dam-badam o`tmakdadur ayyom aro.

Bir zamon ayrilma ahbobi neku farjomdin
Kim, erur oxir judolig` dahri nofarjom aro.

Bo`lmasa ashrof sofiy, no`sh bazmi xushturur,
Mastlig` dayr ichra ham arzoli durdoshom aro.

Chun qotiq hangomadur rihlat, icharmen tunu kun
Kim, o`zumni aylagaymen bexud ul on hangom aro.

Dahr no`shi komig`a bo`lma, Navoiy, g`arrakim,
Tegmasun nokomlig`ning neshi andin kom aro.

20
Mir`oti husnung tiyradur bu ohi dardolud aro,
Ravshanlig`i mumkin emas, chun sham` qoldi dud aro.

Butkanga o`xshar, degasen, har yon qizil gul uzra barg,
Har saridin paykonlaring bu jismi xunolud aro.

Shomi g`am ohim dudidur, ul dud aro har yon sharar,
Bilgil, nuhusat anjumi bu shomi qirandud aro.

Xo`y qatrasidin g`arq erur xoling savodi, vah, netar
Bir tiyra kavkab fitnasi yuz axtari mas`ud aro.

Ochting chu zulf ul ikki ko`z haryon xadang otmoq ne tong
Kim, qolmish ikki turki chin hinduyi noma`dud aro.

Ul ko`y qasdi etmisham, ey voiz, ani man` etib
Har dam dema jannat so`zin, so`z solmag`il maqsud aro.

Qochsa Navoiy shayxdin piri mug`on sari, ne ayb
Kim, bor tafovutlar, base, maqbul ila mardud aro.

21
Savodi xoli aning la`li ruhparvar aro,
Magarki murcha nisfi uzuldi shakkar aro.

Ko`ngulda nuqtai xoling xayoli to`sh-to`shdin,
Yog`in asarlaridur nuqta-nuqta axgar aro.

Yuzungda qatrae xo`y kasrati orasida xol,
Birisi munkasif o`lmish bu xayli axtar aro.

Kecha ne nav` yumay kirpiking xayolida ko`z,
Mangaki, igna butar tongg`a tegru bistar aro.

Bu o`tki, mendadurur, do`zax ichra qochqay xalq,
Kiyursalar meni oshub birla mahshar aro.

Qadah keturki, falak javridin amon hirzi,
Zamona yozmadi juz davri jomu sog`ar aro.


Navoiy, ayla makon charx gulshanin, ya`ni
Ki, chug`z bo`lma bu vayronai muhaqqar aro.

22
Yor labi aksi tushub jom aro,
Bodag`a jon ta`mi berur kom aro.

Baski ko`ngul og`zi xayolidadur,
G`unchadek o`lmishdurur andom aro.

Hajr aro ko`rguz desam ul yuzni, der:
Mehr qachon jilva qilur shom aro?

Dema, nedin ko`nglunga oromdur,
Muttasil ul zulfi dilorom aro.

O`zga ko`ngullar qushin aylarga sayd,
Bog`ladi ko`nglum qushin ul dom aro.

Mast chiqib dayrdin ul mug`bacha,
Tafriqa soldn yana islom aro.

O`tda Navoiy kuyadur ko`rgali
Xolin aning orazi gulfom aro.

23
Bir oy o`tti meni mahzung`a, bir oy intizorinda
Ki, ne ko`nglum erur hushinda, ne hushum qarorinda.

Ichim furqat balosinda, toshim hajr ibtilosinda,
Tanim ishq iztirobinda, o`zum shavq iztirorinda.

Yuzung hajrida tufrog` o`ldum ul yanglig`ki, yel qo`pqoch,
Quyosh chiqsa, padidor o`lmag`ay jismim g`uborinda.

Yuzung maydinki gulgul bo`ldi, yo`q jannatda ul gullar
Ki, bir-bir ochilibdur olami husnung bahorinda.

Degaykim: bo`stonafro`z ichida tuxmi sochilmish,
Biravkim xollar ko`rsa, uzoring lolazorinda.

Tishing shavqida g`altonlig` aro yuz go`shada qolg`ay,
Agar inju o`zin solsa, duri ashkim qatorinda.

Mayi vasling qanikim, nash`asi jismimg`a jon bergay,
Bu yanglig`kim, o`lum holinda  men hajring xumorinda.

Mening yo do`stning jurmi dema ishqimnikim, ermas
Mening ham ixtiyorimda, aning ham ixtiyorinda.

Quyosh chiqqandek o`lg`ay, tiyra tun ichra ul oy kelsa,
Navoiyning firoq ichra qorarg`an ro`zgorinda.

24
Gul kerakmastur menga,  majlisda sahbo bo`lmasa,
Naylayin sahboni, bir gul majlisaro bo`lmasa.

Bazm aro xushtur qadah kavkab, vale ermas tamom,
Mutribi  xushlahjai xurshid siymo bo`lmasa.

Mehru  mohu  mushtariyu zuhra chun qildi tulu`,
Hech nahs axtar tulu`i anda qat`o bo`lmasa.

Muncha bo`lsa ham muyassar, jam` emas xotir hanuz,
Toki mug` ko`yida bir mahfuzi ma`vo bo`lmasa.

Chun bu yerda ichkaridin rust bog`landi eshik,
Odam ermas ul kishikim, bodapaymo bo`lmasa.

Xushturur bu nav` amniyat, vale aqshomg`acha
Gar falakdin bir xiyonat oshkoro bo`lmasa.

Har kishiga umrida bu nav` bir kun bersa dast,
To abad g`am yo`q agar bo`lsa yana, yo bo`lmasa.

Umr bazmida nashot asbobi dilkashdur, base,
Gar havodis shahnasidin anda yag`mo bo`lmasa.

Ey Navoiy, gar nasibingdur abad umre, kerak
Xotiringda yordin o`zga tamanno bo`lmasa.

25
Yuzi ollida gul, nazzora qildim, xo`b emas ancha,
Qadi qoshig`a boqtim, sarvg`a marg`ub emas ancha.

Habibim ishqida devona bo`lg`anda, pariy dog`i
Ko`zumga jilva qildi, borlar mahbub emas ancha.

Bo`lubmen yorg`a tolib va lekin hurg`a zohid,
Muni men istamasmenkim, manga matlub emas ancha.

Iti o`ltursa ham, ko`prak sog`inurmen raqibidin,
Nedinkim, xotirimdin bu pariy maslub emas ancha.

May ichsam behisob, eskarmayin kavsar suyin, yo`q ayb,
Fano kasbida bu ollimda chun mahsub emas ancha.

Junun ko`nglumga Majnundin erur g`olibroq, ey oqil,
Taaqqul aylasang savdog`a bu mag`lub emas ancha.

Agar zuhdi riyoiy ahlidin kufr ahlini ko`proq
Sog`insam ayb emaskim, bu manga ma`yub emas ancha.

Ko`zum ashkini yo`q, lekin qurutmoq bahrni mumkin
Ki, xilqat vajhidin tab`i munung martub emas ancha.

Navoiyg`a keraktur yor, gul bulbulg`a bo`lsunkim,
Yuzi ollida gul, nazzora qildim, xo`b emas ancha.

26
Sohiredur ul ko`z, ammo xoli hindu ostida
Nuqtadur oraz uza, yo`q ersa, jodu ostida.

Son`din  ko`rdik zanaxdon  ostida  fikrat  chog`i,
Kimki ko`rmaydur bilurin dasta ko`zgu ostida.

Ichsa may, jismi safosidin ko`runur to borur,
La`l agar tushsa, ko`rungandek suzuk su ostida.

Shohlar tojig`a loyiq tugmadur, gar bersa dast,
Go`yikim ko`rguzdi ul chobuk uzangu ostida.

Otashin gulning niholisin unut, ey  andalib,
Kuldin o`zga  gulxani bistar  solurmu ostida.

Jomi miynoe ilikdin qo`ymakim, bu shevasiz,
Kimsa xushhol o`lmadi bu toqi minu ostida.

Ey Navoiy, qayg`u tog`in may bila daf` aylakim,
Yaxshiroq tog` ostida qolmoqki, qayg`u ostida.

27
Fig`onki, hajridin o`ldi o`kush alam bizga,
Tarahhum etmadi ul mehri yo`q sanam bizga.

Fidosi jonu ko`ngul ayladuk, vafo ul oy
Qilib ulusqa, ravo ko`rdi dardu g`am bizga.

G`amidin o`ldigu ul isaviy dam aylamadi,
Iyodat aylagali ranja bir qadam bizga.

Bitidi har sari ushshoqig`a vafo bitigin
Magar, ushaldi yetishkan zamon qalam bizga.

May el bila ichibon, bizni xokirah aylab,
Fig`onki, to`kmadi durdi piyola ham bizga.

Fano mayini agar piri dayrdin topsaq,
Sinuq safol ko`p ortuqki, jomi Jam bizga.

Navoiy usruk esa subhu shom, tonglamakim,
Azalda kilki qazo chekti bu raqam bizga.

28
Yorlardin qilibon ram go`yo,
Bo`ldung ag`yorg`a hamdam go`yo.

Xayli ushshoqki, mardud etting,
Bormen ul xaylda men ham go`yo.

Dudi oh ichra qora kiymishlar,
Bo`ldi ishq ahlig`a motam go`yo.

Buki, devona ko`ngul sevdi pariy,
Bevafodur bani odam go`yo.

Girdibolisht anga xurshid o`ldi,
Ul erur Isoi Marüyam go`yo.

Olam asbobi uchun g`am yemagil,
Arzimas bunchag`a olam go`yo.

Ey Navoiy, buki, aylandi habib,
Yo`qtur ul zaxmg`a marham go`yo.

29
Chiqmaq usruk dog`i ul kofiri bebok balo,
Mastlig`din yaqo ham aylamagi chok balo.

O`lturur qahriyu lutfi, bas erur bo`lg`anda
Ul pariy chehra g`azabnoku tarabnok balo.

Yuzu qaddi gul ila sarvni o`rtabki, erur
Ham xadi pok balo, ham qadi cholok balo.

Mehrn ruxsorng`a ko`z solsam o`larmenkim, bor
Zaqanidin yuzu manglayig`acha pok balo.

Raxsh surganda o`kush jonlar erur xokirahing,
Ko`rmadi sen kebi hargiz kurrai xok balo.

Kim balodin qocha olg`ayki, qilib davr aylar
Xalq boshi uza parvizani aflok balo.

Lam`ai orazidin kuysa Navoiy ne ajab,
Torta olg`aymu choqin yo`lida xoshok balo.

30
Do`st bo`lmas gar jamol ahliga jon qilsang fido,
Dushmani jondur agar jonu jahon qilsang fido.

Xasta joningg`a baloyi jovidondur qotile
Kim, tamannosig`a umri jovidon qilsang fido.

Ey ko`ngul, ko`rsang labu qaddin, kerak shukronag`a
Javhari joning bila naqdi ravon qilsang fido.

Dedi: kelgum so`rg`ali, ey ishq, jonim asrag`il,
Kim kerakkim, kirgach ul nomehribon, qilsang fido.

Umrg`a yo`q e`timod, ey xasta jon, o`zni kerak
Ul ko`ngul oromini ko`rgan zamon qilsang fido.

Jilva aylar har taraf bir mug`bacha, ey piri dayr,
Jonim olibsen, bil ani har qayon qilsang fido.

Ey Navoiy, kosh yuz joning bo`lub, jononadin
Istamay bir vasl, borin roygon qilsang fido.

31
Yor dardim so`rmayin ko`nglumni mahzun qildilo,
Jonim oshubini kam qilmoqdin afzun qildilo.

Bermayin zaxmin jigar qonig`a taskin gunae
La`li kulmak birla ashkimni jigargun qildilo.

Daf`i savdo istadim la`li mayidin bir yo`li,
Ul pariy savdozada ko`nglumni majnun qildilo.

Ey ko`ngulkim, sabr tog`in maskan etting, oqibat
Tund sayli ishq ul tog`ingni homun qildilo.

Besutung`akim sutun Farhod bo`ldi, qofi ishq
Ul sutunni Besutun ostidag`i nun qildilo.

Nedur uchmoq joh ila, oxir falak Namrudning
Osmoni taxtu johin ganji Qorun qildilo.

Qatra xo`yluq orazing vasfin Navoiy qilg`ali
Lutfi tab` abyot nazmin durri maknun qildilo.

32
Vahki, bo`ldum ishq aro bir bevafog`a mubtalo,
Bo`lmasun ahli vafo mundoq balog`a mubtalo.

Anglag`ay majnunlug`u bedillig`imni har kishi
Kim, bo`luptur bir pariyvash dilrabog`a mubtalo.

Zohido, rasvolig`im ta`n aylading, jahd aylakim,
Bo`lmag`aysen ul ko`zi, qoshi qorog`a mubtalo.

Bo`lmayin begona yoru oshnodin chora yo`q,
Xoh bo`l begonag`a, xoh oshnog`a mubtalo.

Podsho birla gado holig`a kulsa, ne ajab,
Bo`lsa men yanglig` gadoe podshog`a mubtalo.

Bo`lmish ul kofir g`ami devona ko`nglumdin malul,
Hech kofir bo`lmasun men mubtalog`a mubtalo.

Soqiyo, may tutki, dardining davosi bodadur,
Hajrdin kim bo`lsa dardi bedavog`a mubtalo.

Kir xarobot ichrayu bo`l rindlar vobastasi,
Xonaqahda bo`lg`ucha ahli riyog`a mubtalo.

Ey Navoiy, yona ul badahddin bo`lsam xalos,
Ahd qildimkim, yona bo`lmay yonag`a mubtalo.

33
Falak nilufaridin chashmai mehr o`ldi gar paydo,
Yuzungda  nildin ul  chashma qilmish nilufar paydo.

O`qung ko`nglumga kirgach, qatra qonlar  oqti, kim ko`rmish
Nihol  andoqki,  ani tikkach-o`q bo`lg`ay samar paydo.

Achiq so`z birla bel qatlimg`a bag`lar, turfaroq bukim,
Nazarda ne og`izdur zohir andin, ne kamar paydo.

Labi shavqi ichimda, yuzda qon yoshim, ajab ermas,
Yuzinda la`l yutqanning bo`lur, derlar, asar paydo.

Ko`ngulni to parishon aylading, yuz barqi g`am sochti,
Nachukkim, o`tni qo`zg`arlar, bo`lur andin sharar paydo.

Erutti vasl sham`i ahli hijron tiyra avqotin,
Mening shomimg`a, vahkim, qilmadi davron sahar paydo.

Ajal qasrin hakimi sun`, bas, mushkil tilsim etmish
Ki, har kim anda kirdi, bo`lmadi andin xabar paydo.

Masihodin dam urmangkim,  habibim gardig`a yetmas,
Agar Jibrildek egnidin aning bo`lsa par paydo.

Navoiy ishqin, ey zohid, sening panding ayon qildi,
Bale, ayb o`lmag`uncha oshkor, o`lmas hunar paydo.

34
Manga ne manzilu ma`vo ayon, ne xonumon paydo,
Ne jonimdin asar zohir, ne ko`nglumdin nishon paydo.

Xirad maxfiy, badan foniy, ko`ngul g`oyib, tarab ma`dum,
Bori sahl erdi, bo`lsa erdi ul nomehribon paydo.

Shikebu sabru hush itmish, qaroru aqlu jon ketmish,
Ne g`am, gar bo`lsa ul oromi ruh, ul quti jon paydo.

Xayoli jonda paydodur, so`zi afg`onda paydodur,
O`zi ham netti, vah, ollimda bo`lsa bir zamon paydo.

O`lar holatdamen onsiz, tarabdin ko`rmayin o`lmay,
Demang, ta`jil ila ul umr bo`lsa nogahon paydo.

Qiyomat erdi onsizkim, yuz ochti, ey musulmonlar,
Bo`lung voqifki, bo`ldi fitnai oxirzamon paydo.

Kesar yuz naxlni har dam, qilur yuz sarvni xurram,
Taajjub, ko`rki, bu gulshanda ermas bog`bon paydo.

Hazar  qilmoq qazo  jallodidin bo`lmaski, yillardur
Qilur qatl, uylakim, ne tig` o`lur paydo, ne qon paydo.

Sanga jon shavqidin berdi Navoiy, yo`q ajaldinkim,
Ajal topquncha ermas ul zaifi notavon paydo.

35
Ul oy bu telba bila yormu ekin, oyo,
Zamiri ichra g`amim bormu ekin, oyo.

Bukim, firoqi o`zumdin xabarsiz etti meni,
O`zi birorta xabardormu ekin, oyo.

Ko`zum tobonig`akim shomi vasl surtarmen,
Uyubmu erkinu, bedormu ekin, oyo,

Men ul taraf bora olmon, ko`ngul kela olmas,
Meningdek ul dog`i bemormu ekin, oyo.

Kamandi zulfi gah ochilg`ach, uchti imonim,
Rasanmu, rishtai zunnormu ekin, oyo.

Chu xirqa bodag`a rahn o`ldi, bo`lmisham sargum,
Garovga navbati dastormu ekin, oyo.

Navoiy o`zlukidin kechti, dog`i qo`ydi qadam,
Bu yo`lda emdi sabukbormu ekin, oyo.

36
Orazu xolingni birdam ko`rmasam, ey dilrabo,
Uyladurmenkim, ko`runmas ko`zuma oqu qoro.

Hajr aro ra`no qading naxlin tilarmen tengridin,
Shomlar sham` istagandek xayr ahlidin gado.

Gar firoq ayyomining bilmon hisobin, ne ajab
Kim, yuzung hajrinda kunduz kecha yanglig`dur mango.

Barq emas, olamg`a yuz qo`ymishdur ohimdin sharar,
Ra`d emas, gardung`a chirmanmish fig`onimdin sado.

Boshing ol, ket o`z payi vaqtingg`a, ey shaydo ko`ngul
Kim, emassen xasta jonning hech dardig`a davo.

Necha oqqay ko`z yoshim, yetkur g`uborin, ey nasim,
Farzi ayn erur yasharur ko`zga solmoq to`tiyo.

Umr yeldek o`tmakin debsen magar, ey bog`bon
Kim, yaqosi choksiz gul butmadi bu bog` aro.

Jon topay, dersen, sabuhiydin, vale g`ofilki, subh
Chok etib ko`nglak, sening holingg`a tutmishtur azo.

Ey Navoiy, xasta ko`nglumga madaddur novaki,
Rost andoqkim, zaif elga berur quvvat aso.

37
Sarig` og`rig` bo`ldum, ey soqiy, xazoni hajr aro,
Qoni asfar mayki, bor har qatrasi bir kahrabo.

Yuzu jismimdur sarig` barge qurug`an shox uza,
Shoxu bargekim, qurub sarg`arsa, kim ko`rmish davo!

Ne marazdur buki, bir gulruh sharori ishqidin,
Bo`ldi sarig` lola ko`zum oqiyu dog`i qoro.

Sud emish ko`z tushsa asfar jinsi sari, vah, qani
Sarvinozimkim, sarig` gul bargidin kiymish qabo.

Sarg`arib qolmish havodis kojig`a hijron kuni,
Sir sarig` qushdekki, kunduz qolg`ay ul qushlar aro.

Shom ila subh ar sarig` og`rig` emaslar, bas nedur,
Tun sochin yoyib, quyosh yirtib yuzin, tutmaq azo.

Dardi tufroqqa nihon etti Navoiy jismini,
Topibon bir shusha oltun, dafn qilg`andek gado.

38
Kimsa hargiz ko`rmadi chun ahli davrondin vafo,
Ulki davron ofatidur, ne tama` andin vafo.

Jonu umrum uldurur, gar bevafo bo`lsa, ne tong,
Qayda ko`rmish kimsa hargiz umr ila jondin vafo!

Gar vafo qilsang, erur andinki, bordursen pariy,
Yo`qsa, kim olamda ko`rmish nav`i insondin vafo!

Vahki, davron ahlidin juz bevafolig` kelmadi,
Har nechakim, ko`rdilar men zori hayrondin vafo.

Chun vafo gulbargi dazron bog`ida ochilmadi,
Bejihattur kimki istar bu gulistondin vafo.

Kimsa ko`nglin, kimsadin istab vafo, oldurmasun
Kim, manga xud yetmadi ul ko`nglum olg`andin vafo.

Ey Navoiy, gar vafosiz chiqti ul sultoni husn,
Topting eldinkim, tilarsen emdi sultondin vafo.

39
Zihi anda makon topibki, yo`q mumkin makon anda,
Etib andaki, yetmas aqlu fahmi xurdadon anda.

Kishi bu nav` xilvatni nachuk qilg`ay taaqqulkim,
Haq anda mizbon bo`lg`ay, habibi mehmon anda.

Bu xilvat rozig`a nomahram o`lmag`liq tariqinda,
Malak bo`lg`ay hamon anda, bashar bo`lgay hamon anda.

Yiroqtin  anbiyo arvohi soyir posbon yanglig`,
Chu shah matlub ila bo`lg`ay, ne mahram posbon anda.

Nachukkim, mehmong`a tuhfa chekmak rasmi davr, bo`lg`ay
Ulusqa rahmati jovidi osori ayon anda.

Makon birla zamondin so`rmakim, yo`qluqda bor erdi
Zamon yanglig` makon anda, makon yanglig` zamon anda.

Nishon, eykim, tilarsen aqldin mundoq ishonlarni,
Nishon kim aytqay, aql o`lsa benomu nishon anda.

Topib  maqsud  shabgardi  samoviy  bu urujidin,
Eridin zarra borib, qaytibon xurshidson anda.

Ilohiy, ul shafi` o`lg`anda el jurminki, afv etkung,
Navoiyni dog`i novmid qilma nogahon anda.