ЛОМ ҲАРФИНИНГ ЛУЪБАТЛАРИНИНГ ЛАТОЙИФИ «ФАВОЙИД»ДИН
364
364
Ишқини тарк эт дединг, хуршиди рахшондурму ул,
Ҳуснидин, дерсенки тўйғил, моҳи Канъондурму ул?
Юз қуёшида берур жон элга лаъли, эй Хизр,
Истама зулмати зулфин, оби ҳайвондурму ул?
Онсиз эрмасмен замоне, лек ул пайдо эмас,
Ваҳки, билмон ё кўнгул, ё жонда пинҳондурму ул?
Кўзлари қатл айлар ислом аҳлин, эй ғофил кўнгул,
Раҳмким андин тамаъ қилдинг, мусулмондурму ул?
Баҳри ашким ичра, эй ғаввоским, йиғдинг гуҳар,
Буки қаърин истадинг, дарёйи Уммондурму ул?
Тутти бир тоғ гўшасин Фарҳод, ани мендек деманг,
Ҳажр даштида алохону аломондурму ул?
Ваҳшу тайр ўлмиш рамида мендину Мажнунға ром,
Мен кеби девонани расвои нодондурму ул?
Кўнглума онсиз бир ўтдурким, ёмон ўртар мени,
Англамон, дўзах ўти ё сўзи ҳижрондурму ул?
Чарх кўнглум гулшанида очти муҳлик ғунча кўп,
Ғунчадурму, йўқса, заҳролуд пайкондурму ул?
Даҳр базмида, дамо-дам соқийи даврон тутар,
Бода, билмон, лаългун майдурму ё қондурму ул?
Эй Навоий, дардлиғ ноланг қилур элни ҳалок,
Айтқил, сури қиёмат, йўқса афғондурму ул?
Ҳуснидин, дерсенки тўйғил, моҳи Канъондурму ул?
Юз қуёшида берур жон элга лаъли, эй Хизр,
Истама зулмати зулфин, оби ҳайвондурму ул?
Онсиз эрмасмен замоне, лек ул пайдо эмас,
Ваҳки, билмон ё кўнгул, ё жонда пинҳондурму ул?
Кўзлари қатл айлар ислом аҳлин, эй ғофил кўнгул,
Раҳмким андин тамаъ қилдинг, мусулмондурму ул?
Баҳри ашким ичра, эй ғаввоским, йиғдинг гуҳар,
Буки қаърин истадинг, дарёйи Уммондурму ул?
Тутти бир тоғ гўшасин Фарҳод, ани мендек деманг,
Ҳажр даштида алохону аломондурму ул?
Ваҳшу тайр ўлмиш рамида мендину Мажнунға ром,
Мен кеби девонани расвои нодондурму ул?
Кўнглума онсиз бир ўтдурким, ёмон ўртар мени,
Англамон, дўзах ўти ё сўзи ҳижрондурму ул?
Чарх кўнглум гулшанида очти муҳлик ғунча кўп,
Ғунчадурму, йўқса, заҳролуд пайкондурму ул?
Даҳр базмида, дамо-дам соқийи даврон тутар,
Бода, билмон, лаългун майдурму ё қондурму ул?
Эй Навоий, дардлиғ ноланг қилур элни ҳалок,
Айтқил, сури қиёмат, йўқса афғондурму ул?
365
Ёр қутлуғ юзидин қолди чу маҳрум кўнгул,
То нелар бошима келтургусидур шум кўнгул.
Ёр борди, кўнгул андин бурун итти гўё,
Бир нима ёрдин айлаб эди маълум кўнгул.
Давр зулм айлару, давр аҳлию давр офати ҳам,
Неча золимға асир ўлғуси мазлум кўнгул.
Раҳмат ул кофири қотилғаки, бедод чоғи,
Раҳм қилмас, нечаким, бор эса марҳум кўнгул.
Ғунча оғзи аро ваҳм этса ул ойнинг оғзин,
Топқуси доираи нуқтаи мавҳум кўнгул.
Кўп вафо истадию топмади элдин гўё,
Ким, вафодек ўзини айлади маъдум кўнгул.
Ёр мавзун қади васфида Навоий янглиғ,
Назм жавҳарларини қилғуси манзум кўнгул.
То нелар бошима келтургусидур шум кўнгул.
Ёр борди, кўнгул андин бурун итти гўё,
Бир нима ёрдин айлаб эди маълум кўнгул.
Давр зулм айлару, давр аҳлию давр офати ҳам,
Неча золимға асир ўлғуси мазлум кўнгул.
Раҳмат ул кофири қотилғаки, бедод чоғи,
Раҳм қилмас, нечаким, бор эса марҳум кўнгул.
Ғунча оғзи аро ваҳм этса ул ойнинг оғзин,
Топқуси доираи нуқтаи мавҳум кўнгул.
Кўп вафо истадию топмади элдин гўё,
Ким, вафодек ўзини айлади маъдум кўнгул.
Ёр мавзун қади васфида Навоий янглиғ,
Назм жавҳарларини қилғуси манзум кўнгул.
366
Туну кун ул ой хаёли бирла мен ошуфтаҳол,
Бир хаёл айлаб мени шайдою элга юз хаёл.
Тонгдин оқшомғача ғам тоғин қозиб Фарҳодваш,
Кеча тонг отқунча дашт узра озиб Мажнун мисол.
Олам аҳли оҳу нолам истимоъидин малул,
Кўнглума олам эли бедоду зулмидин малол.
Қилмаған журмумға, тортиб чарх тиғи интиқом,
Бу балоға чора топмоққа топилмай эҳтимол.
Мен балокашмен, манга базм ичра ҳижрон заҳри бас,
Соқиё, айшу нашот аҳлиға тут жоми висол.
Меҳр расмин, эй кўнгул, даврон элидин истама,
Ул қуёшқа негаким етмай камол, ўлмиш завол.
Гар Навоий телбараб жаврингдин итти, эй парий,
Ул нечаким ишқ аро борди ёмон, сен яхши қол.
Бир хаёл айлаб мени шайдою элга юз хаёл.
Тонгдин оқшомғача ғам тоғин қозиб Фарҳодваш,
Кеча тонг отқунча дашт узра озиб Мажнун мисол.
Олам аҳли оҳу нолам истимоъидин малул,
Кўнглума олам эли бедоду зулмидин малол.
Қилмаған журмумға, тортиб чарх тиғи интиқом,
Бу балоға чора топмоққа топилмай эҳтимол.
Мен балокашмен, манга базм ичра ҳижрон заҳри бас,
Соқиё, айшу нашот аҳлиға тут жоми висол.
Меҳр расмин, эй кўнгул, даврон элидин истама,
Ул қуёшқа негаким етмай камол, ўлмиш завол.
Гар Навоий телбараб жаврингдин итти, эй парий,
Ул нечаким ишқ аро борди ёмон, сен яхши қол.
367
Куймагим кўр, ишқ ўтининг иштиолин сўрмағил,
Ўлмаким боқ, ҳажрининг дарду малолин сўрмағил.
Демагилким, ул парий ҳажринда кўнглунг ҳоли не,
Телбаким ғам даштида барқ урди, ҳолин сўрмағил.
Эйки, дерсен: ҳажр заъфида хаёлинг не экин,
Заъфдин улким, хаёл ўлди, хаёлин сўрмағил.
Ҳажр юз ўтлош бало зиндониға солмиш мени,
Буйла маҳбасдин қутулмоқ эҳтимолин сўрмагил.
Мен ўлуб лабташнаю лаъли лабинг оби ҳаёт,
Бу гадо комин берур бўлсанг, саволин сўрмағил.
Ишқ дашти ичра иткондин хабар маълум эмас,
Ул тараф овора бўлғаннинг маолин сўрмағил.
Васл уммиди бирла юзланди Навоий кўйинга,
Қатл қилсанг —қилғил, уммиди муҳолин сўрмағил.
Ўлмаким боқ, ҳажрининг дарду малолин сўрмағил.
Демагилким, ул парий ҳажринда кўнглунг ҳоли не,
Телбаким ғам даштида барқ урди, ҳолин сўрмағил.
Эйки, дерсен: ҳажр заъфида хаёлинг не экин,
Заъфдин улким, хаёл ўлди, хаёлин сўрмағил.
Ҳажр юз ўтлош бало зиндониға солмиш мени,
Буйла маҳбасдин қутулмоқ эҳтимолин сўрмагил.
Мен ўлуб лабташнаю лаъли лабинг оби ҳаёт,
Бу гадо комин берур бўлсанг, саволин сўрмағил.
Ишқ дашти ичра иткондин хабар маълум эмас,
Ул тараф овора бўлғаннинг маолин сўрмағил.
Васл уммиди бирла юзланди Навоий кўйинга,
Қатл қилсанг —қилғил, уммиди муҳолин сўрмағил.
368
Сен эдинг кўнглум аро, ҳар нсча чок эттим кўнгул,
Ғунчадекким, ҳар қаён очилди —зоҳир бўлди гул.
Кўкси ичра оташин гул ғунчасининг нақшидур,
Булбули бедилға гўёким эмас ўтлуғ кўнгул.
Бу чамандин ел учуруб гулни, булбул қолғани
Рост андоқтурки қолғай, чунки шуъла ўчса, кул.
Қон ютуб бир гул ғамидин ўлганим ёд айласун,
Гул чоғи ҳар кимки, бир гулрух элидин ичса мул.
Ой ила хуршид ато бирла апо бўлса санга,
Қул додакдин ҳосил ўлғандек турур мирзо ўғул.
Сайли ашкимдин ўтарга ожиз ўлсанг кескамен
Боғи умрин шохсорин қилгали омода пул.
Эй Навоий, сен не ҳад бирла анга қул бўлғасен
Ким, беганмас айламакка Юсуфи мисрийни қул.
Ғунчадекким, ҳар қаён очилди —зоҳир бўлди гул.
Кўкси ичра оташин гул ғунчасининг нақшидур,
Булбули бедилға гўёким эмас ўтлуғ кўнгул.
Бу чамандин ел учуруб гулни, булбул қолғани
Рост андоқтурки қолғай, чунки шуъла ўчса, кул.
Қон ютуб бир гул ғамидин ўлганим ёд айласун,
Гул чоғи ҳар кимки, бир гулрух элидин ичса мул.
Ой ила хуршид ато бирла апо бўлса санга,
Қул додакдин ҳосил ўлғандек турур мирзо ўғул.
Сайли ашкимдин ўтарга ожиз ўлсанг кескамен
Боғи умрин шохсорин қилгали омода пул.
Эй Навоий, сен не ҳад бирла анга қул бўлғасен
Ким, беганмас айламакка Юсуфи мисрийни қул.
369
Тарки ишқин қилғали жон бўлди жонондин хижил,
Кўз кўнгулдин, бал кўнгул ҳам кўнглум олғандин хижил.
Новакинг еткач ўлук жисмимга, топтим инфиол,
Нақдсиз андоқки топқай ўзни меҳмондин хижил.
Дину имонимни торож этти аммо бормен,
Эй мусулмонлар, ҳануз ул номусулмондин хижил.
Ҳажрида кўр ўлмаған кўзни қизартур қон ёшим.
Не қизормоқтурки, эрмас дарди ҳижрондин хижил.
Не учун Фарҳоду Мажнун тоғу дашт айлар ватан,
Гар эмаслар мен алохону аломондин хижил?!
Дўст лутфи бўлмаса, дўзах манга юз қатла ҳайф,
Буйлаким маҳшарға киргум журму исёндин хижил.
Кундуз ул кўй ичра топилмас Навоийким, эрур,
Кеча тонг отқунча чеккан оҳу афғондин хижил.
Кўз кўнгулдин, бал кўнгул ҳам кўнглум олғандин хижил.
Новакинг еткач ўлук жисмимга, топтим инфиол,
Нақдсиз андоқки топқай ўзни меҳмондин хижил.
Дину имонимни торож этти аммо бормен,
Эй мусулмонлар, ҳануз ул номусулмондин хижил.
Ҳажрида кўр ўлмаған кўзни қизартур қон ёшим.
Не қизормоқтурки, эрмас дарди ҳижрондин хижил.
Не учун Фарҳоду Мажнун тоғу дашт айлар ватан,
Гар эмаслар мен алохону аломондин хижил?!
Дўст лутфи бўлмаса, дўзах манга юз қатла ҳайф,
Буйлаким маҳшарға киргум журму исёндин хижил.
Кундуз ул кўй ичра топилмас Навоийким, эрур,
Кеча тонг отқунча чеккан оҳу афғондин хижил.
370
Ҳам жаҳоноро жамолидин гули раъно хижил,
Ҳам гули раъносидин «Боғи жаҳоноро» хижил.
Онча бор ул кўй аро расволиғимким, бўлмишам,
Барча расволар аро мен телбаи расво хижил.
Нега итмишлар Масиҳу Хизр агар қилмайдурур,
Бирни руҳафзо лаби, бирни хати хузро хижил.
Тиғ ул қотил сурардаким тушар бошим қуйи,
Мен қиличидин хижилмен, ул эмас қатъо хижил.
Демангиз, оллида васли муддаосин айтким,
Ё малул ўлмоқ керак бу муддаодин, ё хижил.
Бўлди руҳуллаҳ бу эски дайрдин улвий хиром,
Не учунким, қон тўкардин бўлмас ул тарсо хижил.
Чун Навоий ўлмади сенсиз, хижолат ичрадур,
Йўқса сиҳҳатдин эмас ул бедили шайдо хижил.
Ҳам гули раъносидин «Боғи жаҳоноро» хижил.
Онча бор ул кўй аро расволиғимким, бўлмишам,
Барча расволар аро мен телбаи расво хижил.
Нега итмишлар Масиҳу Хизр агар қилмайдурур,
Бирни руҳафзо лаби, бирни хати хузро хижил.
Тиғ ул қотил сурардаким тушар бошим қуйи,
Мен қиличидин хижилмен, ул эмас қатъо хижил.
Демангиз, оллида васли муддаосин айтким,
Ё малул ўлмоқ керак бу муддаодин, ё хижил.
Бўлди руҳуллаҳ бу эски дайрдин улвий хиром,
Не учунким, қон тўкардин бўлмас ул тарсо хижил.
Чун Навоий ўлмади сенсиз, хижолат ичрадур,
Йўқса сиҳҳатдин эмас ул бедили шайдо хижил.
371
Кирди туфроққа ҳилол, очти тўлун ойға жамол,
Ўн тўлун ойнинг қироғидин чу олдинг ўн ҳилол.
Су била шамъ учини ҳар лаҳза олдинг — ёруди,
Шуълани гарчи су бирла равшан этмакдур маҳол.
Елни тез айлабки, ўтдин су чиқардинг — турфадур,
Лек туфроғи анинг кўзларга берди иктиҳол.
Йўқдин эттинг бор ҳар дам юз Масиҳи руҳбахш,
Лек унсурдин мужаррад барчаси жавҳармисол.
Турфадурким, ўт аро эктинг ниҳолу куймади,
Турфароқким, очти гул, гарчи ҳаданг эрдн ниҳол.
Кўз алам тўлгандаким, кўз тутмак ўлмас жуз алам,
Ани тутқилким, алам хайлини айлар поймол.
Бу ғазалнинг мақтаъин матлаъ хаёл этган киши,
Эй Навоий, шояд эткай фаҳм сен қилған хаёл.
Ўн тўлун ойнинг қироғидин чу олдинг ўн ҳилол.
Су била шамъ учини ҳар лаҳза олдинг — ёруди,
Шуълани гарчи су бирла равшан этмакдур маҳол.
Елни тез айлабки, ўтдин су чиқардинг — турфадур,
Лек туфроғи анинг кўзларга берди иктиҳол.
Йўқдин эттинг бор ҳар дам юз Масиҳи руҳбахш,
Лек унсурдин мужаррад барчаси жавҳармисол.
Турфадурким, ўт аро эктинг ниҳолу куймади,
Турфароқким, очти гул, гарчи ҳаданг эрдн ниҳол.
Кўз алам тўлгандаким, кўз тутмак ўлмас жуз алам,
Ани тутқилким, алам хайлини айлар поймол.
Бу ғазалнинг мақтаъин матлаъ хаёл этган киши,
Эй Навоий, шояд эткай фаҳм сен қилған хаёл.
372
Ёр ҳажри хоҳи бир кун, хоҳ юз йил, эй кўнгул,
Заҳрдин бир қатраю дарёни тенг бил, эй кўнгул.
Чунки онсиз ўлгунг, ушбу дамки айрилмоққадур,
Бори ул оразға ўлгунча назар қил, эй кўнгул.
Ҳар қаён борса, чу ул қотилдин айрилмас рақиб,
Хоҳ сен қотил анга, хоҳ андин айрил, эй кўнгул.
Ою йил девонаю маст ўлмоғингдин тўймадинг,
Йилчилай ул ой борур, бир лаҳза айил, эй кўнгул.
Ошиқ ўлса шоҳу маъшуқи гадо лозимдурур,
Ул ниёз этмас аён бу ноз билгил, эй кўнгул.
Аждаҳолар ишқ даштида кирардиндур забун,
Ўт тутошубтур бу водий нчра — ёнғил, эй кўнгул.
Ишқ тиғи гар Навоий кўксини чок айлади,
Ўлмайин неткунг дурур, бир лаҳза очил, эй кўнгул.
Заҳрдин бир қатраю дарёни тенг бил, эй кўнгул.
Чунки онсиз ўлгунг, ушбу дамки айрилмоққадур,
Бори ул оразға ўлгунча назар қил, эй кўнгул.
Ҳар қаён борса, чу ул қотилдин айрилмас рақиб,
Хоҳ сен қотил анга, хоҳ андин айрил, эй кўнгул.
Ою йил девонаю маст ўлмоғингдин тўймадинг,
Йилчилай ул ой борур, бир лаҳза айил, эй кўнгул.
Ошиқ ўлса шоҳу маъшуқи гадо лозимдурур,
Ул ниёз этмас аён бу ноз билгил, эй кўнгул.
Аждаҳолар ишқ даштида кирардиндур забун,
Ўт тутошубтур бу водий нчра — ёнғил, эй кўнгул.
Ишқ тиғи гар Навоий кўксини чок айлади,
Ўлмайин неткунг дурур, бир лаҳза очил, эй кўнгул.
373
Ёғлигин эйким, тикарсен, игна мужгонимни қил,
Нақш этарда тори анинг риштаи жонимни қил.
Истасанг торин қизил ёхуд қора қилмоққа ранг,
Кўз қорасин ҳал қилиб, кўздин оқар қонимни қил.
Гар десанг ҳар ён қизил гуллар қилай нусхат анга,
Кўксим очиб, тоза қонлиғ доғи ҳижронимни қил.
Ғунчалар гул ёнида тикмак таҳайюл айласанг,
Анга нусхат кўнгул отлиғ зори ҳайронимни қил.
Гар десанг ҳар ён парий шакли намудор айлайин,
Ваҳ, не навъ айтай, вале манзур жононимни қил.
Қилсанг ул ёғлиғ аро бир шеър ҳам ёзмоқ ҳавас,
Анда ҳар ён нақш бу назми паришонимни қил.
Эй Навоий, кимки бу ёғлиқни тикса ёр учун,
Музди жоним жавҳарию нақди имонимни қил.
Нақш этарда тори анинг риштаи жонимни қил.
Истасанг торин қизил ёхуд қора қилмоққа ранг,
Кўз қорасин ҳал қилиб, кўздин оқар қонимни қил.
Гар десанг ҳар ён қизил гуллар қилай нусхат анга,
Кўксим очиб, тоза қонлиғ доғи ҳижронимни қил.
Ғунчалар гул ёнида тикмак таҳайюл айласанг,
Анга нусхат кўнгул отлиғ зори ҳайронимни қил.
Гар десанг ҳар ён парий шакли намудор айлайин,
Ваҳ, не навъ айтай, вале манзур жононимни қил.
Қилсанг ул ёғлиғ аро бир шеър ҳам ёзмоқ ҳавас,
Анда ҳар ён нақш бу назми паришонимни қил.
Эй Навоий, кимки бу ёғлиқни тикса ёр учун,
Музди жоним жавҳарию нақди имонимни қил.
374
Яна фироқида ҳар кун эрур манга юз йил,
Валек ҳар кечасин неча кундин ортуқ бил.
Десангки ўлтурайин, эй фироқ, жисмимни
Чу заъфдин топа олманг, ўлук тасаввур қил.
Мен ўлдум, эй кўнгул, ул дилрабодин айрилма,
Гар андин ўзга севар жонинг ўлсаким, айрил.
Танимни гарчи ғаминг тиғи этти юз пора,
Бу шукр адосига ҳар бирни, истарам, бир тил.
Ғамингда лола кеби чок кўнглаким бўлмиш,
Фироқ дудию кўз қонидин қораю қизил.
Чу топмогунг бу чаман ғунчаю гулида вафо,
Тўкулма ғунча кеби, лек гул масаллик очил.
Навоиё, нега афлок муртафиъ бўлмиш,
Агар ғамимдин эмас, вазн каффасида енгил!
Валек ҳар кечасин неча кундин ортуқ бил.
Десангки ўлтурайин, эй фироқ, жисмимни
Чу заъфдин топа олманг, ўлук тасаввур қил.
Мен ўлдум, эй кўнгул, ул дилрабодин айрилма,
Гар андин ўзга севар жонинг ўлсаким, айрил.
Танимни гарчи ғаминг тиғи этти юз пора,
Бу шукр адосига ҳар бирни, истарам, бир тил.
Ғамингда лола кеби чок кўнглаким бўлмиш,
Фироқ дудию кўз қонидин қораю қизил.
Чу топмогунг бу чаман ғунчаю гулида вафо,
Тўкулма ғунча кеби, лек гул масаллик очил.
Навоиё, нега афлок муртафиъ бўлмиш,
Агар ғамимдин эмас, вазн каффасида енгил!
375
Эй, қадинг шамъу юзунг шамъ уза гул,
Шамънинг дуди муанбар кокул.
Дам-бадам ичмас эсанг гулгун май,
Не учун оразинг ўлмиш гулгул.
Юзда холи лабинг ул ҳинду эрур
Ким, нчар хирмани гул устида мул.
Менгаким ул қад ила зулф керак,
Нетайин савсану найлай сунбул.
Оташин гулга вафо чун йўқ эмиш,
Ўзни кўп ўртамагил, эй булбул.
Оқибат ерга кирарсен гар худ,
Бўлса кўк атласи рахшинг уза жул.
Эй Навоий, қадам урмоқ бўлмас,
Раҳнамой ўлмаса ҳодийи субул.
Шамънинг дуди муанбар кокул.
Дам-бадам ичмас эсанг гулгун май,
Не учун оразинг ўлмиш гулгул.
Юзда холи лабинг ул ҳинду эрур
Ким, нчар хирмани гул устида мул.
Менгаким ул қад ила зулф керак,
Нетайин савсану найлай сунбул.
Оташин гулга вафо чун йўқ эмиш,
Ўзни кўп ўртамагил, эй булбул.
Оқибат ерга кирарсен гар худ,
Бўлса кўк атласи рахшинг уза жул.
Эй Навоий, қадам урмоқ бўлмас,
Раҳнамой ўлмаса ҳодийи субул.
376
Азм ўлса хаёлингға, кўнгулдур анга маҳмил,
Осойиш агар истаса, кўз чашмаси манзил.
Эй ишқ, нетиб ул қора кўзни кўрайинким,
Кўзнинг қорасин ҳажрида ашк айлади зойил.
То бўлди сенинг ҳуснунга ошиқ уза ошиқ,
Иш бўлди менинг кўнглума машкил уза мушкил.
Ул кўз олур эл жонин ўғурлуқ била, ваҳким,
Боқмас бу тараф, тутсам ўзумни неча ғофил.
Ёди била беҳушлуғум дафъини қилманг,
Деворидин ул кўйнинг ар бўлмаса каҳгил.
Эй муғбача, ошиқмену дурдикаш, этиб раҳм,
Не юзунга, не жомға қил пардани ҳойил.
Ўзлукни фано ўтиға куйдурди Навоий
Ким, савмаадин хориж эрур дайрға дохил.
Осойиш агар истаса, кўз чашмаси манзил.
Эй ишқ, нетиб ул қора кўзни кўрайинким,
Кўзнинг қорасин ҳажрида ашк айлади зойил.
То бўлди сенинг ҳуснунга ошиқ уза ошиқ,
Иш бўлди менинг кўнглума машкил уза мушкил.
Ул кўз олур эл жонин ўғурлуқ била, ваҳким,
Боқмас бу тараф, тутсам ўзумни неча ғофил.
Ёди била беҳушлуғум дафъини қилманг,
Деворидин ул кўйнинг ар бўлмаса каҳгил.
Эй муғбача, ошиқмену дурдикаш, этиб раҳм,
Не юзунга, не жомға қил пардани ҳойил.
Ўзлукни фано ўтиға куйдурди Навоий
Ким, савмаадин хориж эрур дайрға дохил.
377
Ул шайхки, минбар уза афсунға берур тул,
Шайтондур ўзи, мажлисининг аҳли сурук ғул.
Ғафлатдин агар ваъз ила уйғотсалар элни,
Ул айлар уютмоқ учун афсонаға машғул.
Боштин аёғи минбарининг пояси достон,
Ҳам ўзию ҳам маърифати жоҳилу мажҳул.
Кўрмай хирад асҳобида бир фардни оқил,
Топмай киши афсунида бир нуктани маъқул.
Ҳар неки ҳадис оти қўюб, барчаси мавзуъ,
Нақлики машойихдин этиб, бориси мажҳул.
Юз пора қилиб, минбари ўт ёққали авло,
Бу шарт илаким, бўлса ўзи қотилу мақтул.
Иблис сифат эл сари майл этма, Навоий,
То бўлмағасен зарқу риё қайдида маълул.
Шайтондур ўзи, мажлисининг аҳли сурук ғул.
Ғафлатдин агар ваъз ила уйғотсалар элни,
Ул айлар уютмоқ учун афсонаға машғул.
Боштин аёғи минбарининг пояси достон,
Ҳам ўзию ҳам маърифати жоҳилу мажҳул.
Кўрмай хирад асҳобида бир фардни оқил,
Топмай киши афсунида бир нуктани маъқул.
Ҳар неки ҳадис оти қўюб, барчаси мавзуъ,
Нақлики машойихдин этиб, бориси мажҳул.
Юз пора қилиб, минбари ўт ёққали авло,
Бу шарт илаким, бўлса ўзи қотилу мақтул.
Иблис сифат эл сари майл этма, Навоий,
То бўлмағасен зарқу риё қайдида маълул.
378
Қон ёшим ичра таним тўлғанғанин наззора қил,
Лолазор ичра йилон гар кўрмадинг, ўт узра қил.
Бодадинму эркин, усрук кўзларингнинг ҳумрати,
Ё узоринг ўти тобидин бўлубтурлар қизил.
Кўнглум ичра ҳар яра оғзида пайконинг учи,
Келди дардинг лаззатининг шукрини айтурға тил.
То тушубмен ул узору икки гесу ҳажриға,
Эй қуёш, раҳм айлаким, бўлмиш, бир ою икки йил.
Доғима андоза марҳамлиқ момуғдин истаган,
Кўнглум ичра буйла ҳар ён доғи беандоза бил.
Даҳр бўстонида чун йўқтур вафое, эй кўнгул,
Лоладек гулгун қадаҳ тут, ғунчадек бир дам очил.
Илтифотинг озидин итти Навоий телбариб,
Эй парий, бир ҳам бу Мажнунға парво айлагил.
Лолазор ичра йилон гар кўрмадинг, ўт узра қил.
Бодадинму эркин, усрук кўзларингнинг ҳумрати,
Ё узоринг ўти тобидин бўлубтурлар қизил.
Кўнглум ичра ҳар яра оғзида пайконинг учи,
Келди дардинг лаззатининг шукрини айтурға тил.
То тушубмен ул узору икки гесу ҳажриға,
Эй қуёш, раҳм айлаким, бўлмиш, бир ою икки йил.
Доғима андоза марҳамлиқ момуғдин истаган,
Кўнглум ичра буйла ҳар ён доғи беандоза бил.
Даҳр бўстонида чун йўқтур вафое, эй кўнгул,
Лоладек гулгун қадаҳ тут, ғунчадек бир дам очил.
Илтифотинг озидин итти Навоий телбариб,
Эй парий, бир ҳам бу Мажнунға парво айлагил.
379
Ул қуёш оғзи уза мушкин хол,
Зарранинг нуқтасидин келди мисол.
Гар равондур не тонг ул қадки, эрур,
Руҳ сарчашмасида тоза ниҳол.
Рахш ҳар ёнки сурар ул чобук,
Югурур теграсида пайки хаёл.
Чобукумнинг отининг наъли эмас,
Тушти шабранг аёғиға ҳилол.
Ғунча оғзики такаллум қилмас,
Ул оғиз ғунчаси қилмиш ани лол.
Ҳажрнинг чораси бехудлуғ эмиш,
Соқиё, жом кетур моломол.
То Навоийдек ўлай ани ичиб,
Масту Мажнун сифату шефтаҳол.
Зарранинг нуқтасидин келди мисол.
Гар равондур не тонг ул қадки, эрур,
Руҳ сарчашмасида тоза ниҳол.
Рахш ҳар ёнки сурар ул чобук,
Югурур теграсида пайки хаёл.
Чобукумнинг отининг наъли эмас,
Тушти шабранг аёғиға ҳилол.
Ғунча оғзики такаллум қилмас,
Ул оғиз ғунчаси қилмиш ани лол.
Ҳажрнинг чораси бехудлуғ эмиш,
Соқиё, жом кетур моломол.
То Навоийдек ўлай ани ичиб,
Масту Мажнун сифату шефтаҳол.
380
Ул парий чеҳра чу кўргузса жамол мақбул,
Кўрган эмастурур ўз ақлиға қолмоқ маъқул.
Суртулуб юзга, агар етса димоғимға иси,
Мени ул зулф таноби била қилғил мақтул.
Истасанг даҳрда минг телба кўнгул саргардон,
Ҳалқа-ҳалқа расани зулфидин очғил марғул.
Хотирим ики жаҳон машғулидин ўлмиш фориғ,
Дўст ёди била то кўнглум ўлубтур машғул.
Бодаи лаъли лабинг қонима берди таҳлил,
Қатл эмиш хосияти, лаълки бўлғай маҳлул.
Ваҳки, мақсудни маълум этайин деб умре,
Бир саримўй эмастурки, эмастур, мажҳул.
Гар Навоий деса бут васфини такфир этманг,
Дайр пиридин эрур буйла ривоят манқул.
Кўрган эмастурур ўз ақлиға қолмоқ маъқул.
Суртулуб юзга, агар етса димоғимға иси,
Мени ул зулф таноби била қилғил мақтул.
Истасанг даҳрда минг телба кўнгул саргардон,
Ҳалқа-ҳалқа расани зулфидин очғил марғул.
Хотирим ики жаҳон машғулидин ўлмиш фориғ,
Дўст ёди била то кўнглум ўлубтур машғул.
Бодаи лаъли лабинг қонима берди таҳлил,
Қатл эмиш хосияти, лаълки бўлғай маҳлул.
Ваҳки, мақсудни маълум этайин деб умре,
Бир саримўй эмастурки, эмастур, мажҳул.
Гар Навоий деса бут васфини такфир этманг,
Дайр пиридин эрур буйла ривоят манқул.
381
Нолани ҳар нечаким элдин ниҳон айлар кўнгул,
Сени соғинғач яна бехуд фиғон айлар кўнгул.
Ҳар нечаким ёшурурмен рози ишқинг халқ аро,
Бир маҳалсиз оҳ ила борин аён айлар кўнгул.
Май тарашшуҳ айлагандек чок бўлған шишадин,
Захмидин хунобасин ҳар дам равон айлар кўнгул.
Қасд этар кўнглумки, олғай лабларингдин коми дил,
Эмди таҳқиқ айладимким, қасди жон айлар кўнгул.
Кўз кўрар юзунгнию кўнглум мени расво қилур,
Зор этар кўнглумни кўз, бағримни қон айлар кўнгул.
Шуълаи кўкурд кўргузди қазо куйдургали,
Дарди ишқ аҳлин буким гардун гумон айлар кўнгул.
Эй Навоий, аввал ул номеҳрибонға учратур,
Кимниким мен бенаводек нотавон айлар кўнгул.
Сени соғинғач яна бехуд фиғон айлар кўнгул.
Ҳар нечаким ёшурурмен рози ишқинг халқ аро,
Бир маҳалсиз оҳ ила борин аён айлар кўнгул.
Май тарашшуҳ айлагандек чок бўлған шишадин,
Захмидин хунобасин ҳар дам равон айлар кўнгул.
Қасд этар кўнглумки, олғай лабларингдин коми дил,
Эмди таҳқиқ айладимким, қасди жон айлар кўнгул.
Кўз кўрар юзунгнию кўнглум мени расво қилур,
Зор этар кўнглумни кўз, бағримни қон айлар кўнгул.
Шуълаи кўкурд кўргузди қазо куйдургали,
Дарди ишқ аҳлин буким гардун гумон айлар кўнгул.
Эй Навоий, аввал ул номеҳрибонға учратур,
Кимниким мен бенаводек нотавон айлар кўнгул.
382
Юзи ойина қилди кўзгуни ул сиймбар ҳойил,
Анингдекким, қуёш рухсориға бўлғай қамар ҳойил.
Ул ўтлуқ юзни қилмоқ зарварақ пинҳон эмас мумкин,
Не имкондур кўрарга шуълани бўлмоқ шарар ҳойил.
Кўрунмас зор кўнглум жаҳд этиб пайконларинг ичра,
Магар ул қушқа бўлмиш касрати барги шажар ҳойил.
Суни андоқки ёпқай сафҳа-сафҳа, барги гул тушкач,
Ёшимға пора-пора бўлмиш ажзойи жигар ҳойил.
Сочингға гарди яздий меъжаринг ҳойил бўла олғай,
Бўла олса саводи шом уза шабнам агар ҳойил.
Сафардур мужиби ҳирмони дийдор аҳли шавқ ичра,
Ҳамоно васл хуршидиғадур гарди сафар ҳойил.
Юзунгни оч, агар худ риштаи жондиндурур бурқаъ,
Бериб жон истамас дийдорға аҳли назар ҳойил.
Дема соликка ҳойил не экин мақсуд васлидин,
Эрур ақлу, ҳису дунёю уқбо сарбасар ҳойил.
Десангким, ўзлугумдин ўзга ҳойил борму жононға,
Бўлурму, эй Навоий, ишқ аро мунднн батар ҳойил.
Анингдекким, қуёш рухсориға бўлғай қамар ҳойил.
Ул ўтлуқ юзни қилмоқ зарварақ пинҳон эмас мумкин,
Не имкондур кўрарга шуълани бўлмоқ шарар ҳойил.
Кўрунмас зор кўнглум жаҳд этиб пайконларинг ичра,
Магар ул қушқа бўлмиш касрати барги шажар ҳойил.
Суни андоқки ёпқай сафҳа-сафҳа, барги гул тушкач,
Ёшимға пора-пора бўлмиш ажзойи жигар ҳойил.
Сочингға гарди яздий меъжаринг ҳойил бўла олғай,
Бўла олса саводи шом уза шабнам агар ҳойил.
Сафардур мужиби ҳирмони дийдор аҳли шавқ ичра,
Ҳамоно васл хуршидиғадур гарди сафар ҳойил.
Юзунгни оч, агар худ риштаи жондиндурур бурқаъ,
Бериб жон истамас дийдорға аҳли назар ҳойил.
Дема соликка ҳойил не экин мақсуд васлидин,
Эрур ақлу, ҳису дунёю уқбо сарбасар ҳойил.
Десангким, ўзлугумдин ўзга ҳойил борму жононға,
Бўлурму, эй Навоий, ишқ аро мунднн батар ҳойил.
383
Эй мусаввир, дилбаримға сурате монанд қил,
Қўрмакидин хотиримни гаҳ-гаҳе хурсанд қил.
Ул ҳарир узраки тарҳ эткунгдурур тимсолини,
Сиғмаса, зайлиға жоним пардасин пайванд қил.
Бўлмасун бу туъмадин маҳрум ул кўй итлари,
Эй ажал, тақсим учун бағримни юз парканд қил.
Ул парийваш чиқти усрук секретиб кўнглакча, вой,
Носиҳо, девона бўлдум, эмди тарки панд қил.
Лаъли шириндинки қилдинг айшни жонимға талх,
Неча аччиғ сўз демак, бир қатла шаккарханд қил.
Жоми Жамнинг роҳи Афридун йилони заҳридур,
Эй кўнгул, ўзни сафоли фақр ила хурсанд қил.
Ҳожати будур Навоийнинг, худоёким, ани
Муғбача ҳуснига муғ дайрида ҳожатманд қил.
Қўрмакидин хотиримни гаҳ-гаҳе хурсанд қил.
Ул ҳарир узраки тарҳ эткунгдурур тимсолини,
Сиғмаса, зайлиға жоним пардасин пайванд қил.
Бўлмасун бу туъмадин маҳрум ул кўй итлари,
Эй ажал, тақсим учун бағримни юз парканд қил.
Ул парийваш чиқти усрук секретиб кўнглакча, вой,
Носиҳо, девона бўлдум, эмди тарки панд қил.
Лаъли шириндинки қилдинг айшни жонимға талх,
Неча аччиғ сўз демак, бир қатла шаккарханд қил.
Жоми Жамнинг роҳи Афридун йилони заҳридур,
Эй кўнгул, ўзни сафоли фақр ила хурсанд қил.
Ҳожати будур Навоийнинг, худоёким, ани
Муғбача ҳуснига муғ дайрида ҳожатманд қил.
384
Захмлиқ кўксумни ғайрат тиғи бирла чок қил,
Ҳам ушул су бирла ғайридин кўнгулни пок қил.
Ламъаи рухсоридин, эй ишқ, куймакдур ишим,
Нотавон жисмимни гар худ ҳийма, гар хошок қил.
Буйла ўтким мендадур, андин фузун имкон эмас,
Дам била тез айла ёхуд юзни оташнок қил.
Ғайрға шояд ғуборим ҳойил ўлғай кўргали,
Кўйида, эй ишқ, ҳасрат бирла жисмим хок қил.
Маст чиқмиш тиғ ила аҳли назар қатли учун,
Эй кўнгул, наззораи ул қотили бебок қил.
Ҳар не кўкдин келса бўл туфроғдек ҳойил магар,
Нописандинг бўлса, манъи гардиши афлок қил.
Эй Навоий, ишқ ўтининг шуъласи чиқсун десанг,
Кўнглакинг чоки не осиғ, кўкрагингни чок қил.
Ҳам ушул су бирла ғайридин кўнгулни пок қил.
Ламъаи рухсоридин, эй ишқ, куймакдур ишим,
Нотавон жисмимни гар худ ҳийма, гар хошок қил.
Буйла ўтким мендадур, андин фузун имкон эмас,
Дам била тез айла ёхуд юзни оташнок қил.
Ғайрға шояд ғуборим ҳойил ўлғай кўргали,
Кўйида, эй ишқ, ҳасрат бирла жисмим хок қил.
Маст чиқмиш тиғ ила аҳли назар қатли учун,
Эй кўнгул, наззораи ул қотили бебок қил.
Ҳар не кўкдин келса бўл туфроғдек ҳойил магар,
Нописандинг бўлса, манъи гардиши афлок қил.
Эй Навоий, ишқ ўтининг шуъласи чиқсун десанг,
Кўнглакинг чоки не осиғ, кўкрагингни чок қил.
385
Лаъли жонбахшики элга жон берур, жонимдур ул,
Улки мундоқ лаб била дер нукта, жононимдур ул.
Васл шоми ул қаду юз даврида парвонавор,
Чеврулуб куйсам не тонг, шамъи шабистонимдир ул.
Нуктаи мавҳум эмас кўнглумда оғзинг ёдидин
Ким, бу хунин ғунча ичра доғи пинҳонимдур ул.
Итларингга туъмадур бағрим ва лекин қўлларин
Улки рангин айламиш ҳинно кеби — қонимдур ул.
Деб эмишсен, тарки ишқим айла, ё ўл ҳажр аро,
Мунда ўлсам ҳам ўлай, лекин не имконимдур ул.
Эйки кўрдунг ҳажр зиндонида бир қонлиғ асир,
Нотавон кўнглум бу, лекин байтул аҳзонимдур ул.
Хусраве кўрсангки, ашъорим ўқуб ҳолат қилур,
Эй Навоий, англаким, шоҳи сухандонимдур ул.
Улки мундоқ лаб била дер нукта, жононимдур ул.
Васл шоми ул қаду юз даврида парвонавор,
Чеврулуб куйсам не тонг, шамъи шабистонимдир ул.
Нуктаи мавҳум эмас кўнглумда оғзинг ёдидин
Ким, бу хунин ғунча ичра доғи пинҳонимдур ул.
Итларингга туъмадур бағрим ва лекин қўлларин
Улки рангин айламиш ҳинно кеби — қонимдур ул.
Деб эмишсен, тарки ишқим айла, ё ўл ҳажр аро,
Мунда ўлсам ҳам ўлай, лекин не имконимдур ул.
Эйки кўрдунг ҳажр зиндонида бир қонлиғ асир,
Нотавон кўнглум бу, лекин байтул аҳзонимдур ул.
Хусраве кўрсангки, ашъорим ўқуб ҳолат қилур,
Эй Навоий, англаким, шоҳи сухандонимдур ул.
386
Айтаолмонким, мени овора бирла ёр бўл,
Гарчи йўқ қилдинг мени ул кўйдин, сен бор бўл,
Мен агар бар топмадим сенсиз ҳаётим шохидин,
Нахли умрунгдин сен, эй бадмеҳр, бархурдор бўл.
Чун мени ғам тиғидин қатл айладинг, не суд, агар
Мотамимдин ғам егил, ё ўзгага ғамхор бўл.
Эй кўнгул, ул умр ҳажри чун бу янглиғ саъб эрур,
Гар қутулсанг жон бериб, жон бирла миннатдор бўл.
Ул қуёшнинг кўйидин, эйким, тиларсен чиқмасанг,
Хоксор анда нечукким, сояи девор бўл.
То тириксен, истасанг хушвақтлиғ, эй майпараст,
То тўлар паймона, муғ дайрида хизматкор бўл.
Эй Навоий, гар тилар ул шўх озоринг сенинг,
Ким деб эрдиким, вафосиз элга мундоқ зор бўл.
Гарчи йўқ қилдинг мени ул кўйдин, сен бор бўл,
Мен агар бар топмадим сенсиз ҳаётим шохидин,
Нахли умрунгдин сен, эй бадмеҳр, бархурдор бўл.
Чун мени ғам тиғидин қатл айладинг, не суд, агар
Мотамимдин ғам егил, ё ўзгага ғамхор бўл.
Эй кўнгул, ул умр ҳажри чун бу янглиғ саъб эрур,
Гар қутулсанг жон бериб, жон бирла миннатдор бўл.
Ул қуёшнинг кўйидин, эйким, тиларсен чиқмасанг,
Хоксор анда нечукким, сояи девор бўл.
То тириксен, истасанг хушвақтлиғ, эй майпараст,
То тўлар паймона, муғ дайрида хизматкор бўл.
Эй Навоий, гар тилар ул шўх озоринг сенинг,
Ким деб эрдиким, вафосиз элга мундоқ зор бўл.
387
Ваҳки, бу бедил ғамингдин ўлди, эй дилхоҳ, кел,
Эй кўнгул, сен доғи ул дилхоҳ ила ҳамроҳ кел.
Мумкин эрмас оғзим ичра кел демакдин ўзга сўз,
Гарчи ёр оллида тенгдур хоҳи тур де, хоҳ кел.
Гарчи дардимға даво қилғунг йўқ, аммо ҳажр аро,
Асру қаттиқ ҳолатимдин бўлғали огоҳ кел.
Уйлаким том рахнасидин ой тушар вайронаға,
Чок кўксумдин бузуғ кўнглум аро, эй моҳ, кел.
Оҳ ўтин дедингки паст айлай зилоли васл ила,
Бу нафаским шуъласин гардунға чекмиш, оҳ, кел.
Бир қадаҳ берсанг, қўярмен бутқа юз, эй пири дайр,
Иккисин олиб, бошимға ҳасбатаҳуллоҳу, кел.
Гарчи келмай-келмай ўлтурдунг Навоийни валек,
Эй Масиҳ, анинг мазори бошиға гаҳ-гоҳ кел.
Эй кўнгул, сен доғи ул дилхоҳ ила ҳамроҳ кел.
Мумкин эрмас оғзим ичра кел демакдин ўзга сўз,
Гарчи ёр оллида тенгдур хоҳи тур де, хоҳ кел.
Гарчи дардимға даво қилғунг йўқ, аммо ҳажр аро,
Асру қаттиқ ҳолатимдин бўлғали огоҳ кел.
Уйлаким том рахнасидин ой тушар вайронаға,
Чок кўксумдин бузуғ кўнглум аро, эй моҳ, кел.
Оҳ ўтин дедингки паст айлай зилоли васл ила,
Бу нафаским шуъласин гардунға чекмиш, оҳ, кел.
Бир қадаҳ берсанг, қўярмен бутқа юз, эй пири дайр,
Иккисин олиб, бошимға ҳасбатаҳуллоҳу, кел.
Гарчи келмай-келмай ўлтурдунг Навоийни валек,
Эй Масиҳ, анинг мазори бошиға гаҳ-гоҳ кел.
388
Хилъатин то айламиш жонон қизил, сариғ, яшил,
Шуълаи оҳим чиқар ҳар ён қизил, сариғ, яшил.
Гулшан эттим ишқ саҳросин самуми оҳдин
Ким, эсар ул дашт аро ҳар ён қизил, сариғ, яшил.
Шишадек кўнглумдадур гулзори ҳуснунг ёдидин,
Тобдоннинг аксидек алвон қизил, сариғ, яшил.
Оразу холинг била хаттинг хаёлидин эрур
Кўзларимнинг олдида даврон қизил, сариғ, яшил.
Лаългун май тутқил олтун жом бирла сабзада
Ким, булардин яхши йўқ имкон қизил, сариғ, яшил.
Фақр аро беранглик душвор эрур беҳад, валек
Хирқада тикмак эрур осон қизил, сариғ, яшил.
Эй Навоий, олтину, шингарфу зантор истама,
Бўлди назминг рангидий девон қизил, сариғ, яшил.
Шуълаи оҳим чиқар ҳар ён қизил, сариғ, яшил.
Гулшан эттим ишқ саҳросин самуми оҳдин
Ким, эсар ул дашт аро ҳар ён қизил, сариғ, яшил.
Шишадек кўнглумдадур гулзори ҳуснунг ёдидин,
Тобдоннинг аксидек алвон қизил, сариғ, яшил.
Оразу холинг била хаттинг хаёлидин эрур
Кўзларимнинг олдида даврон қизил, сариғ, яшил.
Лаългун май тутқил олтун жом бирла сабзада
Ким, булардин яхши йўқ имкон қизил, сариғ, яшил.
Фақр аро беранглик душвор эрур беҳад, валек
Хирқада тикмак эрур осон қизил, сариғ, яшил.
Эй Навоий, олтину, шингарфу зантор истама,
Бўлди назминг рангидий девон қизил, сариғ, яшил.
389
Жону кўнглум баски кўрди аҳли даврондин малол,
Жонима бўлмиш кўнгулдин, кўнглума жондин малол.
Бу иков баским малол изҳор айларлар, бўлур
Ҳам манга мундин малол, алқисса ҳам андин малол.
Улки оламдин малул ўлғай, элидин ҳам эрур,
Кимга зиндондин малолат, аҳли зиндондин малол.
Кимса бирла ошно бўлмонки, ногаҳ, эй рафиқ,
Бир кишига бўлмағай мен зори ҳайрондин малол.
Дашт аро ҳам истамон ҳамдамки, ногаҳ бўлмағай,
Ғулларға бу алохону аломондин малол.
Ҳар неча қилдим вафо, жуз бенафолиғ кўрмадим,
Не ажаб кўнглумга бўлса навъи инсондин малол.
Соқиё, то мумкин ўлғай жомима қуй бодаким,
Даҳр элидин хотиримга ўтти имкондин малол.
То бўлай ул навъ усрукким, шуурум бўлмағай,
Меҳнати кўп кўнглума юз қўйса ҳар ёндин малол.
Гар Навоий жони куйгандин бу сўзлар дер, вале
Жон малол ўрниға кўрмас, етса жонондин малол.
Жонима бўлмиш кўнгулдин, кўнглума жондин малол.
Бу иков баским малол изҳор айларлар, бўлур
Ҳам манга мундин малол, алқисса ҳам андин малол.
Улки оламдин малул ўлғай, элидин ҳам эрур,
Кимга зиндондин малолат, аҳли зиндондин малол.
Кимса бирла ошно бўлмонки, ногаҳ, эй рафиқ,
Бир кишига бўлмағай мен зори ҳайрондин малол.
Дашт аро ҳам истамон ҳамдамки, ногаҳ бўлмағай,
Ғулларға бу алохону аломондин малол.
Ҳар неча қилдим вафо, жуз бенафолиғ кўрмадим,
Не ажаб кўнглумга бўлса навъи инсондин малол.
Соқиё, то мумкин ўлғай жомима қуй бодаким,
Даҳр элидин хотиримга ўтти имкондин малол.
То бўлай ул навъ усрукким, шуурум бўлмағай,
Меҳнати кўп кўнглума юз қўйса ҳар ёндин малол.
Гар Навоий жони куйгандин бу сўзлар дер, вале
Жон малол ўрниға кўрмас, етса жонондин малол.
390
Олғали кўнглум миниб бир барқ рафтор от, кел,
Гар менинг кўнглум керактур барқдин ҳам бот кел.
Мен киму васлинг хаёли истамак, ваҳким, манга
Барча гар бир кўрмагу ўлмактурур, ҳайҳот, кел.
Деб эдинг: бошингға бир кун еткум андоқким қуёш,
Меҳр лофин гар тиларсен айламак исбот, кел.
Борғанингдин айру эрди бир-биридин жону тан,
Келмакингдин жону танни бир-бирига қот, кел.
Рўзгорим тийра айлаб, шоми ҳажр ўлтургуси,
Эй ҳаётим шамъи, дафъ айларга бу зулмот, кел.
Зуҳд ила жоннмға еттим, эй кўнгул, гар дайр аро
Бартараф қилмоқ тиларсен товбаю томот, кел.
Дарди ҳажрингдин Навоий телбарабтур, эй парий,
Гар эшитмак истасанг девонавор абёт, кел.
Гар менинг кўнглум керактур барқдин ҳам бот кел.
Мен киму васлинг хаёли истамак, ваҳким, манга
Барча гар бир кўрмагу ўлмактурур, ҳайҳот, кел.
Деб эдинг: бошингға бир кун еткум андоқким қуёш,
Меҳр лофин гар тиларсен айламак исбот, кел.
Борғанингдин айру эрди бир-биридин жону тан,
Келмакингдин жону танни бир-бирига қот, кел.
Рўзгорим тийра айлаб, шоми ҳажр ўлтургуси,
Эй ҳаётим шамъи, дафъ айларга бу зулмот, кел.
Зуҳд ила жоннмға еттим, эй кўнгул, гар дайр аро
Бартараф қилмоқ тиларсен товбаю томот, кел.
Дарди ҳажрингдин Навоий телбарабтур, эй парий,
Гар эшитмак истасанг девонавор абёт, кел.
391
Тиғи ҳажрингдин эрур юз яра ношод кўнгул,
Қилса тонг йўқ ул оғизлар била фарёд кўнгул.
Эй кўнгул, ишқ аро гар ғамлиқ эсанг, бок эрмас,
Қайда ишқ аҳли аро топти бирав шод кўнгул.
Гар юзунг шуъласидин куйди доғи кул бўлди,
Лек бўлди менинг оҳим била барбод кўнгул.
Бошоғингнинг темурин теша ясаб оҳ ўтидин,
Ғусса тоғини қозар уйлаки Фарҳод кўнгул.
Не ажаб телбарасам, чунки олибтур мендин
Одамизод демон, балки парийзод кўнгул.
Не вафо рангию не меҳр иси бор, эй булбул,
Бу чаман гулларига айлама муътод кўнгул.
Ёр ёдиға Навоийни берай деб эрди,
Борғали қилмади ани ҳам ўзи ёд кўнгул.
Қилса тонг йўқ ул оғизлар била фарёд кўнгул.
Эй кўнгул, ишқ аро гар ғамлиқ эсанг, бок эрмас,
Қайда ишқ аҳли аро топти бирав шод кўнгул.
Гар юзунг шуъласидин куйди доғи кул бўлди,
Лек бўлди менинг оҳим била барбод кўнгул.
Бошоғингнинг темурин теша ясаб оҳ ўтидин,
Ғусса тоғини қозар уйлаки Фарҳод кўнгул.
Не ажаб телбарасам, чунки олибтур мендин
Одамизод демон, балки парийзод кўнгул.
Не вафо рангию не меҳр иси бор, эй булбул,
Бу чаман гулларига айлама муътод кўнгул.
Ёр ёдиға Навоийни берай деб эрди,
Борғали қилмади ани ҳам ўзи ёд кўнгул.
392
Боғ аро эрдингмуким, бу кеча гулбез эсти ел,
Бода ичтингмуки, беҳад ишратангез эсти ел.
Юз уза зулфунгни қилдингму паришон ноз ила
Ким, гаҳи гулбору, гоҳи анбаромез эсти ел.
Юзу қаддинг шавқидин ўлдум, ҳамоно боғдин
Очилиб гул, жилва айлаб, сарви навхез эсти ел.
Елга рухсору танинг очиб, магар бердинг ҳаёт
Ким, умид аҳлиға гулпошу саманбез эсти ел.
Ғунчалар шавқунгда гўё боғлағанлардур кўнгул
Ким, нечаким, эсти ул ёндин, диловез эсти ел.
Бу чаманда бўлса ел сокин, ўчар шамъи ҳаёт,
Ёрутур андуҳу ғам ўтин, агар тез эсти ел.
Эй Навоий, ранж ила хуш бўлки, Фарҳод оҳидин
Билки, қўпти ташламоққа тожи Парвез, эсти ел.
Бода ичтингмуки, беҳад ишратангез эсти ел.
Юз уза зулфунгни қилдингму паришон ноз ила
Ким, гаҳи гулбору, гоҳи анбаромез эсти ел.
Юзу қаддинг шавқидин ўлдум, ҳамоно боғдин
Очилиб гул, жилва айлаб, сарви навхез эсти ел.
Елга рухсору танинг очиб, магар бердинг ҳаёт
Ким, умид аҳлиға гулпошу саманбез эсти ел.
Ғунчалар шавқунгда гўё боғлағанлардур кўнгул
Ким, нечаким, эсти ул ёндин, диловез эсти ел.
Бу чаманда бўлса ел сокин, ўчар шамъи ҳаёт,
Ёрутур андуҳу ғам ўтин, агар тез эсти ел.
Эй Навоий, ранж ила хуш бўлки, Фарҳод оҳидин
Билки, қўпти ташламоққа тожи Парвез, эсти ел.