ЗЕ ҲАРФИНИНГ ЗАРИФЛАРИНИНГ ЗУҲУРИ «ФАВОЙИД»ДИН
284
284
Гар ёрнинг аҳволиғадур ёр мулоҳиз,
Оз ҳам хуш эрур, бўлмаса бисёр мулоҳиз.
Бу даврда ёр уйладурур ёрға душман,
Ким тутмас ўзин ончаки ағёр мулоҳиз.
Давр аҳлиға соқий не мулоҳиз бўла олғай,
Невчунки эмас гунбади даввор мулоҳиз.
Не ёри вафодор мулоҳиз экан охир
Ким, бўлмади ул шўхи жафокор мулоҳиз.
Фарёдки, ишқим марази бўлди фузунроқ,
Ҳар нечаки, бўлдум мени бемор мулоҳиз.
Май берки, қазо топмоғуси ақл ила тағъйир,
Ҳар нечаки бўлса хирад осор мулоҳиз.
Кўнглига Навоийнинг урар ишқ ниҳон ўқ,
Найлаб бўла олғай бу дилафкор мулоҳиз.
Оз ҳам хуш эрур, бўлмаса бисёр мулоҳиз.
Бу даврда ёр уйладурур ёрға душман,
Ким тутмас ўзин ончаки ағёр мулоҳиз.
Давр аҳлиға соқий не мулоҳиз бўла олғай,
Невчунки эмас гунбади даввор мулоҳиз.
Не ёри вафодор мулоҳиз экан охир
Ким, бўлмади ул шўхи жафокор мулоҳиз.
Фарёдки, ишқим марази бўлди фузунроқ,
Ҳар нечаки, бўлдум мени бемор мулоҳиз.
Май берки, қазо топмоғуси ақл ила тағъйир,
Ҳар нечаки бўлса хирад осор мулоҳиз.
Кўнглига Навоийнинг урар ишқ ниҳон ўқ,
Найлаб бўла олғай бу дилафкор мулоҳиз.
285
Эй, лабинг зоҳир этиб ширин лафз,
Хоҳ ёлғон десун ар худ чин лафз.
Чину ёлғонн анинг шириндур,
Гар деса бир дам аро чандин лафз.
Оташин лаълинг эрур бас рангин,
Не ажаб, қилса аён рангин лафз!
Лаъли алфози мени тиргузди,
Қайси бир деб, не қилай таъин лафз.
Қаҳру лутфунг бори жонбахшдурур,
Буйла ким кўрди ҳаётойин лафз.
Англамон ғояти маъни сўзинга,
Ғояташ айлагамен таҳсин лафз.
Қил, Навоий, сўз аро маъни қасд,
Истама уйлаки суратбин лафз.
Хоҳ ёлғон десун ар худ чин лафз.
Чину ёлғонн анинг шириндур,
Гар деса бир дам аро чандин лафз.
Оташин лаълинг эрур бас рангин,
Не ажаб, қилса аён рангин лафз!
Лаъли алфози мени тиргузди,
Қайси бир деб, не қилай таъин лафз.
Қаҳру лутфунг бори жонбахшдурур,
Буйла ким кўрди ҳаётойин лафз.
Англамон ғояти маъни сўзинга,
Ғояташ айлагамен таҳсин лафз.
Қил, Навоий, сўз аро маъни қасд,
Истама уйлаки суратбин лафз.
286
Ул парий таркида ақлим деди ёлғон алфоз,
Не ажаб, айтса девона паришон алфоз.
Аҳли ишқ оллида не лафз дегай мустаҳсан,
Не дегай аҳли хирад оллида нодон алфоз.
Ҳур ҳуснини қизиқроқ деди ул юздин шайх,
Сурмагай буйла совуғлуқ била инсон алфоз.
Сирри ишқимдин эл оллида бирор лафз дедим,
Бу эмиш қилғучи қойилни пушаймон алфоз.
Лафзи жонбахш ила ул умр магар бўлди Масиҳ,
Йўқ эса буйла асар бирла не имкон алфоз.
Бир-ики лафз дедим ишқидин — ўлтурди мени,
Магар эмди дегамен ҳашрда қолған алфоз.
Ул парий кулмак учун, кўрки, Навоий ғамидин,
Фош этар аҳли жунундек чекиб афғон, алфоз.
Не ажаб, айтса девона паришон алфоз.
Аҳли ишқ оллида не лафз дегай мустаҳсан,
Не дегай аҳли хирад оллида нодон алфоз.
Ҳур ҳуснини қизиқроқ деди ул юздин шайх,
Сурмагай буйла совуғлуқ била инсон алфоз.
Сирри ишқимдин эл оллида бирор лафз дедим,
Бу эмиш қилғучи қойилни пушаймон алфоз.
Лафзи жонбахш ила ул умр магар бўлди Масиҳ,
Йўқ эса буйла асар бирла не имкон алфоз.
Бир-ики лафз дедим ишқидин — ўлтурди мени,
Магар эмди дегамен ҳашрда қолған алфоз.
Ул парий кулмак учун, кўрки, Навоий ғамидин,
Фош этар аҳли жунундек чекиб афғон, алфоз.
287
Сўз адосиндадур ул кони малоҳат лаффоз,
Уйлаким васфи аро аҳли балоғат лаффоз.
Номасин қуш кетуруб, сайраса авсофида кўп,
Йўқ ажаб, чунки бўлур аҳли рисолат лаффоз.
Яхши алфоз ила тил гар деса ул ой қавлин,
Тонг эмастур, ким эрур аҳли мақолат лаффоз.
Васфи ҳар лафзида йиғлатди кўнгул дард аҳлин,
Қайда топти бу қадар дард ила ҳолат лаффоз.
Кўнгул оллида ғамин қилма талаффуз, тилким,
Еткурур аҳли маонийга малолат лаффоз.
Сўзда маъни била кўп лафзға майл айламаким,
Зоҳир оройишини айлади одат лаффоз.
Лафз зебида Навоийга берур маъни юз,
Қайда маънида топар мунча маҳорат лаффоз.
Уйлаким васфи аро аҳли балоғат лаффоз.
Номасин қуш кетуруб, сайраса авсофида кўп,
Йўқ ажаб, чунки бўлур аҳли рисолат лаффоз.
Яхши алфоз ила тил гар деса ул ой қавлин,
Тонг эмастур, ким эрур аҳли мақолат лаффоз.
Васфи ҳар лафзида йиғлатди кўнгул дард аҳлин,
Қайда топти бу қадар дард ила ҳолат лаффоз.
Кўнгул оллида ғамин қилма талаффуз, тилким,
Еткурур аҳли маонийга малолат лаффоз.
Сўзда маъни била кўп лафзға майл айламаким,
Зоҳир оройишини айлади одат лаффоз.
Лафз зебида Навоийга берур маъни юз,
Қайда маънида топар мунча маҳорат лаффоз.